انتخابات ریاست جمهوری شیلی و چالش‌های پیش‌ رو

انتخابات ریاست جمهوری در شیلی
تابناک
بی بی سی فارسی - ۲۵ آبان ۱۳۹۲

میشل باشله (در حال دست تکان دادن) و اِولین ماتئی دو نفر از نامزدهای اصلی هستند

از زمان بازگشت دموکراسی به شیلی، یعنی بیش از دو دهه قبل، بسیاری این کشور را الگویی برای ثبات اجتماعی و اقتصادی در آمریکای لاتین می‌دانند. میانگین رشد اقتصادی این کشور ۵.۵ درصد است، دستمزدها در آن از اکثر کشورهای منطقه بیشتر است و نرخ بیکاری پائینی دارد.

اقتصاد دانان غربی شیلی را الگوی موفقی برای کشورهای در حال توسعه می‌دانند. پس چرا بسیاری از شیلیایی‌ها به موسسات نظرسنجی می‌گویند که قصد دارند در انتخابات ریاست جمهوری ۱۷ نوامبر (۲۶ آبان ۱۳۹۲) به نامزدی رأی بدهند که به‌دنبال ایجاد تغییرات اساسی باشد، و نه کسی که روند فعلی را ادامه دهد؟ شاید بخشی از پاسخ این سوال را بتوان در اعتراضات دانشجویی گسترده سال ۲۰۱۱ پیدا کرد.

معمای آموزش

این اعتراضات از زمان پایان حکومت ژنرال اگوستو پینوشه در سال ۱۹۹۰ بی‌سابقه بود، و نشان داد که پشت موفقیت‌های اقتصادی شیلی، سرخوردگی در جامعه شیلی روبه افزایش است.

اعتراضات دانشجویی معمولا به خشونت کشیده می‌شود

نظام آموزش عالی شیلی در میان کشورهای آمریکای لاتین از همه گران‌تر است، و دانشجویان و والدینشان برای پرداخت هزینه‌های دانشگاه، که به ده‌ها هزار دلار بالغ می‌شود، با مشکلات زیادی روبرو هستند. به گفته پاملا فیگروا، مدیر دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مرکزی شیلی، این اعتراضات نشان داده که اصلاح نظام آموزشی برای مبارزه با نابرابری‌ها در شیلی ضروری است. او می‌گوید: "این بزرگ‌ترین چالش پیش روی رئیس جمهوری بعدی است."

اختلاف درآمد افراد ثروتمند و فقیرترین اقشار کشور در میان کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) از همه بیشتر است.

"میانگین رشد اقتصادی این کشور ۵.۵ درصد است، دستمزدها در آن از اکثر کشورهای منطقه بیشتر است و نرخ بیکاری پائینی دارد.اقتصاد دانان غربی شیلی را الگوی موفقی برای کشورهای در حال توسعه می‌دانند"آمارها نشان می‌دهد که میانگین درآمد ثروتمندترین دهک جمعیت ۲۷ برابر میانگین درآمد فقیرترین دهک است. اعتراض مردم شیلی نسبت به این نابرابری‌ها هر روز بیشتر می‌شود. خانم فیگروا می‌گوید: "شیلیایی‌ها حالا دیگر به حقوق مدنی و اقتصادی‌شان واقفند، و می‌دانند که قدرت تغییر چیزهایی که از آنها راضی نیستند را دارند."

نارضایتی

اعتراضات عمومی دانشجویان، فعالان محیط زیست، بومیان کشور، و گروه‌های حامی حقوق همجنس‌گرایان بیشتر شده، و از دهه ۱۹۹۰ بی‌سابقه بوده است.

اعضای گروه بومی ماپوچه خواهان داشتن نمایندگان بیشتر در نظام سیاسی هستند

اما دو نامزد اصلی انتخابات روز یکشنبه برای برآوردن انتظارات این طبقه متوسط قدرت یافته و جنبش دانشجویی پر سر و صدای کشور چه برنامه‌ای دارند؟

میشل باشله، نامزد ائتلاف چپ میانه به بی‌بی‌سی گفت: "ما به اصلاحات در نظام آموزشی، طرح‌های اجتماعی و برنامه‌های کاری نیاز داریم تا با شکاف بزرگ موجود میان افراد پردرآمد و کم‌درآمد مبارزه کنیم."

