چرا زابل آلوده‌ترین شهر جهان شد؟

سازمان بهداشت جهانی: زابل آلوده‌ترین شهر جهان است
گویا
خدمت - ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۵

به گزارش خدمت به نقل از ایسنا؛ سازمان جهانی بهداشت(WHO) در گزارشی با هشدار نسبت به افزایش هشت‌درصدی آلودگی هوا در فاصله سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۳ و مرگ سالانه هفت میلیون نفر بر اثر این آلودگی، اعلام کرد: زابل در ایران، آلوده‌ترین شهر جهان است که در آن مردم ماه‌ها از وجود طوفان‌های غباری در تابستان رنج می‌برند.

بررسی سازمان جهانی بهداشت از بین ۳ هزار شهر از ۱۰۳ کشور جهان انجام‌ شده است که ۲۵ شهر ایران در این بررسی مورد ارزیابی قرار گرفته است؛ بر اساس بررسی ۹۸ درصد از شهرهای کشورهای با درآمد کم و متوسط دارای هوای غیراستاندارد بوده و در مقابل وضع هوای ۴۴ درصد از شهرهای کشورهای با درآمد بالا دارای استانداردهای سازمان جهانی بهداشت هستند.

میانگین سالانه میزان غلظت ذرات معلق با قطرهای ۲.۵ و ۱۰ میکرون(۳۰ برابر کوچک‌تر از اندازه عرض موی سر انسان) در هر مترمکعب هوا ارزیابی کرده که معیار اصلی در ارزیابی سنجش ذرات فوق‌ریز یا ۲.۵ میکرون بوده است.

‌میزان مطلوب غلظت ذرات معلق فوق‌ریز یا ۲.۵ میکرون در هوا ۲۵ میکروگرم در هر مترمکعب هوا است، این در حالی است که غلظت ذرات معلق در هوای زابل -آلوده‌ترین شهر جهان- ۲۷۱ میکروگرم در هر مترمکعب هوا اعلام‌ شده است که این میزان معادل ۱۱ برابر حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت برآورد می‌شود.

محمدرضا امیر مرادی مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان، در نخستین واکنش به معرفی زابل به‌عنوان آلوده‌ترین شهر جهان گفت: این انتخاب دور از واقعیت نیست و زابل به سبب طوفان‌های شن به‌عنوان آلوده‌ترین شهر جهان معرفی‌شده است.

شش روز هوای سالم در شش ماه
چند وقت پیش محیط ‌زیست سیستان و بلوچستان با استناد به آمار ایستگاه پایش هوای «قرقری» شهرستان هیرمند اعلام کرد: در شش‌ماهه نخست سال ۹۳ وضعیت کیفیت هوای زابل تنها در شش روز در شرایط سالم قرار داشته و مابقی روزها وضعیت هوا ناسالم بوده است.

بر اساس گزارش‌های رسمی، در برخی سال‌ها میزان آلودگی هوا در زابل از شرایط بحرانی هم تجاوز کرده است؛ بهمن سال ۹۲ یکی از آلوده‌ترین روزهای هوا در زابل بوده است؛ روزی که هواشناسی اعلام کرد: طوفان شدید امروز(۹۲/۱۱/۱۳) در سیستان موجب افزایش ذرات معلق در هوای این منطقه تا ۱۲ هزار و ۶۴ میکروگرم بر مترمکعب شده که این وضعیت ۸۰ برابر استانداردهای جهانی است.

نیمه مرداد پارسال نیز وزش طوفان ۹۰ کیلومتری در زابل سبب شد تا غلظت ذرات معلق در هوای این شهر به ۴۰ برابر حد مجاز برسد و ادارات، بانک‌ها و بازارهای این شهر و چهار شهرستان هم‌جوار تعطیل شوند.

۱۵۰ روز هوای ناسالم در سال
کارشناس هواشناسی درباره وضعیت آلودگی وضع هوای زابل گفت: تعداد روزهای ناسالم هوا طی پارسال در زابل ۱۵۰ روز بوده که از این تعداد ۵۸ روز وضعیت هوا در شرایط خطرناک قرار داشته است.

حمیدرضا بهجتی افزود: در شرایط خطرناک غلظت ذرات معلق موجود در هوا به ۴۲۵ میکروگرم در هر متر مکعب هوا یا بیشتر افزایش می‌باید.

