قزوین نیازمند گلخانه های مدرن/ مردم به محصولات گلخانه ای بی اعتمادند

به گزارش خبرنگار مهر در قزوین، استفاده بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی در گلخانه ها یکی از عوامل بی اعتمادی مردم است موضوعی که در صورت کارشناسی شدن و حضور صاحبان فن قابل حل است. برغم بی اعتمادی مردم به دلیل صرفه های اقتصادی موجود راه اندازی گلخانه های صنعتی در دهه های اخیر در ایران نیز رشد چشمگیر یافته به گونه ای که هم اکنون خیار، توت فرنگی، انگور و ... سالهاست که در فروشگاههای کشور دیده می شود. استان قزوین اقیلم سرد و بادخیز بودن استان در کنار ظرفیتهای کشاورزی و موقعیت جغرافیایی و دسترسی به بازار مصرف ۲۵ میلیون نفری ضرورت احداث گلخانه های مدرن و با تکنولوژی بالا در استان را دو چندان می کند. محدویت منابع آبی و خاکی و ازدیاد جمعیت همواره توجه دانشمندان را بخود معطوف داشته تا راه حلی برای تامین مواد غذایی یافته و به بشریت عرضه کند.

"به گزارش خبرنگار مهر در قزوین، استفاده بیش از حد سموم و کودهای شیمیایی در گلخانه ها یکی از عوامل بی اعتمادی مردم است موضوعی که در صورت کارشناسی شدن و حضور صاحبان فن قابل حل است"برای ازدیاد مواد غذایی نه تنها باید وسعت زمینهای قابل کشت و زراعت را افزایش داد بلکه باید مقدار متوسط تولید محصول در هکتار زمینهای کشاورزی را نیز افزایش داد. . یکی از تکنیک های جدید که در کشورهای جهان سوم بیش از چند دهه قدمت دارد بهره برداری از گلخانه هاست که در این روش به جای سطح از فضای ایجاد شده استفاده و با افزایش عملکرد و کیفیت سود کشاورز  نیز تامین می شود. هر چند می توان استفاده کمتر از منابع آبی، افزایش بهره وری و اشتغال، تولید در همه مکان ها و تمام فصول، تولید حتی در زمین هایی با خاک غیر مناسب را از دیگر مزایای گلخانه نام برد.   گلخانه هایی که امروزه در ایران بیشتر رایج شده و مورد استقبال قرار گرفته گلخانه های سبزی و صیفی است که البته  گلخانه های توت فرنگی، گیاهان آپارتمانی و گیاهان دارویی هم ارزشمند است و می تواند مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

این صنعت در صورت سرمایه گذاری مناسب علاوه بر ایجاد توازن در بازار، باعث ایجاد اشتغال و حل بخشی از مسائل کشاورزی خواهد بود. شش هزار گلخانه در کشور راه اندازی شده است علی اکبری مسئول مجتمع های گلخانه ای سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین در خصوص حمایت مسئولان از توسعه گلخانه ها در کشور به خبرنگار مهر در قزوین گفت: خوشبختانه در سالهای اخیر توسعه گلخانه ها مورد توجه مسئولان کشوری و وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته و با برنامه ریزی انجام شده و حمایتهای لازم در طول ۱۰ سال گذشته تعداد گلخانه های کشور چند برابر شده است. وی اظهارداشت: در حال حاضر شش هزار هکتار گلخانه های سیفی، سبزی، توت فرنگی و گل و گیاه زینتی در کشور وجود دارد که با توجه به نیاز روزافزون غذایی در کشور به ۶۰ هزار هکتار گلخانه نیازمندیم که تحقق آن زمان و اعتبار زیادی می خواهد. اکبری یادآورشد: در این راستا وزارت جهاد کشاورزی برنامه مدونی برای ایجاد و راه اندازی مجتمع ها و شهرکهای گلخانه ای در برنامه دارد که ساخت ۱۰۰ واحد در کل کشور دست اجراست که چهار واحد آن در استان قزوین ساخته می شود. فعالیت ۱۰۳ واحد گلخانه ای در قزوین/ هشت هزار تن محصول مسئول مجتمع های گلخانه ای استان قزوین تصریح کرد: در حال حاضر ۱۰۳ واحد گلخانه در مساحتی بالغ بر ۴۷ هکتار در استان راه اندازی شده و  بیش از هشت هزار تن محصول شامل سیفی، سبزی، توت فرنگی وگل زینتی در آنها تولید می شود.

