با مصوبه مجمع تشخیص، استقلال بانک مرکزی تامین نشد/ دولت روحانی هم راه دولت احمدی‌نژاد را می‌رود

سرویس اقتصادی «فردا»- استقلال بانک مرکزی، فراهم شدن بسترهای قانونی و عملیاتی و دیگر زیرساخت‌های لازم برای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری استاندارد مقامات پولی برای پایدار‌سازی روند متغیرهای کلان اقتصادی است. در این راستا چندی پیش کلیات نحوه اداره بانک مرکزی در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار گرفت که هر چند بانک مرکزی را به سمت مستقل شدن از دولت پیش نبرد، اما کمکی به مجلس کرد تا از این پس، برای عملکرد بانک مرکزی بتواند وزیر اقتصاد را مورد بازخواست و سوال قرار دهد.  

در همین خصوص عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار «فردا» می گوید: با مصوبه ای که اخیرا در مجمع تشخیص مصلحت نظام انجام گرفت به نظر من استقلال بانک مرکزی تامین نشده، چراکه بازهم بانک مرکزی در اختیار قوه مجریه نهاده شده است. قبلا اینگونه بود که شخص رئیس جمهور، رئیس بانک مرکزی را انتخاب می کرد اما الان بدین صورت است که وزیر اقتصاد این انتخاب را انجام می دهد.  

موسی الرضا ثروتی درباره محاسن این طرح گفت: یکی از محاسنی که این موضوع نسبت به قبل دارد این است که در صحن مجلس از وزیر اقتصاد می توان سوال کرد.

"قبلا اینگونه بود که شخص رئیس جمهور، رئیس بانک مرکزی را انتخاب می کرد اما الان بدین صورت است که وزیر اقتصاد این انتخاب را انجام می دهد"تا به امروز وقتی از وزیر اقتصاد در خصوص عملکرد بانک مرکزی سوال می شد، پاسخ این بود که این انتخاب من نبوده و رئیس جمهور رئیس بانک مرکزی را انتخاب کرده است. به همین دلیل نمایندگان هم برای اینکه عملکرد بانک مرکزی را مورد ارزیابی قرار دارد مجبور بود که از طرح سوال از رئیس جمهور را در دستور کار قرار دهد. سوال از رئیس جمهور نیز مستلزم رای و امضای یک سوم نمایندگان مجلس است. حالا اما با شرایط به وجود آمده، نمایندگان می توانند از وزیر اقتصاد درخصوص عملکرد بانک مرکزی سوال کنند.  

این کارشناس مسائل اقتصادی کشورمان با اشاره به اینکه هنوز استقلال بانک مرکزی به دست نیامده است، گفت: استقلال بانک مرکزی زمانی بدست می آید که عزل و نصب رئیس آن از اختیار دولت خارج شود.

اما در حال حاضر چه آن زمان که رئیس جمهور رئیس بانک مرکزی را انتخاب می کرد و چه حالا که وزیر اقتصاد این وظیفه را بر عهده دارد، در هر ۲ حالت بانک مرکزی در اختیار قوه مجریه است و استقلال ندارد.  

وی همچنین افزود: در گذشته ما پیشنهاد داده بودیم که برای انتصاب رئیس بانک مرکزی نمایندگانی از هر ۳ قوه حضور داشته باشند و این انتخاب بر عهده هر ۳ قوه باشد. یعنی عزل به رئیس جمهور باشد اما نصب آن با هر ۳ قوه. برای این کار نیز طرحی را ارائه دادیم که در رای گیری برای انتصاب رئیس بانک مرکزی، رئیس جمهور و معاون اول وی، رئیس مجلس و نائب رئیس، رئیس قوه قضائیه و معاون اول این قوه، وزیر اقتصاد و ۳ تن از اقتصاددانان نظر بدهند و در پایان مجموع رای این ۱۰ نفر رئیس بانک مرکزی را انتخاب کند. این جمع نیز به عنوان هیئت امنای بانک مرکزی باشند و رئیس کل زیر نظر این ۱۰ نفر فعالیت کند و مصوبات نیز با مصوبه این جمع باشد.

" موسی الرضا ثروتی درباره محاسن این طرح گفت: یکی از محاسنی که این موضوع نسبت به قبل دارد این است که در صحن مجلس از وزیر اقتصاد می توان سوال کرد" 

ثروتی در خصوص علت اجرایی نشدن این طرح پیشنهادی عنوان کرد: ما قبلا در برنامه پنجم این طرح را مصوب کرده بودیم و دولت نیز نسبت به آن اعتراض کرد. بعد از آن خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و ایشان نیز فرمودند که در مجمع به این موضوع رسیدگی شود. اما رسیدگی به آن در مجمع نیز بسیار طولانی شد و نزدیک به ۴ سال است که در مجمع در حال رسیدگی است. حالا با عدم رسیدگی به این مصوبه،  بانک مرکزی کلا در اختیار قوه مجریه قرار گرفته و هر وقت بخواهد می تواند پول بردارد، پول چاپ کند و یا هر روشی را که می خواهد در آن اعمال کند و این یک آسیب کلی است که استقلال رئیس کل بانک مرکزی را نیز خدشه دار می کند. تا زمانی هم که رئیس بانک مرکزی استقلال نداشته باشد و زیر نظر دولت باشد، هر آنچه که دولت بگوید باید عمل کند.

 

این نماینده مجلس شورای اسلامی توصیه ای نیز به مجمع تشخیص مصلحت نظام داشت و گفت: الان تنها مجمع است که می تواند این پیشنهاد را مورد بررسی و رای نهایی قرار دهد. مگر اینکه دوباره مجلس یک طرح دیگر را مصوب کند.  

نماینده مردم بجنورد به معایب عدم استقلال بانک مرکزی نیز اشاره کرد و خاطر نشان ساخت: عدم استقلال بانک مرکزی دست دولت را برای هر کاری باز می گذارد. دولت اگر بخواهد پول چاپ کند  یا تسهیلاتی به این طرف و آن طرف دهد، از این طریق دستش باز است. همانطور که در دولت قبل نیز مشاهده کردیم که بانک مرکزی شده بود چاپخانه دولت و هر نیازی که دولت داشت، از طریق بانک مرکزی حل می شد.

"تا به امروز وقتی از وزیر اقتصاد در خصوص عملکرد بانک مرکزی سوال می شد، پاسخ این بود که این انتخاب من نبوده و رئیس جمهور رئیس بانک مرکزی را انتخاب کرده است"الان هم دولت فعلی مانند دولت قبل، از بانک مرکزی برای یارانه ها پول برداشت می کند. یکی دیگر از تخلفات دولت فعلی در ماجرای یارانه ها، این است که قرار بود طبق قانون یارانه فقط به نیازمندان داده شود، اما الان همه مردم از یارانه ها بهره می برند.  

ثروتی در بخش پایانی اظهارات خود عنوان کرد: استقلال بانک مرکزی می تواند از هرگونه تصمیمات خلق الساعه توسط دولتی ها جلوگیری کند. این استقلال در بسیاری از موارد جلوی تورم و افزایش نقدینگی و رکود اقتصادی را می گیرد. اگر بانک مرکزی زیر نظر ۳ قوه باشد مستقل تر خواهد بود و دیگر معایب تورم، نقدینگی، چاپ اسکناس و کاهش ارزش پول را شاهد نخواهیم بود.