نامه شهید مطهری درباره شریعتی

نامه شهيد مطهري درباره شريعتي؛ سكوت امام و تبعيت محض استاد
خبرگزاری فارس
جهان نیوز - ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۰

حجت الاسلام و المسلمین حسن معلمی به مناسبت سالگرد شهادت استاد شهید مرتضی مطهری در گفت‎وگو با فارس گفت: شهید مطهری از اندیشمندانی بود که به معنای واقعی کلمه به‎روز بود، یعنی علومی را که در حوزه فرا گرفت، در زمان خود به بهترین شکل استفاده کرد و آن علوم را برای زمان‌های بعد از خود نیز کاربردی کرد.استاد حوزه علمیه قم گفت: هنوز هم بعد از ۳۲ سال که از شهادت ایشان می‌گذرد، آرای شهید مطهری بین اندیشمندان معاصر و شاگردان علامه طباطبایی در صدر قرار دارد و این مطلب نشان می دهد که ایشان چقدر توانمند بوده که توانسته از فلسفه، فقه، اصول و تفسیر به نحو احسن استفاده کند و وارد مقوله هایی شود که احدی به آن وارد نشده بود.عضو هیئت علمی دانشگاه باقر العلوم علیه السلام با بیان اینکه استاد مطهری در خیلی از مسائل، قدم اول را برداشته گفت: استاد مطهری در خیلی از جاها قدم اول را برداشته و خیلی عالی این کار را انجام داده و در جاهایی که مرحوم علامه طباطبایی - در معرفت شناسی، فلسفه اخلاق، مسائل سیاسی و اجتماعی و . . . - قدمهای جدیدی برداشته، ایشان خیلی عالی ادامه داده است.وی ادامه داد: وقتی سراغ شبهاتی می رویم که در زمان ایشان در دانشگاهها مطرح بود و با توجه به این نکته که فلسفه غرب و اندیشه های غربی بیشتر از طریق دانشگاه، وارد فرهنگ ما می شد، بیشتر متوجه کار بزرگ استاد مطهری می شویم.حجت الاسلام معلمی گفت: ایشان وارد دانشگاه شد و در آن محیط، شبهات و آرای مختلف را گرفت و سعی کرد با آن ذخایر دینی، فلسفی، تفسیری و عرفانی خود، با کمال انصاف و آزاداندیشی و بدون هیچ‎گونه تعصب بی‎جا آنها را پاسخ دهد.پژوهشگر حوزه و دانشگاه در ادامه افزود: از جمله کارهای مهم استاد مطهری در دانشگاه این بود که به‎اندازه‎ای که به آرای فلسفه‎ها و فیلسوفان غرب - توسط کتب موجود یا اساتید دانشگاه - دست یافت، به همان مقدار آنها را به احسن وجه، بررسی و نقد کرد و رسالت دفاع از دین را در زمان خود به خوبی انجام داد.استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه استاد علامه مطهری از جهات مختلف، الگوی اساتید، محققان، طلاب و دانشجویان محسوب می شود گفت: اساتید، حوزویان و دانشگاهیان ویژگی های استاد مطهری را الگوی خود قرار دهند.حجت الاسلام معلمی، با توضیح برخی از آن جهات و ویژگی‌ها گفت: یکی از آن جهات، اعتدال و انصاف بود. یعنی شهید مطهری، اهل افراط و تفریط نبود مثلاً اگر کسی کتابی نوشته بود و حتی مطالب نادرست فراوان هم داشت اگر یک حرف حساب نیز در آن کتاب بود، استاد مطهری از آن یک نکته مثبت به سادگی عبور نمی‌کرد و اظهار می‌کرد که فلان کتاب با همه مطالب نادرستش، فلان مطلب خوب را هم دارد، یعنی خوب را خوب و بد را بد می دانست و کاری نداشت که کتاب را چه‎کسی نوشته، حرف حساب را قبول می کرد و حرف نادرست را نمی پذیرفت.وی افزود: استاد مطهری این‎طور نبود که بگوید این سخن چون حرف - مثلاً - کانت یا لنین و .