"برغم بی اعتمادی مردم به دلیل صرفه های اقتصادی موجود راه اندازی گلخانه های صنعتی در دهه های اخیر در ایران نیز رشد چشمگیر یافته به گونه ای که هم اکنون خیار، توت فرنگی، انگور و .."وی گفت: راه اندازی گلخانه ها در استان زمینه اشتغال ۵۰۰ نفر را در این بخش کشاورزی فراهم کرده است. چهار مجتمع گلخانه ای در قزوین ساخته می شود علی اکبری افزود: تاکنون طراحی ساخت چهار مجتمع گلخانه ای در استان قزوین انجام شده که سه گلخانه با پیشرفت فیزیکی۱۰۰ درصد آماده احداث سازه هاست که این گلخانه ها در۴۰ هکتار وسعت در شهرهای قزوین، بوئین زهرا، تاکستان و آبیک افتتاح خواهد شد. مزایای گلخانه ها کارشناسان کشاورزی مزایای زیادی برای گلخانه ها تعریف می کنند و معتقدند توسعه این فضاها به تولید محصولات کشاورزی سالم و بهداشتی، تامین امنیت غذایی، اشتغالزایی، کنترل عوامل محیطی با چند دوره کشت در سال کمک می کند. افزایش تولید در واحد سطح به دلیل کاشت در ارتفاع، افزایش کیفیت تولید، تنوع در تولید محصول، تولید خارج از فصل،(فلفل، گوجه فرنگی در زمستان)، کاهش هدر رفت و مصرف آب، کم شدن واردات محصولات گلخانه ای و توسعه صادرات از دیگر مزایای گلخانه هاست. گلخانه ها بستر اشتغالزایی فارغ التحصیلان کشاورزی به سراغ مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی رفیتم تا در خصوص شاغلان این بخش و توسعه گلخانه ها در استان اطلاعات بیشتری کسب کنیم.

محمد پیله فروش با اشاره به جایگاه گلخانه ها در اشتغالزایی اظهارداشت: بطور میانگین راه اندازی هر واحد گلخانه برای شش نفر شغل ایجاد می کند که دو نفر آنها فصلی است و نیز محل مناسبی برای فعالیت کارشناسان بخش کشاورزی در عرصه تولید است. پیله فروش تصریح کرد: با راه اندازی چهار مجتمع گلخانه ای در استان که تا دو سال آینده محقق می شود ۴۰ نفر از فارغ التحصیلان کشاورزی مشغول به کار خواهند شد. وی گفت: هر واحد گلخانه ای به حداقل چهار تا پنج هکتار زمین نیاز دارد که مجتمع قزوین در۲۴ هکتار، بوئین زهرا در ۲۰ هکتار، تاکستان در ۲۰ هکتار و آبیک در صورت تامین اعتبار در ۲۵ هکتار احداث خواهد شد که در مجموع ۹۰ هکتار مجتمع گلخانه ای در دست ساخت است که با بهره برداری از آنها ۵۵۰ نفر مشغول به کار می شوند. این کارشناس کشاورزی میزان سرمایه گذاری در چهار مجتمع گلخانه ای استان را ۴۵ میلیارد تومان اعلام کرد و اظهارداشت: در این مجتمع ها سالانه بالغ بر۲۲ میلیون و۵۰۰ هزار تن محصول گلخانه ای سبزی و سیفی شامل خیار، گوجه فرنگی، فلفل و توت فرنگی تولید خواهد شد.   این مسئول یادآورشد: در حال حاضر در ۱۰۳ واحد گلخانه ای استان بطور تفکیک در ۸۵ واحد سیفی و سبزی در ۴۲.۵ هکتار بیش از هشت هزار تن محصول و در ۱۸ واحد گل زینتی در مساحت پنج هکتار یک میلیون و۸۰۰ هزار شاخه بریده گل زینتی، ۶۰۰ هزار گلدان و دو میلیون و۸۰۰ هزار اصله درخت در سال تولید می شود.

