پوشش گیاهی مناسب، خسارت سیل را کاهش می داد

پوشش گیاهی مناسب، خسارت سیل را کاهش می داد تهران- ایرنا- «محمد درویش» کارشناس محیط زیست از میان رفتن پوشش گیاهی و رویش جنگلی، تبدیل جنگل ها به کشاورزی دیم، وجود دام مازاد بر ظرفیت و افزایش برهنگی خاک را سبب آسیب پذیرتر شدن کشور در مواجه با سیل دانست و گفت: بی شک اگر جنگل ها وضعیت مناسب تری داشتند، خسارت ناشی از سیل کاهش پیدا می کرد.

به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ سیل همواره و به خودی خود بلا نیست بلکه می توان گفت بخشی از اثرات تخریبی آن نتیجه عملکرد انسان ها است که باعث می شود بارش باران و وقوع سیل خسارت هایی را به دنبال داشته باشد که از مهمترین این اقدام ها تخریب جنگل ها و پوشش گیاهی است که زمینه ساز ایجاد سیل در مناطق مختلف می شود.ایران اگرچه از نظر پوشش گیاهی و جنگل وضعیت خوبی داشته است اما در سال های اخیر این پوشش گیاهی وضعیت مناسبی ندارد زیرا ساخت و سازهای بی رویه و قطع درختان، تبدیل جنگل ها به زمین های کشاورزی، استفاده از آب های زیرزمینی و تخریب خاک و دیگر عوامل انسانی سبب شده تا سطح قابل ملاحظه ای از پوشش گیاهی تخریب شود. به این ترتیب طی سال‌های اخیر متاسفانه این منابع خدادادی ملی مورد هجوم بی‌رویه بهره‌برداران قرار گرفته و اینگونه بهره‌برداری‌های غیرمجاز موجب آسیب‌های فراوانی شده است به گونه‌ای که با کوچکترین بارندگی، سیلاب‌هایی جاری شد که پوشش گیاهی قدرت جلوگیری از این تخریب را نداشت.برپایه اعلام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در ۱۳۹۷خورشیدی حدود ۵۵.۵ درصد مساحت کشور معادل ۹۱ میلیون هکتار از عرصه حوزه‌های آبخیز کشور سیل‌خیز است. این عرصه‌ها در تولید هرزآب‌های سطحی که سریعاً از دسترس خارج می‌شوند نقش دارند و در تشدید فرسایش و ایجاد سیلاب‌های مخـرب مؤثرهستند. همچنین حدود ۲۵۵ شهر معادل ۴۱.۵ درصد کل شهرهای کشور، هشت هزار و ۶۵۰ پارچه ‌آبادی معادل ۱۲.۷درصد آبادی‌های کشور و حدود یک میلیون هکتار از زمین های زراعی شامل باغات، اراضی آبی و دیم واقع در دشت‌ها و حاشیه رودخانه‌ها، ۲۰ هزار رشته‌ قنات و بخش قابل زیادی از جاده‌ها و راه‌های ارتباطی در معرض خطر سیل قرار دارد.آمارهایی که در ایجاد سیل های فروردین ۱۳۹۸خورشیدی به خوبی قابل مشاهده بود و در بعضی از مناطق قدرت تخریبی آنها را بیشتر کرد و تاثیر زیادی بر روی محیط زیست گذاشت.

"این عرصه‌ها در تولید هرزآب‌های سطحی که سریعاً از دسترس خارج می‌شوند نقش دارند و در تشدید فرسایش و ایجاد سیلاب‌های مخـرب مؤثرهستند"بنابراین وجود پوشش گیاهی در هر منطقه سرعت جریان های سطحی آب را کاهش می دهد و سـبب نفـوذ بیـشتر آب به داخل خاک می شود و در نتیجه تأثیر قابل ملاحظه‌ای بـر کـاهش سـیلاب‌هـای مخـرب دارند اما وضعیت پوشش گیاهی در ایران آنچنان که باید قابل قبول نیست و همین امر هم زمینه ساز قدرت تخریبی بیشتر سیل های اخیر شد، سیل هایی که در بیشتر استان های کشور به راه افتاد و خسارات جانی و مالی را به مردم تحمیل کرد.پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا درباره تاثیر سیل های گذشته بر محیط زیست با «محمد درویش» کارشناس محیط زیست به گفت وگو پرداخته است.-در ادامه متن گفت وگو را می خوانیم:**ایرنا: خشکسالی های گذشته و تخریب جنگل ها به خصوص در شمال کشور تا چه اندازه در روان شدن سیل ها تاثیر داشته اند؟***درویش: پوشش گیاهی و رویش جنگلی از مهم ترین مولفه هایی هستند که می توانند ضریب رواناب را کاهش دهند و قطره های باران به راحتی بر سطح خاک جاری شوند و در عمق خاک نفوذ کنند. در طول ۶ دهه اخیر در شمال کشور نیمی از وسعت جنگل ها از دست رفته و از حدود سه و نیم میلیون هکتار به حدود ۱.۶ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است. در زاگرس ۳۰ درصد از جنگل ها دچار پدیده خشکیدگی شدند و نزدیک ۲۰ میلیون درخت بلوط و بنه از میان رفته است.از دیگر عوامل تاثیر گذار در روان شدن سیل ها تبدیل جنگل ها به کشاورزی دیم است. بخش بزرگی از زاگرس به کاربری کشاورزی دیم تبدیل شده و به آنها اجازه می دهد که در زیر اشکوب های جنگل ها، کشاورزی اتفاق بیافتد. همچنین وجود دام مازاد بر ظرفیت سبب شده تا نهال ها جوان در زاگرس رشد نکنند.

