اوباما عربستان را در جریان جزییات توافق هسته‌ای با ایران قرار داد

احتمالا هدف اوباما از گفتگو با عبدالله اطمینان بخشی به دولت سعودی بوده است

رئیس جمهوری آمریکا محتوای توافق هسته‌ای اخیر با ایران را برای پادشاه عربستان سعودی شرح داده است.

سخنگوی دفتر رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده که باراک اوباما، رئیس جمهوری، در تماس تلفنی با ملک عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، او را در جریان توافق مقدماتی اخیر بین ایران و کشورهای گروه ۱+۵ قرار داده است.

براساس این گزارش، دو طرف تاکید کرده‌اند که مهم است که ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق به دست آمده عمل کند.

پادشاه سعودی و رئیس جمهوری آمریکا همچنین توافق کردند که همزمان با ادامه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ با هدف دستیابی به توافقی بلند مدت، به طور مرتب به مشورت در این زمینه ادامه دهند.

دو طرف ابراز امیدواری کردند که توافق بلند مدت مورد نظر گروه ۱+۵ "نگرانی جامعه بین‌المللی پیرامون برنامه هسته‌ای ایران را مرتفع سازد."

به گفته ناظران، انگیزه اوباما از گفتگوی مستقیم با ملک عبدالله، دادن اطمینان شخصی به پادشاه سعودی در این مورد بوده که در هر توافقی با ایران، دولت آمریکا امنیت عربستان سعودی و دیگر متحدان خود در منطقه را در نظر می‌گیرد.

گروه ۱+۵ از کشورهای اتمی عضو دایم شورای امنیت - آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه - همراه با آلمان تشکیل یافته و وظیفه تلاش برای حل بحران هسته‌ای ایران را برعهده گرفته است.

در جدیدترین دور مذاکرات نمایندگان ایران و این گروه که هفته گذشته در ژنو برگزار شد، دو طرف به توافق‌هایی شش ماهه دست یافتند که قرار است زمینه حل و فصل نهایی مشکل هسته‌ای ایران را فراهم آورد.

در جریان چند دور مذاکرات دو طرف در ژنو، به نقل از برخی از منابع عربستان سعودی گزارش شده بود که این کشور نگران آن است که نتیجه احتمالی این مذاکرات به شکلی نباشد که مانع از دستیابی ایران به توانمندی نظامی هسته‌ای شود.

برخی کشورهای غربی و منطقه‌ای، ایران را به تلاش برای دستیابی به جنگ افزارهای اتمی در پوشش برنامه های صلح آمیز هسته‌ای متهم کرده‌اند. ایران این اتهام را نادرست خوانده است.

بحران هسته‌ای ایران از حدود ده سال پیش و با انتشار گزارش‌هایی آغاز شد حاکی از اینکه این کشور بدون اطلاع آژانس بین المللی انرژی اتمی برنامه‌های اتمی "مخفیانه‌ای" را دنبال کرده است.

عربستان سعودی نگران نتیجه اجلاس ژنو و کاهش تنش در روابط ایران و آمریکا بوده است

طی سال‌های بعد، تلاش‌هایی از سوی برخی کشورها جهت حل این مساله از طریق مذاکره با جمهوری اسلامی به عمل آمد که عمدتا بی نتیجه ماند.

با آغاز به کار دولت حسن روحانی در تابستان سال جاری، اولین دور مذاکرات هسته‌ای دولت جدید و گروه ۱+۵ در ماه اکتبر (مهرماه سال جاری) در ژنو برگزار شد و تا برگزاری سومین دور مذاکرات - موسوم به ژنو ۳ - و اعلام دستیابی دو طرف به توافقی مقدماتی ادامه یافت.

در طول سال‌های اخیر، علاوه بر کشورهای غربی، تعدادی از کشورهای منطقه نیز در مورد احتمال نظامی بودن برنامه های اتمی جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده و آن را تهدیدی علیه امنیت منطقه خوانده بودند.

علاوه بر اسرائیل، چند کشورهای عرب منطقه نیز در این نگرانی سهیم بودند و به خصوص، در ماه‌های اخیر، گزارش هایی از ناخرسندی عربستان سعودی در این زمینه انتشار یافته بود. در گذشته، بعضی کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به "ایمنی" تاسیسات نیروگاه بوشهر هم ابراز عدم اطمینان کرده بودند.

در ماه‌های اخیر، بروز نشانه‌هایی از تعدیل نسبی در موضع سختگیرانه جمهوری اسلامی نسبت به ایالات متحده و گرایش به حل و فصل بحران هسته‌ای به گفته برخی ناظران، باعث تزلزل در اطمینان دولت سعودی نسبت به فشار پیگیر غرب برای جلوگیری از "اتمی شدن" ایران شده بود.

روابط بین حکومت وهابی عربستان سعودی و حکومت روحانیون شیعه در جمهوری اسلامی از ابتدا دستخوش فراز و نشیب فراوانی بوده و در مواردی، از جمله در جریان جنگ ایران و عراق، به دلیل پشتیبانی عربستان از عراق، و در پی تظاهرات خونین زائران ایرانی در مراسم حج سال ۱۳۶۶ گاه به شدت تیره شده است.

با وجود بهبود نسبی روابط دو کشور در سال‌های بعد، این روابط اخیرا به دلیل جهتگیری متعارض دو حکومت نسبت به بحران‌های منطقه، به خصوص حرکت اعتراضی در بحرین و جنگ داخلی سوریه، بار دیگر به سردی گراییده است.

گفته می شود که عربستان سعودی، علاوه بر هراس از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی، از نزدیک شدن ایران و آمریکا نیز خرسند نیست و این احتمال را در نظر دارد که چنین تحولی ممکن است به معنی تضعیف حمایت ایالات متحده از کشورهای رقیب ایران در منطقه باشد.