وی در ادامه با بیان اینکه پدیده طوفان گردوخاک در سال گذشته ۱۴ بار در زابل اتفاق افتاده است، گفت: پدیده طوفان گردوخاک با تعریف استاندارد سازمان جهانی هواشناسی زمانی گزارش می‌شود که سرعت وزش باد حداقل ۵۴ کیلومتر بر ساعت و دید افقی نیز کمتر از یک هزار متر باشد.

بادهای ۱۲۰ روزه و خشک شدن هامون، علت آلودگی هوا در زابل
محسن سلیمانی، مدیر پروژه ملی حفاظت از تالاب‌های ایران به گاردین گفته است: آلودگی شهر زابل با شهرهای صنعتی مانند تهران و پکن متفاوت است؛ در واقع وزش بادهای ۱۲۰ روزه در شهر زابل هر سال به وخیم‌تر شدن طوفان‌های گردوغبار در این شهر می‌افزایند.

وی افزود: خشک شدن تالاب هامون و همچنین سوء مدیریت در منابع آبی که در گذشته اتفاق افتاده است به این بحران بیشتر دامن زده است.

وی در ادامه گفت: به دلیل خشک شدن تالاب هامون ۷۰۰ هزار فرصت شغلی در این منطقه از دست رفته است.

خشکی تالاب هامون در ۱۶ سال اخیر سبب شده که این تالاب در فهرست تالاب‌های در معرض خطر جهان موسوم به فهرست قرمز یا "مونترو" در کنوانسیون رامسر قرار گیرد.

تالاب بین‌المللی هامون در سال ۱۹۷۱ میلادی در کنوانسیون بین‌المللی رامسر که اکنون ۱۶۸ کشور جهان در آن عضویت دارند، ثبت‌شده بود.

این کنوانسیون وظیفه داشته به‌همراه کشورهای عضو از تالاب‌هایی که اهمیت بین‌المللی داشته‌اند، حفاظت کند؛ با این‌ وجود اما ایران و افغانستان که در این کنوانسیون عضویت داشته‌اند، نتوانسته‌اند در حفظ این عرصه زیست‌محیطی موفق عمل کنند. تالابی که ۳۰ درصد آن در افغانستان قرار گرفته و در مجموع چند هزار هکتاری هم از دریاچه ارومیه بزرگ‌تر است.

بر اساس معاهده آب رودخانه هیرمند در سال ۱۳۱۸، پنجاه‌ درصد از آورد رودخانه هیرمند سهم ایران بوده است که در معاهده بعدی در سال ۱۳۵۱، سهم ایران از آب این رودخانه به ۸۲۰ میلیون مترمکعب کاهش‌یافته است.

در هر دو مذاکره آبی اخیر، هیچ توافقی برای حق آبه زیست‌محیطی تالاب هامون صورت نگرفته و تنها حق‌آبه کشاورزی ایران لحاظ شده است.

افغانستان هیچ حق آبه‌ای به تالاب هامون نداده است
در همین رابطه احمد عاقبت بخیر، عضو ایرانی کمیساریای رود هیرمند‌(کارگروهی مشترک بین ایران و افغانستان که وظیفه بررسی مسائل آب‌های مرزی در حوزه سیستان و بلوچستان را بر عهده دارد) گفته است: افغانستان در ۱۶ سال اخیر، حق‌آبه واقعی رودخانه هیرمند را رهاسازی نکرده و در این مدت برخلاف معاهده‌، سیلاب‌های غیر قابل‌ کنترل خود را به‌عنوان حق‌آبه قلمداد کرده است.

وی ادامه داد: بر اساس جدول ماهانه معاهده، افغانستان باید آب را از سد کجکی رهاسازی کند؛ ولی در ۱۶ سال اخیر، این کشور سیلاب‌های غیر قابل‌ کنترل حوضه ارغنداب را که ارتباطی به سد کجکی و معاهده ندارد، به ایران داده است.

وی افزود: این سیلاب به درد کشاورزی هم نمی‌خورد، چون در فصلی که رودخانه باید آب داشته باشد، آب ندارد و به امید سیلاب هم نمی‌توان کشاورزی کرد؛ مردم ایران در حوضه آبریز رودخانه هیرمند به امید جاری شدن به موقع آب تمام زندگی خودشان را در مزرعه هزینه می‌کنند؛ ولی آبی در کار نیست و همواره خسارت می‌بینند

منابع خبر

اخبار مرتبط