"ببینید ایشان به کسی که به درسش می آمد و جزو پرسشگرهای درس بود احترام متقابل می گذاشت". . است پس کاملاً غلط و باطل است، بلکه به هر فیلسوف و متفکری که می‌رسید می‌گفت این نکات مثبت در کلامش است، این دقت ها در فرمایشاتش است و این اشکالات را هم دارد.عضو هیئت علمی دانشگاه باقر العلوم علیه السلام ادامه داد: ویژگی دیگر، آزاداندیشی استاد مطهری است. یعنی تا جایی که فکر و اندیشه قابل نقد بود، ایشان نقد می‌کرد و آزاداندیشی داشت و این‎طور نبود که خود را محصور به تفکری خاص بکند، مثلاً بگوید اندیشمندان مسلمان هرچه گفتند ما باید از آنها حفاظت کنیم، بلکه گاهی مطالب شیخ ابن‎سینا، ملاصدرا و حتی علامه طباطبایی را نقد می‌کرد. به تعبیر دیگر، ذهن خود را به‎روی مطالب نمی‌بست.حجت الاسلام معلمی گفت: از دیگر ویژگی های استاد مطهری این بود که مطالب دیگران حتی حرفهای مارکسیست ها و ماتریالیستها را بهتر از خود آنها تقریر می‌کرد و سپس نقد و رد می کرد.

آن زمان چپی‎ها وقتی می خواستند با آرای خود به صورت کامل آشنا شوند و یا وقتی می خواستند به پیروان خود افکار و اندیشه هایشان را توضیح دهند، می گفتند از اندیشه های شهید صدر و استاد مطهری استفاده کنید. چون استاد، بهتر از خود آنها، حرفشان را توضیح داده بود و خیلی خوب می دانست حرف دیگران چیست و این نکته بسیار مهمی است، یعنی محقق باید ابتدا مطلب دیگری را خوب بفهمد و تقریر درست، صحیح و مناسب از آن داشته باشد و سپس اگر آن مطلب مشکل داشت نقد و رد کند.استاد حوزه علمیه ادامه داد: از ویژگی های استاد، عمق در نقد و بررسی بود که به عمق کار ایشان برمی‎گشت، همچنین قلم بسیار عالی و بیان بسیار زیبا و روانی داشت که بین شاگردان علامه طباطبایی بی‎نظیر است.وی افزود: ویژگی و خصیصه دیگر ایشان که باید الگوی اساتید و محققان باشد، احترام به افراد و شاگردان خود بود تا جایی که می گویند آقای منوچهر بزرگمهر که از شاگردان ایشان بود و تفکرات پوزیتیویستی داشت چند روزی به درس نیامد، استاد جویای احوال شد که گفتند به انگلستان رفته، شهید مطهری پس از مدتی که شنید آقای بزرگمهر به ایران برگشته، رفت دیدن شاگردش. ببینید ایشان به کسی که به درسش می آمد و جزو پرسشگرهای درس بود احترام متقابل می گذاشت. اگر این شیوه را اساتید دانشگاه‌ها در دانشگاه اجرا کنند، چقدر برای جذب افراد و خوش‎بین کردن آنها به اسلام و روحانیت تاثیر دارد.حجت الاسلام معلمی ادامه داد: ویژگی و جهت دیگر استاد مطهری عمق علمی او بود. واقعاً بسیار عمیق بود، بیشتر اساتیدی که در آثار شهید مطهری کار می کنند اعتراف می کنند که ایشان وارد هر مسئله‎ای که شده تا آخر رفته و آن مسئله را از همه بهتر تقریر کرده است.