"محدویت منابع آبی و خاکی و ازدیاد جمعیت همواره توجه دانشمندان را بخود معطوف داشته تا راه حلی برای تامین مواد غذایی یافته و به بشریت عرضه کند"    پیله فروش افزود: امسال یک مجتمع گلخانه ای به بهره برداری می رسد و زیر ساختهای راه اندازی سه واحد دیگر نیز با تامین آب، برق، حصارکشی، خیابان کشی، جدول گذاری به پایان رسیده و مراحل بعدی آن در دست اجرا قرار گرفته است. وی هزینه ساخت هر واحد گلخانه را از متری ۴۰ هزار تومان تا ۱۵۰ هزار تومان اعلام کرد و اظهارداشت: ساخت کوچکترین گلخانه پنج تا هشت هزار متری به صورت مدرن ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان و نیمه مدرن تا ۱۰۰ میلیون تومان هزینه دارد که ۳۰ تا ۵۰ درصد آن از طریق تسهیلات بانکی تامین می شود. صدور۱۲۰مجوز تاسیس گلخانه در قزوین پیله فروش یادآورشد: در حال حاضر از سال ۸۰ تاکنون۱۲۰ پروانه تاسیس در استان صادر شده که در مدت دو سال آینده ۱۵ تا ۲۰ واحد به مرحله بهره برداری و تولید خواهد رسید.    مشکلات گلخانه داران استان قزوین  استان قزوین نیز مانند سایر زمینه های کاری کشاورزی و صنعت با مشکلاتی مواجه است که در صورت حل نشدن می تواند توسعه این صنعت را با چالش و مشکل مواجه کند. در حالی که توسعه گلخانه ها در جهان و کشورهای همسایه از جمله ترکیه در سالهای اخیر با شتاب بیشتری انجام می شود و با استفاده ازروش های نوین از توجیه اقتصادی قابل قبولی برخوردار شده اما در کشور ما موانع دست و پاگیر رونق گلخانه ها را با مشکل مواجه کرده است که از نگاه یکی از گلخانه داران به برخی از آنها اشاره می شود.

حسن کریمی از گلخانه دارانی است که از سال ۷۶ در این عرصه وارد فعالیت شده و با تحمل سختی های فراوان امروز به یکی از فعالان موفق این بخش تبدیل شده است. وی گفت: در سالهای گذشته حمایت و هدایت لازم به سرمایه گذاران داده نمی شد و فعالان این بخش مجبور بودند با تحمل سختی و مشکلات فراوان و هزینه قابل توجه خودشان تجربه کنند و کار یاد بگیرند و مراحل آزمون و خطا طولانی می شد. کریمی با ارائه پیشنهادهای بسیار منطقی و کارشناسی مشکلات گلخانه داران را نیز تشریح کرد و اظهارداشت: اصلاح سیستم مصرف سوخت و سازه های قدیمی با کمک دولت می تواند موجب کاهش هزینه ها و افزایش راندمان تولید و اقتصادی شدن تولید شود. این سرمایه گذار و تولید کننده تصریح کرد: اکثر گلخانه ها که گازوئیلی هستند سالانه ۱۵۰ هزار لیتر مصرف سوخت دارند که با اجرای قانون هدفمندی یارانه شاید بسیاری از همکاران ما دچار مشکل شوند لذا پیشنهاد می شود دولت مابه التفاوت هزینه سوخت را برای گازرسانی گلخانه ها هزینه کند تا ضمن صرفه جویی در گازوئیل مسیر اقتصادی شدن تولید سریعتر طی شود. این گلخانه دار همچنین آموزش کارشناسان و ضرورت بهره گیری از آنها در این واحدها و حضور افراد اهل فن با اطلاعات قبلی را موجب کاهش مشکلات روند تولید و افزایش درآمد گلخانه ها دانست.

