کتاب جدید سعید مدنی درباره جنبش‌های اجتماعی؛ ادامه کار علمی در زندان

چکیده : کتاب "جنبش های اجتماعی، پدید آیی، فراز و فرود" ترجمه سعید مدنی پژوهشگر مسایل اجتماعی و زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر، که در زندان به رشته تحریر در آمده، با ۹ محور پیرامون جنبش های اجتماعی و روابط مرتبط با آن، توسط نشر بازتاب منتشر شد. ...

کتاب “جنبش های اجتماعی، پدید آیی، فراز و فرود” ترجمه دکتر سعید مدنی پژوهشگر مسایل اجتماعی و زندانی سیاسی محبوس در زندان رجایی شهر، که در زندان به رشته تحریر در آمده، با ۹ محور پیرامون جنبش های اجتماعی و روابط مرتبط با آن، توسط نشر بازتاب منتشر شد.

به گزارش کلمه، سعید مدنی پژوهشگر اجتماعی و فعال سیاسی و مدنی و از اعضای شورای فعالان ملی مذهبی، کمیته دفاع از انتخابات آزاد، عادلانه و منصفانه، کمیته پیگیری بازداشت های خودسرانه و شورا اجرایی کانون مدافعان حقوق بشر است.

این زندانی سیاسی، عضو و همکار بسیاری از سازمان های جامعه مدنی از جمله انجمن حمایت از حقوق کودکان ایران، انجمن جامعه شناسی ایران و انجمن صنفی مطبوعات ایران است و در سومین دور از دوران حبس خود از سال ۹۰، در زندان به سر می برد و به رغم عمل جراحی سخت، حتی یک ساعت نیز به مرخصی اعزام نشده است.

او سالهای ۱۳۷۳، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۰ زندان سیاسی را تجربه کرده و از سال و ۱۳۹۰ تا امروز مجموعا ۵ سال را در زندان گذرانده است و یکی از پرکارترین و معتبرترین پژوهشگران عرصه اجتماعی در ایران محسوب می شود که تاکنون پژوهش هایی در زمینه مسایل اجتماعی ایران از جمله فقر و نابرابری، اعتیاد، کودک آزاری، خشونت علیه زنان، تن فروشی، رفاه اجتماعی و امثال آن را در زمینه اجتماعی منتشر کرده است.

سعید مدنی که دی ماه سال ۹۰ و در پی صدور سه سال و نیم حبس در تبعید به بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات در زندان اوین منتقل شد، پس از یکسال بازجویی و فشار به بند ۳۵۰ منتقل شد و در بهمن سال ۱۳۹۲ در پی فعالیت به عنوان وکیل بند و اصرار بر خواسته های زندانیان این بند به صورت آدم ربایی از این بند به سالن ۱۲ زندان رجایی شهر کرج تبعید شد.

وی علاوه بر حکم سه و نیم سال حبس و در پی پرونده سازی های جدید و به صورت غیر قانونی به ۶ سال دیگر نیز محکوم شد و باید تا سال ۱۳۹۸ را در حبس بگذراند و پس از آن برای گذراندن دوسال تبعید به بندر عباس منتقل شود.

سعید مدنی چهره علمی نزد زندانیان سیاسی پس از سال ۱۳۸۸، در بند ۳۵۰ کلاس هایی را پیرامون جبنش های اجتماعی برگزار کرد که متن سخنان وی پس از انتقال به خارج از زندان در چند شماره پی درپی در سایت کلمه منتشر شد.

طی روزهای اخیر کتاب “جنبش های اجتماعی، پدید آیی، فراز و فرود” تالیف و ترجمه دکتر سعید مدنی پژوهشگر مسایل اجتماعی منتشر شد.

نزدیک به نیمی از کتاب ۱۳۴ صفحه ای به مقدمه طولانی مترجم اختصاص داده شده که حاصل بخشی از مطالعات وی در باره جنبش های اجتماعی طی سالهای اخیر است.

در واقع این مقدمه را باید بازتاب رابطه متقابل بین نظر و عمل نویسنده قلمداد کرد، زیرا وی از سویی به عنوان یک محقق به واکاوی نظرات درباره جنبش های اجتماعی پرداخته و از سوی دیگر به عنوان یک فعال اجتماعی و سیاسی جنبش سبز تلاش کرده تا جمع بندی خود از رویدادهای سالهای اخیر را تبیین کند.