این دلایل باعث می شود تا برهنگی خاک افزایش پیدا کند و به آسیب پذیر تر شدن سرزمین در مواجه با رخداد سیل کمک کرده است. بی شک اگر جنگل ها وضعیت مناسب داشت خسارت ناشی از سیل کاهش پیدا می کرد.**ایرنا: سیل های فروردین ۱۳۹۸خورشیدی با توجه به قدرت تخریبی خود چه اثراتی بر روی خاک در جنگل ها، مراتع و دامنه ها داشته است؟***درویش: این سیل ها حجم بزرگی از خاک سطحی در جنگل ها، مراتع و دامنه ها را شسته و با خود حمل کرده است و چیزی حدود ۵۰۰ میلیون تُن خاک جابه جا شده که ارزشش نزدیک ۱۳ تا ۱۴ میلیارد دلار برآورد می شود که چیزی حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان خسارت از دست رفتن خاک بوده است و جبران این رقم خسارت با توجه به این که تولید هر سانتیمتر خاک به طور متوسط ۸۰۰ سال زمان می برد چند هزار سال طول می کشد. **ایرنا: آیا باران های فروردین ۱۳۹۸خورشیدی می توانند معضل بی آبی ایران را حل کند؟***درویش: در اثر بارش های فروردین ۱۳۹۸خورشیدی بیشتر تالاب ها به جز بخش هایی از تالاب بختگان و گاو خونی مملو از آب شده است و برای امسال بسیار بعید به نظر می رسد که با کم آبی مواجه باشیم اما با این بارندگی ها تمام افت سطح آب زیر زمینی کشور جبران نمی شود و براساس پیش بینی ها و برآوردها به ازای هر یک متر بارندگی فقط یک چهارم آب می تواند در سفر ه های آب زیر زمینی نفوذ کند. بنابراین در منطقه باغ گیاه شناسی در غرب تهران از ۱۳۴۵خورشیدی تا امروز حدود ۱۲۰ متر سطح آب زیرزمینی پایین رفته و ۴۸۰ متر بارندگی لازم است که این افت جبران شود. در حالی که امسال ۲۸۰ میلیمتر باران آمد و به هیچ وجه نباید فکر کنیم که با این بارندگی ها همه مشکلات حل می شود زیرا ایرانیان ذخیره یک هزار ساله آب را در کمتر از ۳۰ سال مصرف کرده اند و چند هزار سال طول می کشد که تاراج منابع آبی جبران شود.

"در طول ۶ دهه اخیر در شمال کشور نیمی از وسعت جنگل ها از دست رفته و از حدود سه و نیم میلیون هکتار به حدود ۱.۶ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده است"**ایرنا: راهکارهای شما برای استفاده بهینه از این بارندگی ها چیست؟***درویش: بهترین کار این است که اجازه دهیم این آب ها وارد تالاب ها شوند چشمه ها تولید گرد و خاک را مهار کنند و با استفاده از تکنیک هایی مثل آب خیزداری تلاش کنیم که میزان نفوذ پذیری افزایش پیدا کند و چشمه ها و قنوات ما احیا شود. همچنین مازاد آب وارد تالاب های مرکزی و یا خلیج فارس و دریای مازندران می شود و به تعادل بخشی سفره آب شیرین و شور کمک می کند. برای نمونه ورود این آب ها به دریاچه نمک باعث می شود تا وضعیت اکوسیستم های دریایی بهبود پیدا کند و در نتیجه غذای کافی برای ماهی ها فراهم شود. در واقع هیچ آبی در ایران هدر نمی رود و اینکه تصور می شود که اگر سد بیشتر بسازیم این آبها هدر نمی روند کاملاً اشتباه است. فقط باید اجازه داد که آب ها وارد مسیر خودشان مانند خلیج فارس، جلگه های سیلابی مثل خوزستان و .

. . شوند تا هم فرایند غذایی ماهی ها را بهبود بخشند و امنیت غذایی بیشتر فراهم کنند.پژوهشم**ف.ج**9131

انتهای پیام /*

برچسب ها

اقتصاد

محیط زیست

پوشش گیاهی

سیل ۹۸

ارسال دیدگاه ها برای ارسال دیدگاه از فرم پایین صفحه استفاده کنید

فرستنده

*

*

پست الکترونیک کد امنیتی ارسال یادداشت ارسال نظر

*

موضوع از شما گزارش از ما

سخن شما با مسئولین

دیدگاه شما با موفقیت ارسال شد.

ارتباط با سردبیر newsroom@irna.ir

تماس بی واسطه با مسئولین

گالری تصاویر پربیننده

همه در خدمت استقلال؛

قهرمانی پرسپولیس به خطر افتاد

خطای ترامپ در آزمون تازه ایران

درگفت وگوی اختصاصی فاکس نیوز با وزیر خارجه ایران؛

ظریف:بولتون،بی بی،بن سلمان و بن زایددر پی جنگ با ایران هستند

جزئیات اصلاحات آیین نامه انضباطی دانشجویان اعلام شد

لیگ برتر فوتبال؛

ترکیب پرسپولیس برای دیدار حساس با سپاهان مشخص شد جدیدترین مطالب سایت

شعب آزمایشگاه ملی نقشه برداری مغز درشهرهای بزرگ تاسیس می شود

اف بی آی: روسیه تهدید بسیار جدی علیه آمریکا است

هافبک مجارستانی سپاهان: می توانیم قهرمان شویم

مدیر کل انجمن اولیا و مربیان :

کتاب های تولیدی با محوریت خانواده و تربیت فرزند داوری می شود

فرصت احیای دریاچه ارومیه را غنیمت بدانیم - مهدی ابراهیمی* موضوعات مرتبط

• پژوهش
• اجتماعی فرهنگی
• صفحه اول
• سایر
• پرونده خبری
• سیل ۹۸