آنچه می‌خواهید درباره بزرگداشت‌های جشنواره سی‌ام بدانید

به گزارش خبرنگار مهر، بزرگترین رویداد سینمای ایران، پس از سه دهه سی‌امین دروه برگزاری را تجربه می‌کند. سه دهه‌ای که سینمای ایران طی آن روزهای زیادی را در اوج و فرود گذرانده‌ و همواره در بهمن‌ماه منتظر برپایی جشنواره‌ای بوده‌ تا نسل به نسل سینماگران را تا به امروز بدرقه کند.

در جشنواره فیلم فجر اما در کنار نمایش آثار نمایندگان نسل‌های مختلف و ایجاد رقابت در میان آنها، مراسم‌هایی چون بزرگداشت پیشکسوتان حوزه‌های مختلف نیز همواره در دستور کار بوده‌است. این مراسم عمدتا در آیین افتتاحیه برگزار می‌شود. اما امسال هنوز زمان دقیق برپایی آن مشخص نشده‌است. داوود رشیدی بازیگر و کارگردان تئاتر، محمد بزرگ‌نیا کارگردان و نویسنده، علیرضا زرین‌دست مدیر فیلمبرداری، حسین زندبافت تدوینگر و جمال شورجه کارگردان و تهیه کننده چهره‌های منتخب این دوره هستند و نکته این که امسال نیز به تمامی بخش‌های سینما توجه شده و از میان آنها دبیرخانه جشنواره به ترکیبی متنوع رسیده‌است.

" به گزارش خبرنگار مهر، بزرگترین رویداد سینمای ایران، پس از سه دهه سی‌امین دروه برگزاری را تجربه می‌کند"البته پیش از این برای داوود رشیدی از طرف خانه سینما مراسم بزرگداشتی برگزار شده‌ بود. وی همچنین نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌است.

آنچه در ادامه می‌آید شرحی است بر سوابق چهره‌هایی که در جشنواره‌ سی‌ام آیین بزرگداشت‌شان برگزار خواهد شد:

داوود رشیدی

وی در سال ۱۳۱۲ در تهران متولد شد. او تحصیلات متوسطه را (بدلیل فعالیت‌های دیپلماتیک پدرش) در ترکیه و پاریس به پایان رساند و تحصیلات دانشگاهی را در ژنو ادامه داد و از کنسرواترا ژنو در رشته کارگردانی و بازیگری تئاتر و  از دانشگاه ژنو بالیسانس حقوق سیاسی فارغ‌التحصیل شد.

در سال ۱۳۴۳ به تهران آمد و در اداره تئاتر آن زمان وابسته به وزارت فرهنگ و هنر استخدام شد. سپس گروه تئاتر امروز را پایه‌گذاری کرد، که هنرپیشگانی مانند: پرویز فنی‌زاده، داریوش فرهنگ، مهدی هاشمی، فهیمه راستکار، سیاوش طهمورث، مرضیه برومند، سوسن تسلیمی، به عضویت در این گروه درآمدند.

رشیدی در نمایی از فیلم "اکباتان"

در سال ۱۳۵۲ از اداره تئاتر به تلویزیون ملی ایران رفت و در سمت مدیریت گروه نمایش و سرگرمی‌های آن سازمان (شامل: سریال‌ها، مسابقات، تئاترهای تلویزیونی) مشغول به کار شد. رشیدی از سال ۱۳۵۰ با فیلم سینمایی "فرار از تله" وارد عرصه بازیگری سینما شد و علاوه‌بر بازیگری و کارگردانی در سینما، تلویزیون و تئاتر به تهیه‌کنندگی سینما نیز روی آورد.

از کارهای وی در حوزه بازیگری سینما می‌توان به "کرکس‌ها نمی‌میرند"، "اعدامی"، "کمال‌الملک"، "خانه عنکبوت"، "بی‌بی چلچله"، "گل‌های داوودی"، "ملاقات با طوطی" و "پرچم‌های قلعه کاوه" و در حوزه تئاتر به "معجزه در آلاباما"، "حسن کچل"، "فیزیکدان‌ها"، "گمشدگان"، "مستاجر"، "رویای نیمه شب تابستان" اشاره کرد.

او در مجموعه‌های تلویزیونی چون "هزار دستان"، "گل‌پامچال"، "امام علی‌(ع)"،"ولایت عشق" و "معصومیت از دست رفته" نیز نقش‌آفرینی کرده‌است.

رشیدی در سال‌های اخیر کارگردانی نمایش‌هایی چون "آقای اشمیت کیه؟" و "منهای دو" را نیز برعهده داشته‌است. او در آخرین حضور سینمایی خود به صورت افتخاری در سکانسی از فیلم "اکباتان" به کارگردانی مهرشاد کارخانی که اقتباسی آزاد از "فرار از تله" مرحوم جلال مقدم است، به ایفای نقش پرداخت.