"برای ازدیاد مواد غذایی نه تنها باید وسعت زمینهای قابل کشت و زراعت را افزایش داد بلکه باید مقدار متوسط تولید محصول در هکتار زمینهای کشاورزی را نیز افزایش داد"کریمی می گوید گلخانه ها اگر خوب مدیریت شوند و سرمایه گذاران این بخش اهل فن و متخصص باشند و با اطلاعات لازم و دقیق و نظارت کارشناسی وارد عرصه تولید شوند می توانند ضمن ایجاد اشتغال به درآمدهای قبال توجهی هم دست یابند. مردم به محصولات گلخانه ای بی اعتمادند بی اعتمادی مردم در استفاده از محصولات گلخانه ای، افزایش هزینه تولید و کاهش سود منطقی سرمایه گذار و بهره بردار بدلیل بالا رفتن هزینه سوخت واحدها از عمده ترین مشکلات این واحدهاست. کمبود بذر مناسب و سموم و کودهای بیولوژیک و کم خطر، نبود دانش فنی کافی در بین تولید کنندگان و سرمایه گذاران و کمبود آموزش و تحقیقات در این زمینه، کمبود نقدینگی و عدم حمایت های مالی از سرمایه گذاران، نبود الگوی کشت صحیح و ایجاد نوسان در بازار در انواع تولید مانند کاشت خیار در تابستان، عدم رعایت استاندار لازم در احداث سازه و ساخت گلخانه بدلیل نبود سازندگان مجرب و آموزش دیده نیز از مشکلات این صنف است. کمبود وسایل گلخانه ای استاندارد و گران بودن تجهیزات، عدم پوشش مناسب بیمه محصول و سازه ها، عدم کنترل و نظارت دائم در روند احداث و تولید محصول گلخانه ای از سوی شرکت های بخش خصوصی، نظام مهندسی و سازمان جهاد کشاورزی و عدم دسترسی به دانش های نوین و نیز عدم ارتباط با کشورهای دارای تکنولوژی روز  نیز از مهمترین مشکلات و موانع توسعه گلخانه در کشور و نیز استان قزوین بشمار می رود که استقبال متقاضیان و سرمایه گذاران برای حضور در این صنعت را کاهش داده است. راهکار توسعه گلخانه ها بنظر می رسد برای حضور موفق در بخش گلخانه ها رعایت برخی نکات ضروری و مهم است که توجه به آنها می تواند ضمن کاهش هزینه ها به اقتصادی شدن سرمایه گذاری در گلخانه ها نیز کمک کند در این میان با جمع بندی دیدگاه کارشناسان و اهل فن راهکارها در چند مورد توصیه می شود.

مطالعه دقیق اقلیم و منطقه مورد نظر و اقتصاد تولید و نیز بازاریابی قبل از احداث گلخانه، تامین نقدینگی و اعتبارات بانکی جهت جذب سرمایه گذار و تولید کنندگان، کاهش هزینه تولید با افزایش میزان تولید در واحد سطح، توسعه صادرات و بازاریابی، ارتباط با مجامع بین المللی، توسعه علمی تولید بذور، نشاء مناسب تولیدات گلخانه ای پر محصول و مقاوم به آفات و امراض، احداث گلخانه های استاندارد وفنی، استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای، سازه مقاوم به بادهای شدید، سرما و گرما، داشتن تهویه مناسب، بویژه برای گازهای سمی تولید شده، استفاده از توری های کنترل حشرات، سایبان، فن و پد، پرده حرارتی، رعایت ارتفاع مناسب در گلخانه ها، مکانیزه شدن تولید،تامین آب مناسب و کافی، کنترل گازهای درون گلخانه ای، دما و نور، تولید به روش هیدروفونیک، کاهش مصرف سم و کودهای شیمیایی مضر و استفاده از کودهای بیولوژیک حشرات مفید و شکارچی و گرده افشان، استفاده از کارت های زرد و آبی و استفاده از گوگرد وتغذیه مناسب با کودهای استاندارد از جمله نکات مفیدی است که می تواند به شاغلان و این بخش کمک کند. توسعه گلخانه در قزوین توجیه اقتصادی دارد به نظر می رسد استان قزوین بدلیل داشتن بدنه کارشناسی در سازمانهای جهاد کشاورزی و نظام مهندسی، هم جواری با پایتخت، دسترسی به بازار مصرف بیش از ۲۵ میلیون نفری(یک سوم جمعیت کشور)، نزدیکی به چند استان مهم کشور، داشتن موقعیت شاهراهی، راه آهن و شبکه ریلی مناسب، شبکه بزرگراهی و اتوبان متعدد، شرایط آب و هوایی مطلوب و آفتاب مناسب یکی از بهترین مناطق توسعه گلخانه ای کشور بشمار می رود که در صورت حمایت مسئولان و حضور بهره بردار و سرمایه گذار می تواند به یکی از مناطق کلیدی در این صنعت تبدیل شود. استان قزوین همچنان پذیرای سرمایه گذارانی است که متقاضی احداث گلخانه های مدرن با تکنولوژی هستند. ................................................... گزارش و عکس: محمدرضا جباری     .