و خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود

خبرگزاری فارس: آنچه که انسان می‌نویسد تراوشات درونی خود اوست اما اگر انسان خود را در خدا فانی کند آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود. حقیر اینچنین ادعایی ندارم اما سعی‌ام بر این بوده است. کتاب «همسفر خورشید» خلاصه دو کتاب است؛ یکی به همین نام و دیگری «استعارات تأویلی» که نموداری از تفکرات آوینی است در حوزه‌های گوناگون، که صرفاً جنبه توصیفی داشته و برای کسانی که می‌خواهند به طور مختصر با افکار آوینی آشنا شوند مفید فایده است. اما آنچه در این کتاب در باب آن سخن به میان می‌آید در دو بخش؛ نخست: زندگی‌نامه و خاطرات؛ و دوم افکار و اندیشه‌ها است. آنچه مخاطب معمولاً در نخستین مطالعات از زندگی بزرگان می‌داند زندگی‌نامه و فراز و نشیب‌های زندگی آنان است.

"خبرگزاری فارس: آنچه که انسان می‌نویسد تراوشات درونی خود اوست اما اگر انسان خود را در خدا فانی کند آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود"در باب شهید اهل قلم نیز همینگونه است. آنچه مخاطب معمولاً در نخستین مطالعات از زندگی بزرگان می‌داند زندگی‌نامه و فراز و نشیب‌های زندگی آنان است. در باب شهید اهل قلم نیز همین‌گونه است و البته آنچه همیشه محل تامل است اندیشه‌های بزرگان است. شهید آوینی از آن رو بیش از دیگران مورد توجه قرار گرفته که به قول خودش «از یک راه طی شده» با مخاطب حرف می‌زند. شهید آوینی را می‌شود از این منظر که تجربیات بسیار متفاوتی داشته با آل‌احمد مقایسه کرد.

او در یکی از خودنوشته‌هایش می‌گوید: تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا هستم؛ خیر، من از یک «راه طی شده» با شما حرف می‌زنم؛ من هم سال‌های سال در یک دانشکده‌ی هنری درس داده‌ام، به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی رفته‌ام. موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام؛ ساعت‌ها از وقتم را به مباحثات بی‌هوده و درباره‌ی چیزهایی که نمی‌دانسته‌ام گذرانده‌ام، من هم سال‌ها با جلوه فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل «نیچه‌«ای گذاشته‌ام و کتاب «انسان تک ساحتی» هربرت ماکوزه را بی‌آکه آن زمان خوانده باشم‌اش طوری دست گرفته‌ام که دیگران جلد آن را ببینند و پیش خودشان بگویند: «عجب! فلانی چه کتاب‌های می‌خواند، معلوم است که خیلی می‌فهمد». اما بعد خوشبختانه زندگی مرا به جایی کشانده است که ناچار شده‌ام رودربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم و عمیقاً بپذیرم که «تظاهر به دانایی» هرگز جایگزین «دانایی» نمی‌شود، و حتی از این بالاتر دانایی نیز با تحصیل فلسفه حاصل نمی‌آید، باید در جستجوی حقیقت بود و این متاعی است که هر کس به راستی طالبش باشد آن را خواهد یافت و در نزد خویش نیز خواهد یافت.» آنچه در این کتاب کوشیده می‌شود به مخاطب به درستی عرضه شود و در واقع ادای دینی به شهید آوینی باشد بازتاب همین اندیشه‌های والای اوست. شهید آوینی جریانی از نگرش به فرهنگ و هنر را پایه‌ریزی کرد که بسیاری پس از او این جریان را پی گرفته و به آن دل بستند؛ چرا که این فرایند نه آن نوع از تظاهر به دانایی است و نه آن رویکرد بی محتوا و فرم‌گرایانه به هنر که بی تعهدی را ترویج می‌کند. شهید آوینی این رویکرد را در این کتاب اینگونه توضیح می‌دهد: «سعی کرده‌ام که خودم را از میان بردارم تا هر چه هست خدا باشد و خدا را شکر بر این تصمیم وفادار مانده‌ام.

"اما آنچه در این کتاب در باب آن سخن به میان می‌آید در دو بخش؛ نخست: زندگی‌نامه و خاطرات؛ و دوم افکار و اندیشه‌ها است"البته آنچه که انسان می‌نویسد تراوشات درونی خود اوست اما اگر انسان خود را در خدا فانی کند آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود. حقیر اینچنین ادعایی ندارم اما سعی‌ام بر این بوده است. » کتاب «همسفر خورشید» به کوشش علی تاجدینی بهار امسال از سوی انتشارات نماد اندیشه به بازار نشر عرضه شده است. انتهای پیام/و