اثری که دیگر نشانی از تاریخ ندارد

پشت قلعه؛ اثری که دیگر تاریخی نیست+تصاویر
تابناک
آفتاب - ۱۶ بهمن ۱۳۹۰

آفتاب: پشت قلعه یکی از آثار تاریخی استان ایلام واقع در شهرستان آبدانان است که روز به روز بیشتر از بین می رود و در حال حاضر نشانه های وجود تاریخ در این قلعه عهد ساسانی دیده نمی شود.

استان ایلام دارای قلعه های مهم تاریخی در دوران مختلف تاریخی است که هر کدام نشانی از قدرت زمان دارد و سرگذشت بسیاری از حکومتها در قلعه ها جای گرفته است.

در بین قلعه های استان ایلام، "پشت قلعه" واقع در شهرستان آبدانان مربوط به دوران ساسانی از مهمترین آثار تاریخی استان ایلام به لحاظ وجود شاخص های تاریخی است.

پشت قلعه در فاصله پنج کیلومتری در ناحیه جنوبی شهرستان آبدانان و در شمال غربی روستای پشت قلا بر روی تپه‌ای بلند قرار دارد که رودخانه دویرج از پای آن می‌گذرد.

این اثر یکی از آثار دوره ساسانی است که در فهرست آثار ملی کشور نیز ثبت شده و یکی از آثار مورد بازدید گردشگران در فواصل مختلف است.

"آفتاب: پشت قلعه یکی از آثار تاریخی استان ایلام واقع در شهرستان آبدانان است که روز به روز بیشتر از بین می رود و در حال حاضر نشانه های وجود تاریخ در این قلعه عهد ساسانی دیده نمی شود"

در پایین دست این قلعه تاریخی که در ارتفاع قرار گرفته، زمینهای کشاورزی قرار دارند که مربوط به اهالی روستای پشت قلعه است.

روستای پشت قلعه بنا به موقعیت کوهپایه‏ای و همجواری با رودخانه‏های پرآب، مناظر بسیار زیبا، جالب توجه و شگفت‏انگیزی دارد.

تپه ای که قلعه بر روی آن قرار گرفته مشرف به روستا و مناطق و چشم اندازهای مختلف است که رودخانه دویرج در پایین آن جریان دارد.

طبق گفته کارشناسان نحوه ساخت و پیکره‏بندی و طرز ساخت قلعه نشان می‏دهد که کاربرد نظامی داشته که در عهد ساسانی به کار گرفته شده است.

با نزدیکی به قلعه متاسفانه صحنه های تاسف باری دیده می شود که در نگاه اول تاریخی بودن قلعه به نظر نمی رسد.



از این قلعه تاریخی که طبق گفته اهالی منطقه در گذشته ای نه چندان دور، قلعه ای سالم بود تنها چند دیوار نیمه خراب بر جای مانده است و نشانه های اصلی تاریخی در این قلعه وجود ندارد.

این اثر ارزشمند که شامل برجهای نگهبانی، بارو، شاه‌نشین، اتاق‌های مسکونی، پلکان و...بوده در حال حاضر به یک ویرانه تاریخی تبدیل شده است.

تخریب و بی توجهی از همان بدو ورود به این قلعه تاریخی مشاهده می شود و همان طور که مشخص است بیشتر دیوارها که روزگاری حفاظ قلعه بوده اند از بین رفته اند.

در حال حاضر، هر فردی بدون هیچ مشکلی می تواند وارد قلعه شود که این کار باعث شده میزان تخریب در داخل قلعه نیز افزایش پیدا کند.

میزان تخریب این قلعه آنچنان است که هیچ شباهتی به یک قلعه تاریخی ندارد و البته قبل از تخریب، محوطه قلعه با حصاری به ارتفاع سه متر احاطه شده بود و دیواره‏ای بیضوی شکل داشته است که در حال حاضر این نشانه ها در قلعه وجود ندارد.

"استان ایلام دارای قلعه های مهم تاریخی در دوران مختلف تاریخی است که هر کدام نشانی از قدرت زمان دارد و سرگذشت بسیاری از حکومتها در قلعه ها جای گرفته است"

دیوارهای قلعه در حال حاضر به کمتر از یک متر رسیده است و روز به روز از طول دیوارها و وسعت محوطه این اثر تاریخی کم می شود.

مصالح ساخت این قلعه تاریخی از قلوه سنگهای رودخانه‌ای و گچ نیم‌کوب تشکیل شده است که در حال حاضر بیشتر این سنگها ریزش کرده است و اثر تاریخی قطعه قطعه شده است.

در قسمتی از دژ، شاهنشین قلعه و اتاق‌های مسکونی قرار دارند که یک چهارم دژ را تشکیل می‌دهند که این قسمت قلعه نیز در حال تخریب است و نیاز مبرم به مرمت دارد.

در این قسمت نیز ریزش سنگهای دیوارها به چشم می خورد که آینده بدی را نشان می دهد و شاید به سرانجام دیگر اجزای تخریب شده قلعه تبدیل شود.

این قسمت دارای اتاق‌هایی با طاق‌های نیم‌دایره و طاقچه‌ها و طاقنماهایی است که گاه قطر دیوار آن به یک متر می‌رسد ولی متاسفانه گذر زمان از دیوارها کاسته شده و سنگها در حال ریزش هستند.



پشت قلعه که روزگاری سد محکمی در برابر حمله های نظامی بوده و نحوه استقرار و ساخت آن از حفظ بودن این قلعه حکایت داشته، امروز با بی توجهی مسئولان می توان از هر طرف وارد قلعه شد.

از معدود دیوارهای داخل قلعه که سالم مانده و البته نیاز به مرمت برای جلوگیری از تخریب دارند، به صورت اتاق در این قلعه کاملا واضح است و اگر دیگر قسمتهای قلعه تخریب نشده بود ارزشهای تاریخی پشت قلعه بیشتر نمایان می شد.

این قلعه رابط بین قلعه های نظامی هزاردرب و قلعه هزارانی واقع در شهرستان بوده است که به گفته شاهدان محلی یک تونل ارتباطی مخفی برای مواقع محاصره بین این قلعه و قلعه های هزاردر و هزارانی وجود داشته است تا در صورت نیاز بتوان از آن استفاده کرد.

گفته می شود که این تونل در زمان گذشته بر اثر خاکبرداری پیدا شده اما به واسطه ترس ساکنان محلی از خطرهای احتمالی تونل دوباره پوشیده شده است.

به طور کلی می توان گفت پشت قلعه در گذشته یک قلعه نظامی با شاخص های متعدد تاریخی بوده است و به مرور زمان قسمتهای زیادی از آن تخریب شده یا از بین رفته اند.

"در بین قلعه های استان ایلام، "پشت قلعه" واقع در شهرستان آبدانان مربوط به دوران ساسانی از مهمترین آثار تاریخی استان ایلام به لحاظ وجود شاخص های تاریخی است"

به گزارش مهر،به همین منظور در حال حاضر باید برای جلوگیری از تخریب بیشتر دیگر اجزای قلعه، مرمت را شروع کرد و حداقل بقایای آن را نجات داد.

منابع خبر

اخبار مرتبط