جزئیات مذاکرات لوزان از زبان رئیس‌جمهور

سرویس سیاسی «فردا»؛ مذاکرات فشرده هسته‌ای در لوزان سوئیس به پایان رسید و طرفین مذاکرات به خانه‌های خود بازگشتند تا از نزدیک گزارش آنچه در مذاکرات نوروزی به وقوع پیوست را به اطلاع کشور خود برسانند. مذاکرات هسته‌ای لوزان با تفاهم نامه‌ای برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای همراه شد. درواقع طرفین جهت رسیدن به اهداف مشترک به تفاهمی رسیدند که یک توافق نیست اما زمینه‌ای برای رسیدن به توافق در حدود سه ماه آینده را فراهم می‌کند و پایه و اساس مذاکرات توافق نهایی در لوزان بسته شد.

این مذاکرات در دو سطح قابل تحلیل است. در یک سطح مذاکرات با موضوع نحوه ادامه فعالیت هسته‌ای ایران همراه بود و در سطح دوم موضوع لغو تحریم‌ها که خواسته ایران بود مورد توجه قرار گرفت.

در این میان نیز دو بیانیه در دانشگاه پلی تکنیک لوزان سوئیس قرائت شد. موگرینی به زبان انگلیسی متن بیانیه‌ای را قرائت کرد و ظریف نیز پس از آن بیانیه‌ای را قرائت کرد که بسیار بلندبالاتر از بیانیه به زبان انگلیسی بود و برخی از جزئیات در بیانیه فارسی مطرح شد.

در این مذاکرات آنچه در زمینه فعالیت هسته‌ای مطرح است، در محدود شدن این فعالیت‌ها و طی روند اعتمادسازی و راستی‌آزمایی است.

"فردو به مرکز پژوهشی تبدیل می شود که کشورهای دیگر نیز در آن مشارکت خواهند داشت و برای بروز رسانی و پیشرفت هسته‌ای در آن فعالیت خواهد شد"نطنز تنها مرکز هسته‌ای ایران خواهد بود که به فعالیت خود  ادامه می‌دهد. فردو به مرکز پژوهشی تبدیل می شود که کشورهای دیگر نیز در آن مشارکت خواهند داشت و برای بروز رسانی و پیشرفت هسته‌ای در آن فعالیت خواهد شد. تاسیسات هسته ای  فردو به مرکز تحقیقات هسته ای و فیزیک  پیشرفته تبدیل خواهد شد . بیش از ۱۰۰۰ ماشین سانتریفیوژ و تمامی زیرساخت آنها  در فردو حفظ و نگهداری خواهند شد که از این میان دو آبشار سانتریفیوژ در چرخش خواهند بود.

همچنین نیمی از تاسیسات فردو با همکاری برخی از کشورهای(۱+۵) به انجام تحقیقات پیشرفته هسته ای و تولید ایزوتوپ های پایدار که مصارف مهمی در صنعت، کشاورزی و پزشکی دارد، اختصاص پیدا می کند. و بنابرآنچه محمد جواد ظریف اعلام کرده است، راکتور تحقیقاتی اراک، آب سنگین باقی خواهد ماند و با انجام بازطراحی ارتقاء یافته و روزآمد خواهد شد.

در باز طراحی راکتور ضمن کاهش میزان تولیدی پلوتونیوم، کارآیی راکتور اراک به میزان قابل توجهی افزایش پیدا خواهد کرد. بازطراحی راکتور اراک در چارچوب یک  برنامه زمان بندی مشخص و در قالب یک پروژه بین المللی مشترک تحت مدیریت ایران آغاز و پس از آن بلافاصله ساخت آن شروع و در چارچوب یک برنامه زمان بندی تکمیل خواهد شد. تولید سوخت رآکتور اراک و اعطای گواهی بین المللی سوخت راکتور از جمله موارد این همکاریهای بین المللی خواهد بود. از طرف دیگر، کارخانه تولید آب سنگین نیز مانند قبل به کار خود ادامه خواهد داد.

این مباحث در زمینه تحریم‌ها بنابرآنچه مفاد این تفاهم نامه می گوید این است که براساس راه حل های بدست آمده، پس از اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک ، تمامی قطعنامه های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریم‌های اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یکجانبه امریکا از جمله تحریم های مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی وخودور سازی فورا لغو خواهند شد. همچنین تحریم ها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان ها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریم های مرتبط هسته ای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر موسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت به‌طور همه‌جانبه فورا برداشته خواهند شد.

"و بنابرآنچه محمد جواد ظریف اعلام کرده است، راکتور تحقیقاتی اراک، آب سنگین باقی خواهد ماند و با انجام بازطراحی ارتقاء یافته و روزآمد خواهد شد"همچنین کشورهای عضو گروه (۱+۵) متعهد هستند از وضع تحریم‌های جدید در موضوع هسته ای خودداری نمایند.

اما به نظر می رسد بعد از قرائت بیانیه لوزان برخی از طرف‌های مذاکرات هسته‌ای مواضع خاص خود اتخاذ کرده اند. وزیر خارجه آلمان از ۲۰ سال تدابیر امنیتی شدید و محدود کردن فعالیت هسته‌ای ایران سخن گفت. جان کری نیز با بیان اینکه پارامترهای توافق آینده هسته‌ای مشخص شده است، بیان داشت که « نظارت بر ایران همیشگی خواهد بود و ایران دو سوم سانترفیوژهای هسته‌ای خود را برخواهد چید.» وی بیان داشت که ایران تنها در تاسیسات نطنز غنی سازی با درصد بسیاری پایینی را انجام خواهد داد. جان کری نیز مانند وزیرخارجه آلمان تاکید کرد ایران نخواهد توانست پلوتونیوم مورد نیاز برای تولید بمب بسازد. ایران بر اساس توافق صورت گرفته تا ۱۵ سال آینده هیچ رآکتورآب سنگینی نخواهد ساخت و نظارت شدید بر برنامه هسته ای ایران تا ۲۰ سال آینده تداوم خواهد یافت.

سخنان باراک اوباما نیز بسیار متفاوت از اظهارات ظریف بود.

وی اظهار داشت بر اساس این توافق صورت گرفته ایران دیگر رآکتور آب سنگین جدیدی را تولید نخواهد کرد.این توافق جلوی غنی سازی بیشتر ایران را خواهد گرفت و تا دو سوم ظرفیت غنی سازی ایران را کاهش خواهد داد