سالروز اقامه اولین نماز جمعه در تهران به امامت مرحوم آیت‏الله طالقانی‏

خبرگزاری فارس - ۴ مرداد ۱۳۸۸

خبرگزاری فارس: پنجم مرداد ماه سالروز اقامه اولین نماز جمعه در تهران به امامت مرحوم آیت‏الله سیدمحمود طالقانی‏ است. گزیده ای از فرمایشات مقام معظم رهبری به شرح ذیل است: مقام معظم رهبری: نماز جمعه، پایگاه معنویت و مقاومت و گسترش‏دهنده تقوا و روح دینی در مردم است‏ اهمیت نماز جمعه در روایات‏ اسلام برای نماز جمعه، خیلی اهمیت قائل است و من امروز فکر کردم بعضی از روایاتی را که در باب نماز جمعه هست، بخوانم تا ببینید چه قدر این مراسم هفتگی مهم است. از قول پیامبر خدا(ص) نقل شده که فرمود: "من کان یؤمن بالله و الیوم الاخر فعلیه بالجمعة یوم الجمعة "؛ هر کس که ایمان دارد، در روز جمعه نباید نماز جمعه را فراموش کند. از امام باقر(ع) روایت شده است که فرمود: "و الله لقد بلغنی ان اصحاب النبی(ص) کانوا یتجهزون للجمعة یوم الخمیس "؛ یعنی اصحاب پیامبر، در روز پنجشنبه خودشان را برای فردا آماده می‏کردند تا به نماز جمعه بروند. در یک روایت دیگر دارد که امیرالمومنین(ع) فرمودند: "روز پنجشنبه دارویی نخورید که شما را در بستر بیندازد، تا مبادا نماز جمعه فردا از دستتان برود ".

"خبرگزاری فارس: پنجم مرداد ماه سالروز اقامه اولین نماز جمعه در تهران به امامت مرحوم آیت‏الله سیدمحمود طالقانی‏ است"در یک روایت فرمود: "من ترک الجمعة ثلاثا تهاونا طبع الله علی قلبه "؛ هرکس سه جمعه پشت سر هم، از روی بی‏اعتنایی نماز جمعه را ترک کند - اگر کسی کاری داشته باشد، آن مورد بحث نیست - خداوند بر قلب او مهر می‏زند. احترام به نماز جمعه در روایات‏ درباره احترام به نماز جمعه، از امام صادق(ع) روایت است: "لیتزین احدکم یوم الجمعة "؛ روز جمعه، خود را زینت کنید. "یغتسل و یتطیب و یسرح لحیته "؛ غسل کنید، عطر بزنید و سر و صورت خود را مرتب نمایید. "یلبس انظف ثیابه "؛ تمیزترین لباسهایتان را بپوشید و به نماز جمعه بروید. در روایت دیگر دارد که ملائکه الهی می‏ایستند و می‏بینند که چه کسی زودتر وارد مصلا شد و همین‏طور می‏نویسند: نفر اول، نفر دوم، نفر سوم، نفر پنجم، نفرصدم، تا وقتی که امام جمعه بلند می‏شود خطبه را بخواند، یعنی هرچه می‏توانید، زودتر در نماز جمعه حاضر شوید.

در یک روایت دارد که امام مسلمین، زندانیانی را که به خاطر قرض به زندان افتاده‏اند، روز جمعه یا روز عید، به نماز جمعه یا به نماز عید بیاورد و محافظ هم برایشان بگذارد و وقتی که نماز را تمام کردند، آن‏ها را به زندانشان برگرداند، یعنی حتی زندانی هم از نماز جمعه محروم نماند. در یک روایت دارد که "لو یعلم امتی ما لهم فیها "؛ اگر مردم منافع این سه چیز را می‏دانستند، "لیضربوا علیها بالسهام "؛ بر سر آن با هم منازعه می‏کردند. آن سه چیز عبارت از اذان و زودرفتن به نماز جمعه و قرارگرفتن در صف اول است که ممکن است صف اول جهاد یا صف اول نماز جمعه باشد.(۲۸) سی سال از اولین نماز جمعه‏ امروز (سی) سال از تشکیل نماز جمعه تهران می‏گذرد. برای امام بزرگوارمان(ره) - آن حکیم فرزانه این زمان و این دوران - و همچنین برای مرحوم آیت الله طالقانی که اولین خطبه‏ها و اولین نمازها را اقامه کردند و خواندند، علو درجات طلب می‏کنیم و برای همه کسانی که در طول این (سی) سال، در این راه پرفیض تلاش کردند، از خداوند متعال اجر و پاداش مسألت می‏نماییم. پایگاه معنویت و مقاومت‏ نماز جمعه هم نهاد بابرکتی شد؛ چه در تهران، چه در سایر شهرهای این کشور.

