چالش های ارتش پاکستان در وزیرستان

چالش های ارتش پاکستان در وزیرستان
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۲۵ مهر ۱۳۸۸

طبق گزارش ها، ارتش پاکستان عملیات تهاجمی خود علیه مناطق ناآرام وزیرستان جنوبی را آغاز کرده است. ارتش پاکستان نیروهای خود را در نزدیکی مواضع پیکارجویان طالبان مستقر کرده است. وزیرستان کجاست و چه مشخصاتی دارد؟ وزیرستان یک منطقه کوهستانی در شمال غربی پاکستان و در نزدیکی مرز با افغانستان است. این ایالت جز مناطق قبیله ای است که به صورت فدرال اداره می شود. منطقه ای نیمه خودمختار که قدرت و اختیارات دولت مرکزی محدود است و نظارت دولت تنها از طریق یک نماینده سیاسی انجام می شود.

"طبق گزارش ها، ارتش پاکستان عملیات تهاجمی خود علیه مناطق ناآرام وزیرستان جنوبی را آغاز کرده است"این منطقه به دو بخش وزیرستان شمالی و جنوبی تقسیم می شود. زمستان های فوق العاده سردی دارد و بسیاری از بخش های آن که مسکونی نیست به علت سرما غیر قابل دسترس می شود. جوامع قبیله ای در شمال و غرب پاکستان بسیار محافظه کار هستند و به جنگاور بودن شهرت دارند. وزیرستان شمالی توسط طایفه وزیر اداره می شود. این طایفه در وزیرستان جنوبی هم حضور دارد و یک سوم جمعیت آن را تشکیل می دهد.

دو سوم باقی مانده جمعیت وزیرستان جنوبی از طایفه محسود هستند. چرا وزیرستان مورد هدف قرار می گیرد؟ وزیرستان جنوبی و مناطق حومه آن از سوی مقام های آمریکایی به عنوان "خطرناک ترین نقطه روی زمین" توصیف شده اند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که این منطقه بیشترین افراد تحت تعقیب از جمله اسامه بن لادن، رهبر القاعده را در خود جای داده است. بیت الله محسود این منطقه، سکونتگاه بیت الله محسود، رهبر سابق طالبان پاکستان بود که در عملیات منتسب به آمریکا در اوت ۲۰۰۹ کشته شد. این منطقه همچنین محل استقرار حکیم الله محسود، جانشین او و رهبر جدید طالبان پاکستانی است.

"وزیرستان کجاست و چه مشخصاتی دارد؟ وزیرستان یک منطقه کوهستانی در شمال غربی پاکستان و در نزدیکی مرز با افغانستان است"وزیرستان شمالی و جنوبی، منطقه ای از پیکارجویان خطرناک را شکل داده اند که از آنجا حملاتی را در شمال غرب پاکستان و بخش هایی از شرق افغانستان ترتیب داده اند. وزیرستان جنوبی از زمان حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱، مهم ترین مخفی گاه پیکارجویان اسلامگرا در خارج از افغانستان بوده است. این منطقه همچنین اردوگاه های آموزشی متعددی برای تعلیم بمبگذاران انتحاری در خود جای داده است. دولت پاکستان زیر فشارهای شدیدی از سوی آمریکا برای مقابله با پیکارجویان قرار دارد. تحلیلگران می گویند راندن پیکارجویان ازبک و عرب مرتبط با القاعده از این منطقه یکی از مهم ترین اهداف عملیات ارتش پاکستان به شمار می رود.

تا کنون چه اتفاقی افتاده است؟ ارتش پاکستان از سال ۲۰۰۴ یک گردان زرهی در منطقه "وانه" در وزیرستان جنوبی مستقر کرده اما از ماه مه ۲۰۰۹ بخش عمده ای از این نیروها به مناطق قبیله ای وزیرستان که به صورت فدرال و خودمختار اداره می شوند، اعزام شده اند. طی چند ماه گذشته، ارتش پاکستان عملیات هوایی و توپخانه ای علیه پیکارجویان طالبان ترتیب داده است. ارتش می گوید تا کنون خواهان آن بوده که پیکارجویان تسلیم شوند و به همین منظور از قدرت هوایی و توپخانه ای خود برای "نرم کردن طالبان" استفاده کرده است. این شیوه برخورد در تضاد با عملیات اخیر ارتش در دره سوات است که ناگهان عملیات تهاجمی خود را از تابستان امسال علیه طالبان آغاز کرد و عمدتا در بیرون راندن پیکارجویان طالبان از این منطقه موفق بوده است. مردم طی چند ماه گذشته که انتظار درگیری ها را داشتند، از وزیرستان فرار کرده اند.

"منطقه ای نیمه خودمختار که قدرت و اختیارات دولت مرکزی محدود است و نظارت دولت تنها از طریق یک نماینده سیاسی انجام می شود"آمریکا نیز به مواضع پیکارجویان در وزیرستان حمله کرده و حملاتی که با هواپیماهای بدون سرنشین انجام می شود و به آمریکا نسبت داده می شود، طی ماه های اخیر تعداد زیادی از فرماندهان ارشد طالبان را از بین برده است. در یکی از همین حملات بود که بیت الله محسود، رهبر طالبان پاکستان در وزیرستان جنوبی کشته شد. عملیات در وزیرستان جنوبی چه چالش هایی به همراه دارد؟ کوهستان های صعب العبور وزیرستان یکی از اصلی ترین چالش های ارتش پاکستان است. دره ها، شکاف ها و شیارهای طبیعی و کوه های بلند، از جمله اماکنی هستند که مخفی گاه پیکارجویان به حساب می آیند. داشتن دانش و تجربه از منطقه حیاتی است و در این زمینه پیکارجویان دست پیش را گرفته اند.

