بادگیرهای یزد بر باد می روند/ معماری وارداتی جایگزین خانه های سنتی

بادگیرهای یزد بر باد می روند/ معماری وارداتی جایگزین خانه های سنتی
خبرگزاری مهر
خبرگزاری مهر - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۰

به گزارش خبرنگار مهر در یزد، زندگی ماشینی در روزمرگی انسانها تا جایی پیش رفت که امروز حتی نمادهای شهرها نیز دستخوش این نوع از زندگی شده اند و بر فراز بام خانه های یزد دیگر اثری از بادگیر نیست. بادگیرها در واقع برج هایی هستند که برای تهویه بر بام خانه ها ساخته می شد و علاوه بر خانه ها در بالای آب انبارها و دهانه معدن ها نیز کاربرد داشت. در خانه ها هوای خنک از بادگیر که نوع ابتدایی تهویه مطبوع به شمار می رود، به اتاق های طبقه هم کف یا زیرزمین ها فرستاده می شود. بادگیرها بر فراز آب انبارها برای تهویه هوا و خنکی آب ساخته می شد که نمونه های آن در یزد بسیار است اولین بادگیرها که نماد معماری ایرانی به شمار می روند در یزد و کرمان خودنمایی کردند و پس از آن شهرهایی که آب و هوای مشابه کرمان و یزد داشتند به تدریج از بادگیر برای تهویه هوا استفاده کردند و امروز زیباترین، بلندترین و قدیمی ترین بادگیرها در باغ دولت آباد یزد، بازار بزرگ کرمان، سیرجان و بندرعباس، لارستان، قشم و چابهار قابل مشاهده هستند. شهر تاریخی یزد به شهر بادگیرها معروف است و به تحقیق، نسبت به سایر شهرهای مرکزی ایران دارای بیشترین تعداد بادگیر است.

"به گزارش خبرنگار مهر در یزد، زندگی ماشینی در روزمرگی انسانها تا جایی پیش رفت که امروز حتی نمادهای شهرها نیز دستخوش این نوع از زندگی شده اند و بر فراز بام خانه های یزد دیگر اثری از بادگیر نیست"در این شهر، مرتفع ‌ترین بادگیر جهان یعنی بادگیر باغ دولت آباد به ارتفاع ۳۳٫۸ متر وجود دارد که این بادگیر شهرتی جهانی دارد. گرچه بادگیرها به دست استاد بناهای قدیمی ساخته شده اند اما تحقیقات یک گروه دانشگاهی در یزد نشان داده که ساخت بادگیرهای یزد کاملا مهندسی است و مساحت زیربنای خانه، مساحت حیاط، اندازه حوض درون حیاط، عمق قنات و زیر زمین خانه، پشت یا رو به آفتاب بودن ساختمان و موقعیت جغرافیایی ساختمان در اندازه، ارتفاع و پهنی بادگیر ساخته شده اهمیت داشته و هیچ بادگیری بدون توجه به این عوامل ساخته نمی شد. این سازه های مهندسی و مفید که زمانی پناهگاه ظهرهای گرم تابستان و بهانه ای برای دور هم جمع شدن اهالی خانه های سنتی یزد بود، این روزها به دلایل مختلفی در حال تخریب هستند و حتی در بافت تاریخی یزد بادگیرها هر روز به تلی از خاک تبدیل می شوند. بادگیرها قربانی معماری وارداتی می شوند سازندگان بناهای امروزی بنا به درخواست مالکان به ساخت بناهای رومی روی آورده اند که البته این نوع از بناها نیز سالهاست که به گذر زمان سپرده شده و به اصطلاح عوام "دمده" شده اما معلوم نیست چرا اغلب صاحبان خانه های تاریخی یزد به ساخت این نوع از نماها اقبال نشان می دهند و یک به یک سر بادگیرها را می برند و قربانی معماری وارداتی می کنند. یکی از کارشناسان میراث فرهنگی در این زمینه اظهار داشت: رطوبت و تمایل صاحبان خانه های دارای بادگیر هم اکنون یکی از اصلی ترین عوامل تخریب بادگیرهای شهر یزد است.

  رطوبت با وارد کردن آسیب به دیواره بادگیرها، این سازه را به تدریج سست می کند و صاحبان این بنا برای در امان ماندن خانه های خود، به یکباره به تخریب آن می پردازند

منابع خبر

اخبار مرتبط

دیگر اخبار این روز

خبرگزاری فارس - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۰
خبرگزاری فارس - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۰
خبرگزاری فارس - ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۰