"از قول پیامبر خدا(ص) نقل شده که فرمود: "من کان یؤمن بالله و الیوم الاخر فعلیه بالجمعة یوم الجمعة "؛ هر کس که ایمان دارد، در روز جمعه نباید نماز جمعه را فراموش کند"به تدریج نماز جمعه در شهرهای کوچک و کوچکتر هم در سرتاسر کشور اسلامی در هر نقطه‏ای تبدیل شد به کانونِ هم معنویت و هم مقاومت. نماز عبادی - سیاسی که تعبیری بود که آن روز ظاهرا از زبان امام بزرگوارمان(ره) صادر شد، به این معنا است؛ هم مرکز عبادت است، هم مرکز آگاهی معنوی و سیاسی است که این آگاهی موجب نلغزیدن، راه کج‏نکردن و به زانو در نیامدن یک ملت است. اغلب این شکستهایی که شما در صحنه سیاسی در دنیا برای ملتها مشاهده می‏کنید، منشأش ناآگاهی‏هایی است که ضربه‏های خود را در جاهای گوناگونی زده است. آگاهی، یک ملت را ضد ضربه می‏کند، او را آماده می‏کند برای مقاومت. بنابراین اینجا، هم پایگاه معنویت است، هم پایگاه مقاومت.

قدر این نماز را هم آحاد مردم بدانند، هم به خصوص جوانهای عزیزمان بدانند و هم آقایان ائمه جمعه محترم در سراسر کشور بدانند، آن‏ها هم قدر این نماز را بدانند، این یک منبری است که نظیر آن دیگر وجود ندارد. کاری کنند که جاذبه نماز جمعه، جوانها و دلهای پاکیزه و مشتاق را به این سمت بکشاند و این کانون روزبه‏روز گرمتر شود. گسترش‏دهنده تقوا و روح دینی مردم ‏ نماز جمعه برای گسترش تقوا و روح دینی در مردم است، نماز جمعه یک عمل صرفا عبادی نیست، عملی است که در ذات و ترکیب خود، آگاهی‏بخش است، هم اجتماع عظیم مسلمانان را هر هفته تشکیل می‏دهد و به رخ دوست و دشمن می‏کشد و هم به وسیله خطیب جمعه، اوضاع و احوال سیاسی برای آن‏ها تشریح و تبیین می‏شود. حقیقتا نماز جمعه در اسلام ترکیب عجیبی است، از یک طرف، توصیه مردم به تقوا و پاکدامنی و اعراض از هواهای نفسانی است و از طرف دیگر، آگاه‏کردن مردم از جریانهای سیاسی و توطئه‏های دشمنان و نیازهای دوستان و اوضاع دنیای اسلام است. قدر این فریضه عظیم را باید خیلی دانست.

"در یک روایت دیگر دارد که امیرالمومنین(ع) فرمودند: "روز پنجشنبه دارویی نخورید که شما را در بستر بیندازد، تا مبادا نماز جمعه فردا از دستتان برود ""امروز به برکت انقلاب اسلامی و با هشیاری امام بزرگوارمان(ره)، نماز جمعه به یک سنت پایدار در کشور تبدیل شده است. قبل از نظام اسلامی، مردم ما با معنا و حقیقت نماز جمعه آشنا نبودند. این لطف خدا بر ملت ما بود - و یکی از برکات انقلاب اسلامی محسوب می‏شود - که ما توانستیم این دریچه دلگشا به سمت معنویت و آگاهی را به روی خود باز کنیم. وظایف امامت جمعه‏ ائمه جمعه باید با تبیین مکرر ارزشهای واقعی انقلاب اسلامی، موجب تبدیل‏شدن این ارزشها به یک طبیعت رایج در فضای زندگی مردم شوند. تقویت امید به آینده در میان مردم به ویژه جوانان، یکی از نیازهای اصلی در بخش فرهنگ عمومی است که امامان جمعه در این زمینه می‏توانند تأثیرگذاری بالایی داشته باشند.

یکی از کارهای مهم ائمه جمعه، گسترش اخلاق اسلامی در جامعه (است). باید فرهنگ صرفه‏جویی و قناعت، فرهنگ مسؤولیت‏پذیری، وجدان کاری، روحیه ایثار، روحیه سخت‏کوشی، فرهنگ تعاون و همکاری، انضباط فردی و اجتماعی، احترام به قانون، الگوی خانواده ایرانی اسلامی، سنت ازدواج ساده و آسان، ترویج ازدواج به هنگام، ترویج محافل دینی در خانواده‏ها و تربیت دینی فرزندان، به عنوان نمونه‏هایی از فرهنگ غنی اسلامی در میان مردم گسترش یابد. حضور در مساجد و ارتباط با علما و همچنین اشراف و نظارت بر نزدیکان نیز باید مورد توجه ائمه جمعه باشد. بیان حقایق، تعمیق بصیرت مردم و تقویت ایمان و استقامت آنان، از جمله وظایف ائمه جمعه (است). نماز جمعه به عنوان رسانه‏ای فراگیر و پرنفوذ می‏تواند با برخورداری از ائمه جمعه عالم، عامل، حکیم و آگاه به اقتضائات، نقش مؤثری در تحقق این اهداف ایفا کند.