به گزارش کلمه، این مساله را سعید مدنی اینگونه بیان کرده است: طی سال های اخیر بحث و گفت و گو درباره جنبش های اجتماعی و بخصوص جنبش های اجتماعی جدید مورد علاقه ویژه محافل دانشگاهی و اجتماعی و سیاسی قرار گرفته است.

در این مدت با وجود انتشار چندین جلد کتاب و ترجمه آثار مهم و قابل توجه درباره جنبش های اجتماعی و طرح نظریات و دیدگاههای سیاسی و جامعه شناختی، در جلسات بحث و سخنرانی سوالات متعددی در باره جنبش های اجتماعی مطرح شده است. مدنی طرح نزدیک به ۲۰ سوال را که نمایی نسبتا گسترده به موضوع جنبش های اجتماعی دارد، نشان دهنده نوعی احساس نیاز فراگیر به این مباحث می داند.

چنانکه گفته شد می توان کتاب جنبش های اجتماعی را به دو بخش مهم با حجم تقریبا مساوی تقسیم کرد. در نیمه اول که به مقدمه مترجم اختصاص دارد پس از مروری بر تحول نظریه ها درباره جنبش های اجتماعی و با اشاره به رویکرد “انتونیو نگری” مبنی بر اینکه مقاومت امری جاودانه، پایدار و مستمر در جوامع است که متناسب با شرایط تاریخی جامعه در اشکال متفات پدیدار می شود، نویسنده در پی آن است تا خواننده را با ادبیات جنبش های اجتماعی آشنا کند و بر این اساس محورهای زیر را مورد بحث و بررسی قرار دهد.

– جنبش اجتماعی چیست؟

– بررسی چند تجربه در جنبش های اجتماعی

– جنبش و بحران

– جنبش و عقلانیت

– جنبش و سرمایه اجتماعی

– جنگل انبوه شبکه ها

– انواع شیکه

– مدل های شبکه

– سازمان شبکه

– پنهان یا اشکار بودن جنبش ها

– جنبش و رهبری

نیمه دوم کتاب که ترجمه بخش هایی از کتاب (the social movment reader) تالیف جف گودمن و جیمز جاسپر است را می توان در تداوم بخش اول کتاب دانست زیرا مترجم تلاش کرده است بازهم با منطق پاسخ به سوالات جاری فعالان جنبش های اجتماعی، موضوعات و مطالب مورد نظر را انتخاب کند.

مطالب بخش دوم کتاب و سوالی که تلاش شده تا به آن پاسخ داده شود عبارتند از:

– جنبش های اجتماعی کی و چگونه ظهور می کنند؟

– چه کسانی به عضویت جنبش در آمده یا حامی آن می شوند؟

– چه کسانی در جنبش می مانند و چه کسانی می روند؟

– مشارکت کنندگان چه فکر و احساسی دارند؟

– چگونه جنبش ها سازماندهی می شوند؟

– جنبش ها چه می کنند؟

– چگونه دولت و رسانه ها جنبش را تحت تاثیر قرار می دهند؟

– چرا جنبش ها افول می کنند؟

جنبش ها چه دستاوردهایی برای جامعه به ارمغان می آورند؟

به نظر می رسد عنوان کتاب “جنبش های اجتماعی، پدید آیی، فراز و فرود” جمع بندی باشد از ۹ سوال یا عنوان یاد شده است.

بر اساس تاریخی که در انتهای مقدمه آمده (خرداد ۱۳۹۳)، به نظر می رسد کتاب جنبش های اجتماعی حاصل مطالعات و تاملات نویسنده در زندان است.

کتاب جنبش های اجتماعی توسط نشر بازتاب، خیابان انقلاب، روبروی دانشگاه تهران منتشر شده و در کتابفروشی های معتبر در دسترس همگان است. علاقمندان می توانند نحوه دریافت کتاب مذکور را طریق تلفن ۶۶۴۶۵۴۳۶ انتشارات بازتاب پیگیری کنند.