"واقعاً بسیار عمیق بود، بیشتر اساتیدی که در آثار شهید مطهری کار می کنند اعتراف می کنند که ایشان وارد هر مسئله‎ای که شده تا آخر رفته و آن مسئله را از همه بهتر تقریر کرده است"همه شاگردان علامه، به دقت و دید همه‎جانبه ایشان در مباحث مختلف تاکید دارند، البته غرض از بیان این مطالب این نیست که بگوییم مطالب ایشان قابل نقد نیست، بلکه مراد این است که استاد مطهری در هر بحثی که وارد شده اند قدم بزرگ و اساسی را برداشته اند و راه را برای دیگران هموار کرده اند.نویسنده و محقق حوزه علمیه قم افزود: جالب اینکه هر محققی که بخواهد وارد بحث جدیدی شود باید ابتدا به سراغ شهید مطهری برود و ببیند چه نکاتی در این زمینه دارد تا بداند بعد از آن چه باید انجام دهد. من خودم چنین روحیه ای دارم، در هر کار علمی، ابتدا سراغ کتب علامه و استاد شهید مطهری می روم تا ببینم این دو بزرگوار چه فرموده اند.وی افزود: جهت دیگر، معنویت و قدرت روحی ایشان است. استاد مطهری اهل معنویت بود، کسانی که با استاد هم‎حجره و هم‎دوره بودند عبادت، نماز شب، خلوص، تقید و تدینش را کنار قدرت علمی‎اش مطرح می کنند.دکتر معلمی با اشاره به علاقه شدید شهید مطهری به امام خمینی و پیروی صد در صد از ایشان گفت: شهید مطهری محبت و عشق شدیدی نسبت به اساتید خود از جمله به علامه و امام داشت، و علاقه و اطاعتش از امام بیشتر بود. در جریان نقد اندیشه‌های دکتر شریعتی، بعضی از اساتید، بدون در نظر گرفتن شرایط و مصالح، شروع به نقد افکار وی کردند و کاری نداشتند که آیا این کار در حال حاضر به نفع اسلام و دانشگاه هست یا نه، اما شهید مطهری این کار را نکرد بلکه نامه‌ای به این مضمون که مطالب دکتر شریعتی مشکل دارد، به امام نوشت و کسب تکلیف کرد، امام پاسخ نامه را نداد، لذا ایشان متوجه شد که تکلیف فعلی سکوت است ولی برخی دیگر از اساتید سکوت نکردند و باعث شدند که امام از آنها گله‌مند شود، چرا که امام این کار را به‎مصلحت وقت نمی‌دانست. زیرا دکتر شریعتی در دانشگاهها خیلی نفوذ داشت و نقد او در آن زمان، باعث جدایی حوزه از دانشگاه می شد و به اتحاد حوزه و دانشگاه ضربه می‎زد و بیشترین منفعت را رژیم ستم‎شاهی می برد لذا امام در سخنرانی خود اظهار کردند که من از دو گروه گله دارم یکی از دانشگاهیانی که روحانیت را قبول ندارند و یکی روحانیونی که دانشگاهیان را از خود طرد می‌کنند.

در این جریان می بینیم که استاد مطهری چقدر تابع امام بود و از اول، سکوت اختیار کرده بود. وی گفت: متاسفانه دشمن، استاد مطهری را خوب شناخت، شاید بهتر از ما ایشان را شناخت و فهمید باید چه‎کسی را هدف قرار دهد.حجت الاسلام و المسلمین حسن معلمی در پایان اظهار داشت: من به همه اساتید، حوزویان، دانشگاهیان، دبیران آموزش و پرورش توصیه می کنم آثار استاد مطهری - حتی کتاب داستان راستان- را مطالعه کنند، چرا که کتابهای استاد، پر است از نکات ارزشمند و هرکس می تواند به‎فراخور کار خود از آنها بهره‌مند شود. کتابهای شهید مطهری، بی‎استثنا خوب، مفید، لازم و ضروری است و هرکس بیشتر با آثار استاد آشنا باشد مبانی دینی عمیق اسلامی را بیشتر درک می‌کند

منابع خبر

اخبار مرتبط