"احترام به نماز جمعه در روایات‏ درباره احترام به نماز جمعه، از امام صادق(ع) روایت است: "لیتزین احدکم یوم الجمعة "؛ روز جمعه، خود را زینت کنید"امام جمعه باید از موضع یک پدر، رفیق و مشاور امین با مردم ارتباط برقرار کند. ائمه جمعه و دیگر دست‏اندرکاران باید جاذبه‏های نماز جمعه را روزبه‏روز بیشتر کنند. نسل جوان ما تشنه حقیقت، فهمیدن و آگاه‏شدن است. نمازهای جمعه باید بتواند این تشنگی را به نحو نیکوتر رفع کند. باید به نیاز عمومی نسل جوان پاسخ داد.

اگر با نگاه متدبرانه‏ای به اوضاع کشور خود و گذشته و آینده آرمانی آن نگاه کنیم، نقش نماز جمعه و اهمیت این فریضه را بیشتر درک خواهیم کرد. جوانان! به جوانان عرض می‏کنم که نماز جمعه را قدر بدانید، نماز جمعه متعلق به شما است. به آحاد مردم عرض می‏کنم که نماز جمعه را مأمن و ملجأ دل و جان خودتان بدانید. فکر و روح، از نماز جمعه طراوت پیدا می‏کند. نمازهای جمعه را اقامه کنید.

""یغتسل و یتطیب و یسرح لحیته "؛ غسل کنید، عطر بزنید و سر و صورت خود را مرتب نمایید"فرازهای خطبه نماز جمعه امیرالمؤمنین(ع) قال الله الحکیم فی کتابه: "یا ایها الذین امنوا اذا نودی للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الی ذکرالله و ذروا البیع ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون ". امیرالمومنین(ع) طبق روایتی که مرحوم مجلسی از مصباح المتهجد نقل می‏کند، در یکی از روزهای جمعه خطبه‏ای ایراد کردند که با حمد و ثنای حضرت باری تعالی با بلیغترین و عمیقترین و زیباترین کلمات شروع می‏شود و سپس با صلوات و سلام بر محمد رسول الله(ص)، خاتم انبیاء و شهادت بر عبودیت و پیامبری ایشان ادامه پیدا می‏کند و بعد این جملات را خطاب به مردم بیان فرمودند که من چند عبارت از این جملات را عرض می‏کنم و به ترجمه آن‏ها قناعت می‏نمایم. امیرالمومنین(ع) فرمودند: "اوصیکم عبادالله بتقوی الله "؛ بندگان خدا! شما را به پرهیزگاری و رعایت تقوا سفارش می‏کنم. "و اغتنام طاعته "؛ و سفارش می‏کنم که اطاعت پروردگار را مغتنم بشمارید. "ما استطعتم "؛ تا آن مقداری که در توان و قدرت شما است.

"فی هذه الایام الخالیة الفانیة "؛ هر چه می‏توانید، در این روزهای گذرا و رو به فنای عمرتان، اطاعت از خدا و پیروی از فرمان پروردگار را مغتنم بشمارید. "و اعداد العمل الصالح، لجلیل ما یشفی به علیکم الموت "؛ سفارش می‏کنم تا آن جا که می‏توانید، برای مقابله با آن مشکلات و مصائب عظیمی که مرگ، آن‏ها را مشرف بر شما قرار خواهد داد - یعنی برای مقابله با دشواریهای شناخته‏نشده برای بشر از لحاظ عظمت - عمل صالح فراهم و آماده کنید. مرگ را آن‏چنان باید بزرگ دانست که اولیا و بزرگان از مقابله با مرگ به خود می‏لرزیدند. حوادثی که پس از مرگ در آغاز حیات نشأه برزخ برای ما پیش می‏آید، به قدری با عظمت و مهیب و دشوار و غیر قابل تحمل است که مردان خدا را - که فی الجمله از آن خبری داشتند - به خود می‏لرزاند. برای مقابله با آن مشکلات و با آن مصائب، یک راه وجود دارد و آن، عمل صالح و کار در راه خدا است.

