سهم ۵۰ درصدی کشاورزی از تولید ناخالص داخلی قبل از اصلاحات ارضی

سهم ۵۰ درصدی کشاورزی از تولید ناخالص داخلی قبل از اصلاحات ارضی

تا قبل از شروع طرح اصلاحات ارضی در روستاهای کشور، بخش کشاورزی ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص می داد.

تمامی فعالیت هایی که در محیط روستا اعم از کشاورزی و غیر کشاورزی به منظور تامین معاش روستائیان صورت می گیرد و یک روستایی از آن بهره مند می شود در حیطه اقتصاد روستایی قرار می گیرد. در این گزارش و گزارش های بعدی روند تغییرات اقتصاد روستایی از قبل از اصلاحات ارضی تا زمان کنونی را بررسی خواهیم کرد.

۱- اقتصاد روستایی قبل از اصلاحات ارضی

قبل از اصلاحات ارضی در دهه ۴۰، ایران هنوز به طور عمده جامعه‌ای کشاورزی بود به طوری که کشاورزی پنجاه درصد از تولید ناخالص ملی را تشکیل می‌داد و کشورمان یکی از صادر کنندگان مواد غذایی به شمار می رفت. سرشماری سال ۱۳۴۵ نشان می‌دهد که حدود نیمی از جمعیت شاغل کشاورزانی بودند که مستقیماً در مشاغل کشاورزی فعالیت داشتند.

مشخصات اقتصادی و اجتماعی بخش کشاورزی و تنگناهای آن قبل از دهه انقلاب‏ و در سال ۱۴۳۱ که ابتدای شروع برنامه سوم عمرانی کشور بوده است را می‏‌توان بشرح زیر خلاصه نمود:

• حدود ۵۷ درصد از مردم کشور در بخش کشاورزی قرار داشتند، کشاورزان در مساحتی حدود ۷ میلیون هکتار که بیش از ۶۰ درصد آن دیمزار بود همانند نسلهای گذشته و رویه معمول‏ در قرون سابق با روش و وسائل ابتدائی محصول نسبتا ناچیزی را از زمین برداشت می‌نمودند. به طوریکه جمع درآمد بخش کشاورزی در این سال که بزرگترین بخش درآمد ملی را تشکیل‏ میداد از  ۸۸ میلیارد و ۵۱۳ میلیون تجاوز ننموده است.
•  اکثریت کشاورزان از نظر درآمد و رفاه اقتصادی و اجتماعی به سه دسته‏ کاملا متمایز تقسیم می‌‏شدند. عده معدودی بنام ارباب با وجود اینکه از نظر تعداد نسبت‏ کوچکی از کل جمعیت این بخش را تشکیل میدادند قسمت مهمی از درآمد بخش را تصاحب‏ می کردند.

  "به طوریکه جمع درآمد بخش کشاورزی در این سال که بزرگترین بخش درآمد ملی را تشکیل‏ میداد از  ۸۸ میلیارد و ۵۱۳ میلیون تجاوز ننموده است"این افراد مالکین‏ دهات کوچک یا بزرگ و برخی از آنان مالک متجاوز از صد ده بودند و زارعین دهات خود را که رعیت نامیده می‏شدند استثمار می‏نمودند. دسته دوم یعنی مباشرین- سلف‏ خرها- پیله ‏وران و رباخواران محلی نیز هریک بصورتی قسمت اعظم سهم زارع و درآمد ناچیز یکسال مشقت و کار پرزحمت زارعین را تصاحب مینمودند. دسته سوم که زارع واقعی و اکثریت افراد روستانشین را تشکیل داده و رعیت نامیده می‏شدند با تحمل مصائب فراوان‏ و درآمدی بسیار ناچیز در شرائطی بسیار سخت و ناراحت زندگی مینمودند. درآمد اکثریت‏ قریب به اتفاق افراد این طبقه و خانواده‏ اش در طول مدت یکسال زراعی مساوی با ارزش کار یک جفت گاو و یک خروار بذر بوده و از ده هزار ریال تجاوز نمی‏ نمود. و با احتساب پنج نفر که متوسط افراد یک خانوار روستائی است هریک از افراد خانواده روستائیان مجبور بودند فقط با درآمدی حدود دویست تومان در سال زندگی کنند.

در گزارش بعدی، به اقتصاد روستایی در زمان اصلاحات ارضی  اشاره خواهد شد.

نویسنده:

امین محمودی

شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی

انتهای متن/

.