خانم باشله که قبلا هم بین سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ رئیس جمهوری بوده است، گفت که وقت ورود شیلی به "یک عصر جدید" است. او طرفدار تغییرات اساسی در سیاست‌های مالیاتی شیلی و افزایش مالیات شرکت‌ها، و کاهش مالیات بر درآمد شخصی است. او معتقد است این اقدامات به مبارزه با نابرابری کمک می‌کند، و در عین حال، هزینه‌های ایجاد یک نظام آموزش عمومی رایگان را فراهم می‌کند.

برنامه او در میان خانواده‌های کم‌درآمد و طبقه متوسط پرطرفدار است.

پیشتاز

نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهند که خانم باشله، پزشک اطفال ۶۲ ساله پیشتاز است، و ۴۷ درصد شرکت‌کنندگان در یک نظرسنجی گفته اند که به او رأی خواهند داد. بنا بر همین نظرسنجی، نزدیک‌ترین رقبا فاصله زیادی با او دارند، و نزدیک‌ترین رقیب او تنها توانسته نظر ۱۵ درصد رأی‌کنندگان را جلب کند. رقیب اصلی خانم باشله، اِولین ماتئی، وزیر کار سابق و هم‌حزبی سباستین پینه‌یرا، رئیس جمهوری فعلی است. طبق قانون اساسی، آقای پینه‌یرا اجازه ندارد دوباره نامزد انتخابات شود. خانم ماتئی نسبتا دیر وارد کارزار انتخاباتی شد، و تنها پس از آنکه دو نامزد راست‌گرای دیگر از رقابت‌ها کناره‌گیری کردند، برای نامزدی انتخاب شد.

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که خانم ماتئی، که دختر یکی از ژنرال‌های سابق نیروی هوایی است، به‌سختی خواهد توانست به دور دوم راه یابد، اما او می‌گوید کاملا آماده مبارزه است.

"به گفته پاملا فیگروا، مدیر دانشکده علوم سیاسی دانشگاه مرکزی شیلی، این اعتراضات نشان داده که اصلاح نظام آموزشی برای مبارزه با نابرابری‌ها در شیلی ضروری است"او هشدار داده که طرح خانم باشله برای رایگان کردن نظام آموزشی حفره بزرگی در بودجه کشور ایجاد می‌کند. خانم ماتئی طرفدار یک "سیستم آموزشی رقابتی" است که در آن خانواده‌های فقیر می‌توانند برای ثبت نام فرزندانشان در مدرسه از دولت کمک بگیرند، و معلمانی که بهترین عملکرد را داشته باشند، یارانه دریافت خواهند کرد. او همچنین طرفدار کاهش مالیات شرکت‌هاست و قول داده برای کاهش نابرابری فرصت‌های شغلی بیشتری ایجاد کند.

ظن و تردید

اگر خانم باشله، خانم ماتئی و هفت نامزد دیگر انتخابات ریاست جمهوری شیلی در یک مورد با هم توافق داشته باشند، آن نیاز به بازنگری در قانون اساسی کشور است.

جمعا ۹ نامزد برای ریاست جمهوری با هم رقابت می‌کنند

پاملا فیگروا می‌گوید: "پایه‌های دموکراسی در شیلی مستحکم شده، اما نهادهای آن به سال‌های حکومت نظامی اگوستو پینوشه بازمی‌گردند. نگرانی عمده این است که نهادهای فعلی تنوع جمعیتی شیلی و توسعه حقوق اجتماعی و اقتصادی به نسبت ۳۰ سال پیش را در نظر نمی‌گیرند."

خانم باشله و اکثر نامزدها خواهان تهیه قانون اساسی جدیدی هستند، اما خانم ماتئی خواهان بازنگری در متن فعلی است. همه نامزدها در جریان تبلیغات انتخاباتی با سوء ظن و تردید زیادی در قبال طبقه سیاسی شیلی مواجه شده‌اند.

خانم باشله به‌عنوان کسی که قبلا هم رئیس جمهوری بوده، مجبور بود با کسانی که از عملکرد او در دوران زمامداری‌اش ناراضی بودند، روبرو شود.

در لاپینتادا، یکی از محلات فقیرنشین سانتیاگو، یک دانشجو می‌گوید حاضر است به او یک شانس دیگر بدهد.

او با اشاره به ناکامی خانم باشله در به تصویب رساندن قانون اصلاحات آموزشی‌اش در کنگره، می‌گوید: "من قبول دارم که توزیع ثروت باید عادلانه باشد و باید نظام آموزشی بهتری داشته باشیم، اما او یک بار به ما دروغ گفته است. امیدوارم این بار به قولش عمل کند!"

منابع خبر

اخبار مرتبط