محمد بزرگ‌نیا

محمد بزرگ‌نیا متولد ۱۳۲۳ تهران، فارغ‌التحصیل مدرسه عالی تلویزیون و سینما (دوره دوم) است. وی پس از پایان تحصیلات، فعالیت هنری را در تلویزیون آغاز و با ساخت فیلم‌های مستند، در گروه ورزش ادامه داد. او با دستیاری کارگردان در فیلم "پستچی" به کارگردانی داریوش مهرجویی وارد سینمای حرفه‌ای شد.

نمایی از "راه آبی ابریشم" به کارگردانی بزرگ‌نیا

وی تاکنون نویسندگی و کارگردانی آثاری چون "1936"، "کشتی آنجلیکا"، "طوفان"و "جایی برای زندگی" را برعهده داشته است. آخرین فیلم سینمایی وی با عنوان "راه آبی ابریشم" با بازی بهرام رادان، رضا کیانیان، عزت الله انتظامی و...

"البته پیش از این برای داوود رشیدی از طرف خانه سینما مراسم بزرگداشتی برگزار شده‌ بود"پاییز امسال به روی پرده رفت اما با وجود اینکه یک پروژه فاخر ملی محسوب می‌شد نتوانست در اکران با استقبال روبرو شود.

این کارگردان سینمای ایران به سازنده آثار دریانوردی معروف است و تاکنون در دروه‌های مختلف جشنواره فیلم فجر تندیس بهترین کارگردانی و بهترین فیلم از نگاه ملی را دریافت کرده است. وی امسال نیز در هیئت انتخاب سی‌امین جشنواره فیلم فجر حضور دارد.

علیرضا زرین‌دست

وی در سال ۱۳۲۴ در تبریز متولد شد و پس از گذراندن سال دوم ابتدایی به تهران آمد. ورود او به سینما به اتفاق امیر نادری ‌و به کمک برادرش محمد زرین‌دست بود که در اواخر دهه ۱۳۴۰ از امریکا به ایران آمد و سودای فیلمسازی در سر داشت.

نادری با وساطت علیرضا زرین‌دست به‌عنوان عکاس "وسوسه شیطان" ساخته محمد زرین‌دست، مشغول به کار شد و علیرضا زرین‌دست به عنوان دستیار فیلمبردار. هر دو به دنبال هدف دیگری بودند. وقتی نادری فیلمنامه "خداحافظ رفیق" را نوشت زرین‌دست فیلم "شکوه قهرمان" را در سال ۱۳۴۸ برای برادرش فیلمبرداری کرد.

بخت با زرین‌دست یار بود.

در فاصله‌ای که نادری در تقلای یافتن تهیه‌کننده بود زرین‌دست فیلم‌های "از یاد رفته"و "فاتحین صحرا" را برای برادرش و "وحشی جنگلی" را برای روبرت اکهارت فیلمبرداری کرد. در چنین وضعی نادری و زرین دست، که دست و بال‌شان از حیث مالی بسته بود،‌ تصمیم داشتند برای فیلمبرداری "خداحافظ رفیق" از سبک و سیاق تازه‌ای استفاده کنند. این فیلم از نخستین فیلم‌های موسوم به خیابانی بود. آنها با اتکا به شیوه فیلمبرداری خبری آن را ساختند‌ و به خلاف فیلم‌های سنتی معمولی حدود ۸۰ دقیقه از آن را روی دست فیلمبرداری کردند.

زرین دست در پشت صحنه "بی پولی"

زرین‌دست در فیلم‌های "رشید"، "خواستگار"، "خورشید در مرداب" و "ساز دهنی"  هم حضر داشت وهنوز قائل به این نبود که فیلمبردار نقش اساسی در ارکان فیلم دارد و اهمیت آن را صرفاً در ضبط وقایع می‌دانست. زرین‌دست در فیلم‌های "مسلخ"،" شاهرگ" و"سرایدار" هنوز سبک و سیاق خاصی در فیلمبرداری نداشت؛ اگر چه استعداد او به عنوان فیلمبردار حرفه‌ای مشهود بود.

مجموعه تلویزیونی "دایی جان ناپلئون" برای او تجربه کم‌نظیری بود که در ۳۰ سالگی کسب کرد.

"وی پس از پایان تحصیلات، فعالیت هنری را در تلویزیون آغاز و با ساخت فیلم‌های مستند، در گروه ورزش ادامه داد"حدود ۴۰۰ هزار فوت نگاتیو فیلم رنگی گرفت و با استفاده از دانش تقوایی روانشناسی رنگ‌ها و کنتراست و تأثیر آن‌ها را در ساختار فیلم آزمود. "گزارش" نخستین تجربه او در استفاده از نگاتیو کداک و کار با روش فیلمبرداری با نور کم و محدود بود.