"در یک روایت دارد که "لو یعلم امتی ما لهم فیها "؛ اگر مردم منافع این سه چیز را می‏دانستند، "لیضربوا علیها بالسهام "؛ بر سر آن با هم منازعه می‏کردند"تنها چیزی که آن جا به دادِ انسان می‏رسد، عمل صالح است. "و امرکم بالرفض لهذه الدنیا التارکة لکم "؛ من به شما امر می‏کنم که این زخارف دنیا را که شما را ترک می‏کند، رها کنید، این قدر به فکر مادیات برای خودتان نباشید، چون "الزائلة عنکم "؛ این‏ها همه زوال پیدا می‏کند. "و ان لم‏تکونوا تحبون ترکها "؛ اگرچه شما دوست ندارید که این مال و این عیش و این مقام، شما را رها کند، اما رها می‏کند. "و المبلیة لاجسادکم و ان اجبتم تجدیدها "؛ این دنیا جسمهای شما را می‏پوساند و خاک می‏کند، اگرچه شما می‏خواهید که آن‏ها زنده بشوند. این دنیا شما را پیر می‏کند، ضعیف می‏کند و قوا را نابود می‏کند، اگرچه شما می‏خواهید این قوا همیشه برای شما بماند و روزبه روز تجدید بشود.

"فانما مثلکم و مثلها کرکب سلکوا سبیلا فکانهم قد قطعوه و افضوا الی علم فکانهم قدبلغوه "؛ در جاده‏ای با سرعت دارید می‏روید، نشانه‏ای در دوردست هست، آن را از دور می‏بینید، اما خواهی نخواهی با طی طریق به آن خواهید رسید. این جاده، همان دنیا است. آن سنگ نشانه و آن علم، همان اجل و همان سرآمد و همان منتهای مدت است که ناگزیر به آن می‏رسیم. "... فلا تنافسوا فی عز الدنیا و فخرها "؛ برای عزت و جاه و جلال ظاهری و نام و نشان گذرا، با یکدیگر تنافس نکنید، حسادت نکنید، رقابت نکنید.

"پایگاه معنویت و مقاومت‏ نماز جمعه هم نهاد بابرکتی شد؛ چه در تهران، چه در سایر شهرهای این کشور""و لاتعجبوا بزینتها و نعیمها "؛ به زینت و نعمت دنیا شگفت‏زده نشوید. "و لاتجزعوا من ضرائها و بئسها "؛ از سختیها و دشواریهای زندگی کوتاه دنیا، به جزع نیایید. "فان عز الدنیا و فخرها الی انقطاع "؛ این زینت و عزت، رو به انقطاع و نابودی است. "و ان زینتها و نعیمها الی ارتجاع "؛ زیباییها و نعمتها، رو به برگشت دارد، جوانی و نشاط و زیبایی، جای خود را به پیری و افسردگی و خمودگی می‏دهد. "و ان ضراعها و بئسها الی نفاد "؛ سختیها هم تمام می‏شود و از بین می‏رود.

"و کل مدت منها الی منتهی "؛ همه زمانهای این عالم و این زندگی، به سوی پایان حرکت می‏کند. "و کل حی فیها الی بلی "؛ همه زنده‏ها به سوی پوسیدگی و کهنگی راه می‏روند. این همان امیرالمومنین است که با دست خودش مزرعه آباد می کرد، چاه حفر می‏کرد. این حرفها را زمانی بر زبان آورده است که حکومت می‏کرد. او جنگ داشت، صلح داشت، سیاست داشت، بیت‏المال داشت، فعالیت داشت، سازندگی داشت.

"به تدریج نماز جمعه در شهرهای کوچک و کوچکتر هم در سرتاسر کشور اسلامی در هر نقطه‏ای تبدیل شد به کانونِ هم معنویت و هم مقاومت"این حرفها به معنای آن نیست که دنیا را آباد نکنید. این حرفها به معنای آن است که خودتان را محور همه تلاشها و کارهای مادی ندانید، برای خود، همه قوا را صرف نکنید، برای سهم خود از زندگی، دنیا را جهنم نکنید، برای مال، برای منال، برای راحتی، برای پول، زندگی را بر انسانهای دیگر تلخ نکنید. تقوا پیشه کنید. تقوا یعنی ملاحظه همه کارهای صادر از خود. هر کاری که می‏کنید، مراقب باشید که چه می‏کنید.

هر سخنی که می‏گویید، هر اقدامی که می‏کنید، هر تصمیمی که می‏گیرید، توجه کنید که این سخن و این اقدام و این تصمیم، به زیان انسانیت، به زیان جامعه، به زیان آخرت خودتان، به زیان دین خودتان نباشد، این تقوا است. هر جمعه، خطیب جمعه این سخن را خطاب به مردم و خطاب به خودش تکرار می‏کند: "اوصیکم و نفسی بتقوی الله "؛ شما و خودم را به تقوا توصیه می‏کنم. همه ما محتاج شنیدن این توصیه‏ها هستیم و اهمیت نماز جمعه، از جمله در همین است. انتهای پیام/

منابع خبر

اخبار مرتبط