بررسی عملکرد طراحان بودجه در پیش‌بینی درآمدهای دولت در اقتصاد ایران

بررسی عملکرد طراحان بودجه در پیش‌بینی درآمدهای دولت در اقتصاد ایران

هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد طراحان بودجه در پیش‌بینی درآمدهای دولت در اقتصاد ایران می‌باشد.

چکیده

هدف از این مطالعه، بررسی عملکرد طراحان بودجه در پیش‌بینی درآمدهای دولت در اقتصاد ایران می‌باشد.
بدین منظور، از سه روش تجزیه‌ و تحلیل با شاخص‌های آماری، روش معادله تفکیک اجزاء خطا و مدل رگرسیونی کلان برای تحلیل خطای پیش‌بینی درآمد مالیاتی، درآمد نفت ‌و گاز، درآمد ناشی از مالکیت و انحصارات و درآمد حاصل از فروش کالاها و خدمات دولت طی سال‌های ۹۰-۱۳۵۲ استفاده شده است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بر مبنای تجزیه‌ و تحلیل با شاخص‌های آماری به طور متوسط در طول دوره‌ مورد بررسی برآورد طراحان بودجه از همه درآمدهای دولت بالاتر از حد (خوش‌بینانه) بوده و بالاترین خطای پیش‌بینی آنها مربوط به درآمدهای حاصل از انحصارات و مالکیت دولت بوده است. نتایج به دست آمده از تجزیه‌ و تحلیل روش دوم نیز نشان می‌دهد که عمده خطای پیش‌بینی هر چهار نوع درآمد دولت غیر سیستماتیک (تصادفی) و بیشتر تحت تأثیر شوک‌ها و عوامل خارج از کنترل بوده است. علاوه بر این، نتایج به دست آمده از روش سوم که در آن عوامل مؤثر بر پیش‌بینی درآمدهای دولت با استفاده از روش معادلات رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط (SURE) مورد ارزیابی قرار گرفته است، نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی بدون نفت و نرخ ارز بر روی پیش‌بینی همه درآمدهای دولت تأثیرگذار بوده، ولی متغیرهای نرخ تورم و نرخ بیکاری به ترتیب، تنها در پیش‌بینی طراحان بودجه از درآمد مالیاتی و درآمد حاصل از فروش کالاها و خدمات مؤثر بوده است.
 

کلیدواژه ها: طراحان بودجه؛ درآمدهای دولت؛ خطای پیش‌بینی؛ معادلات رگرسیونی به ظاهر نامرتبط

نویسندگان:

زهرا نصراللهی: دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه یزد

ایمان شاکر اردکانی: دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشگاه یزد  

فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار) - دوره ۱۶، شماره ۴، زمستان ۱۳۹۵.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.