زرین‌دست در "بازجویی یک جنایت"، "نقطه ضعف" و "تصویر آخر" از قابلیت‌های نورپردازی در فیلم رنگی استفاده بیشتری کرد. در "طلسم" منطبق با ساختمان فیلم از نورپردازی کلاسیک و اکسپرسیونیستی بهره برده و در "خارج از محدوده"  فیلمبرداری و حرکات روان دوربین از امتیازهای کارش بود.

زرین‌دست  در "کلوزآپ" از همه حساسیت‌های خود گذشت تا زرین‌دست نباشد و فیلمی متعلق به کیارستمی را ارائه بدهد. او با فیلمبرداری سیاه و سفید "آبادانی‌ها" بازگشتی به فیلم‌های نیمه اول دهه ۱۳۵۰ داشت؛ اگر چه به دلیل ضعف امکانات فنی و چاپ و لابراتوار نتوانست به شفافیت فیلم‌های سیاه و سفید دهه ۱۳۵۰ برسد.

زرین‌دست در "پری" و"بازمانده" ساختمان بصری فیلم را از فیلم‌نامه و حسی که القا می‌کنند کسب کرد و در "دشمن"،  "نابخشوده"، "سفر شبانه"، "فریاد"، "بلوغ" و "چشم‌هایش" فیلمبرداری‌اش هم سطح و اندازه خود فیلم‌ها بود.

از کارهای اخیر وی در حوزه سینمای می‌توان "تلفن همراه رئیس جمهور"، "ملکه"، "یکی از ما دونفر"، "بیداری"، "پسر آدم، دختر حوا"، "سوپر استار"، "بی پولی"، "فرزند خاک" و... را نام برد.

زرین‌دست همچنین جوایز متعددی را از جشنواره فیلم فجر تاکنون دریافت کرده است.

جمال شورجه

وی متولد ۱۳۳۳ زنجان، فارغ التحصیل کارگردانی از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است و کارگردانی فیلم‌هایی چون "روزنه"، "شب دهم"، "عملیات کرکوک"، "لبه تیغ"، "عبور از خط سرخ"، "دایره سرخ"، "باشگاه سری"، "یاس های پنهان"، "۳۳ روز" و... را برعهده داشته است.

نمایی از فیلم "۳۳ روز" ساخته جمال شورجه

شورجه به‌عنوان تهیه‌کننده فیلم‌هایی چون "آسمان هشتم" و "نفوذی" در سینمای ایران حضور داشته است. وی همچنین در دولت دهم در شورای پروانه ساخت اداره نظارت و ارزشیابی ارشاد و شورایعالی سینما نیز حضور داشت که ابتدای امسال از عضویت در شورای عالی سینما استعفا داد.

هم اکنون فیلم "۳۳ روز" به کارگردانی وی با حضور بازیگران لبنانی بر پرده سینماها است. شورجه تا کنون جوایز متعددی چون جایزه حقوق بشر و بهترین کارگردانی را در دوره‌های مختلف از جشنواره فجر دریافت کرده است.

حسین زندباف

وی متولد ۱۳۲۵ ساری است و فعالیت در سینما را سال ۱۳۵۰ با دستیاری کارگردان در فیلم "عزیز قرقی" به کارگردانی جواد طاهری آغاز کرد. او برادر حسن زندباف (آهنگساز) است.

وی در سینما کارگردانی فیلم‌هایی چون "ماموریت"، "معما"، "مرگ سفید" و "دست شیطان" را در دهه ۶۰ برعهده داشته است.

"آخرین فیلم سینمایی وی با عنوان "راه آبی ابریشم" با بازی بهرام رادان، رضا کیانیان، عزت الله انتظامی و.."همچنین در مقطعی در فیلم‌های "زبان مادری"، "شب‌های روشن"، "ایستگاه متروک"،"شب‌های تهران"، "مومیایی3"، "روانی"، "راز مینا"، "سفر" و...حضور داشته است.

زندباف در مقام تدوینگر با "تلفن همراه رویس جمهور" در جشنواره سی‌ام حضور دارد

عمده فعالیت‌های زندباف اما در سینما تدوین است. "دست‌های شیطان"، "مردی که زیادمی دانست"، "اتوبوس"، "مهاجر"، "ساوالان"، "آپارتمان شماره 13"، "مستاجر"، "از کرحه تاراین"، "بوی پیراهن یوسف"، "معجزه خنده"، "توفان شن"، "گاهی به آسمان نگاه کن"، "کلاه قرمزی و سروناز"، "مارمولک"، "قبرستان غیر انتفاعی" و... از جمله فعالیت‌های وی در سینما است.