هوا نیز در این عملیات نقش بسیار مهمی خواهد داشت. از اوائل دسامبر، برف زمین های این منطقه را می پوشاند. بارش برف به خصوص در منطقه ای اتفاق می افتد که محل استقرار محسود است. هوا هم برای ارتش و هم پیکارجویان چالشی به حساب می آید. البته هوا در گذشته باعث آن نشده تا ارتش حملات خود را متوقف کند.

"زمستان های فوق العاده سردی دارد و بسیاری از بخش های آن که مسکونی نیست به علت سرما غیر قابل دسترس می شود"عامل مهم در این میان، روحیه نظامی گری در وزیرستان است. طوایف وزیر و محسود از سوی ناظران به عنوان سربازانی توصیف شده اند که آماده اند تا حد مرگ، بجنگند. ارتش در برابر طالبان سی هزار سرباز ارتش پاکستان به وزیرستان اعزام شده اند. همچنین نیروهای شبه نظامی از نواحی قومی-قبیله ای هم احتمالا از عملیات ارتش حمایت می کنند. تخمین در باره شمار پیکارجویان دشوار است.

یک سخنگوی ارتش پاکستان اخیرا گفت که شمار آنها بین ده تا بیست هزار نفر است. در وزیرستان جنوبی، جکیم الله محسود رهبری بزرگ ترین نیروی پیکارجو را که گمان می رود بالغ بر پانزده هزار نفر باشند در دست دارد. البته هسته مرکزی حامیان او کوچکتر است.تحلیلگران شمار مبارزان ازبک در وزیرستان جنوبی را بین پانصد تا پنج هزار نفر تخمین می زنند. روش های به گار گرفته شده در وزیرستان ارتش پاکستان گفته است که نیروها و توپخانه خود را از مناطق شمالی، شرقی و غربی به منطقه اعزام کرده است. ارتش در حال پیش روی به محل استقرار محسود در "مکین" است.

"جوامع قبیله ای در شمال و غرب پاکستان بسیار محافظه کار هستند و به جنگاور بودن شهرت دارند"اگر ارتش با قدرت به پیش برود این احتمال وجود دارد که پیکارجویان متفرق شوند. اما گزارش ها تا کنون حاکی از آن است که پیکارجویان از خود مقاومت نشان داده اند. آنها یک برج مخابراتی را که برای ارتش حیاتی بود، نابود کرده اند. اگر ارتش با قدرت به پیش برود این احتمال وجود دارد که پیکارجویان متفرق شوند اما گزارش ها تا کنون حاکی از آن است که پیکارجویان از خود مقاومت نشان داده اند تحلیلگران می گویند پیکارجویان وارد نبرد چریکی با ارتش شده اند. گزارش ها حاکی از آن است که پیکارجویان به استفاده از شبکه زیر زمینی تونل ها و دام گذاشتن برای سربازان ارتش روی آورده اند.

همه چیز بسته به روش هایی دارد که ارتش در پیش خواهد گرفت. تا کنون ارتش استراتژی مشخصی برای مقابله با پیکارجویان نداشت و این بار باید منتظر ماند و دید که ارتش چه سیاستی در پیش می گیرد. یک هدف مقدماتی ارتش باید کنترل ارتفاعات و قرار دادن ایست های بازرسی در بلندی ها باشد. به نظر می رسد سیاست ارتش پاکستان در حذف افسران میان رتبه و بلند پایه طالبان ادامه داشته باشد. تاریخچه درگیری ها در وزیرستان وزیرستان تاریخچه طولانی در مقابله با دخالت ها از بیرون دارد.

"چرا وزیرستان مورد هدف قرار می گیرد؟ وزیرستان جنوبی و مناطق حومه آن از سوی مقام های آمریکایی به عنوان "خطرناک ترین نقطه روی زمین" توصیف شده اند"از سال های ۱۸۶۰ به بعد، نیروهای استعماری بریتانیا به دنبال حملات از سوی طوایف وزیرستان به قلمرو تحت کنترل بریتانیا ماموریت شاق و دشواری برای ورود به این منطقه داشتند. بیش از یک قرن بعد، این کار برای ارتش پاکستان هنوز ساده نیست. در سال ۲۰۰۴، ارتش پاکستان در درگیری با پیکارجویان مرتبط با طایفه وزیر دچار تلفات شدید شدند. این احتمال وجود دارد که عملیات تهاجمی علیه گروه محسود در وزیرستان جنوبی منجر به درگیری با پیکارجویان طایفه وزیر در وزیرستان جنوبی و شمالی شود. اینها گروه هایی هستند که در حال حاضر به شبکه ای وابسته اند که با القاعده مرتبط است که مبارزات خود را تنها به داخل افغانستان معطوف کرده اند.

آنها با ارتش پاکستان "توافق نامه های صلح" منعقد کرده اند

منابع خبر

اخبار مرتبط