حضور رئیس جمهوری در مجلس از سرناچاری یا ناراحتی نبوده است

انتظار این بود که هیات رئیسه مجلس با اطلاع رسانی درست و به هنگام در خصوص حضور رئیس جمهور محترم در مجلس شورای اسلامی ، از ایجاد ذهنیت های خلاف واقع در میان نمایندگان، رسانه ها و افکار عمومی جلوگیری به عمل می آورد. دفتر ریاست جمهوری ساعتی پیش با صدور اطلاعیه درباره لایحه هدفمند کردن یارانه ها توضیحاتی را ارائه داد . به گزارش ایلنا در متن کامل این اطلاعیه آمده است : روز سه شنبه هفته گذشته ، رئیس جمهور با حضور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی ، به تشریح دیدگاه قوه مجریه در باره نحوه رسیدگی نمایندگان مجلس به لایحه هدفمند کردن یارانه ها پرداخت و طی آن تصریح کرد که اگر این لایحه با قانون بودجه سالانه پیوند داده شود ، اجرای آن در عمل غیرممکن خواهد بود. این لایحه تاثیرات عمیقی را در اقتصاد ، سیاست و اجتماع برجای می گذارد و تقریباً همه روابط و مناسبات اقتصادی کشور را دگرگون خواهد کرد و به همین دلیل، مهمترین لایحه اقتصادی در سه دهه اخیر محسوب می شود. توزیع ناعادلانه و غیرمنطقی یارانه ها ، علاوه بر آنکه یک بارسنگین را بر دوش مدیریت اجرایی کشور تحمیل می کند، در عمل امکان فراهم سازی شرایط مناسب برای تولید ، مدیریت تولید و بهره وری را از برنامه ریزان و تصمیم گیران کشور سلب می نماید.

"دفتر ریاست جمهوری ساعتی پیش با صدور اطلاعیه درباره لایحه هدفمند کردن یارانه ها توضیحاتی را ارائه داد "دولت نهم با درک صحیحی از ضرورت و اهمیت انجام این تحول بنیادین در کشور و با وقوف به تبعات دشوار ناشی از اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها ، وارد عمل شد و با درایت و هوشمندی و تلاشهای فشرده کارشناسی ، لایحه مزبور را تهیه و به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد و اینک آماده است تا با شجاعت آن را به مورد اجرا بگذارد. موضوع ماده ۱۳ یکی از اختلافات بین نمایندگان دولت و کمیسیون ویژه هدفمندکردن یارانه‌های مجلس بوده و طرح پیشنهادی کمیسیون در ماده ۱۳ اختلافات اساسی با مادة ۹ لایحه پیشنهادی دولت که موضوع مدیریت منابع حاصل از هدفمند کردن یارانه‌هاست دارد. در این خصوص طی ۲ هفته گذشته مذاکراتی بین دولت و مجلس برای رفع این مشکل صورت پذیرفت که نهایتاً توافق لازم حاصل نشد. آقای رئیس جمهور از ابتدای مطرح شدن لایحه هدفمند کردن یارانه ها در صحن علنی مجلس ، به هیات رئیسه مجلس اطلاع داده بودند که جهت دفاع از صندوق پیشنهادی دولت شخصاً در مجلس حضور خواهند یافت، بنابراین برخلاف ادعاهای مطرح شده در برخی از رسانه ها ، حضور آقای رئیس جمهور در جلسه علنی مجلس "سراسیمه ، سرزده ، فوری ، غیرمنتظره ، از سرناچاری یا ناراحتی" نبوده ، بلکه نشان‌دهنده اراده قاطع ایشان در اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها و بیان شرایط اجرای موفقیت‌آمیز آن بوده است. انتظار این بود که هیات رئیسه مجلس با اطلاع رسانی درست و به هنگام در خصوص حضور رئیس جمهور محترم در مجلس شورای اسلامی ، از ایجاد ذهنیت های خلاف واقع در میان نمایندگان، رسانه ها و افکار عمومی جلوگیری به عمل می آورد.

صندوق پیشنهای دولت در ماده ۹ لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها به گونه‌‌ای طراحی شده بود که صد در صد وجوه واریزی آن به شرح سرفصل‌های مندرج در مواد (۸) ، (۹) و (۱۲) این قانون اختصاص یابد و طبق تبصره (۴)، آن صندوق مکلف است گزارش عملکرد سالانه را به هیئت وزیران جهت ارسال به مجلس شورای اسلا‌‌می ‌ارائه نماید و دو نماینده از سوی مجلس شورای اسلا‌‌می‌ نیز به عنوان ناظر در هیات امناء صندوق شرکت داشتند. مهمترین موردی که منجر به اخطار قانون اساسی در صحن علنی مجلس برای تشکیل صندوق شد مغایرت آن با اصل ۵۳ و ۵۴ قانون اساسی بود. اصل ۵۳ قانون اساسی می‌گوید که کلیه دریافتهای دولت در حسابهای خزانه‌داری کل متمرکز ‌‌می‌شود و همه پرداختها در حدود اعتبارات مصوب به موجب قانون انجام ‌‌می‌گیرد و ماده های ۵۴ و ۵۵ قانون اساسی نیز در خصوص دیوان محاسبات و نظارت آن بر بودجه است. اما ‌‌می‌دانیم که دریافت‌های مصرح در این لایحه دو جزء متفاوت دارند. دریافت‌هایی که مستقیماً توسط وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی حاصل ‌‌می‌شود از قبیل سهم مالکانه صادرات نفت‌ خام و مالیات سود سهام که به حسابهای خزانه واریز ‌‌می‌شود و از طریق بودجه عمو‌‌می‌ دولت به مصارف بودجه اختصاص ‌‌می‌یابد.

"در این خصوص طی ۲ هفته گذشته مذاکراتی بین دولت و مجلس برای رفع این مشکل صورت پذیرفت که نهایتاً توافق لازم حاصل نشد"درآمد شرکت‌های دولتی که از طریق فروش کالا یا ارائه خدمات کسب ‌‌می‌شود و اگرچه به موجب قانون بایستی به حسابهای خزانه واریز شوند اما متعاقباً این درآمدها به مصارف شرکت و موارد احتمالی که به موجب قوانین و مقررات موضوعه تعیین ‌‌می‌گردد اختصاص ‌‌می‌یابد و این فرایند در بودجه عمو‌‌می‌ دولت انعکاس ندارد. از آنجا که بخشی از تامین منابع مالی، هدفمندسازی یارانه‌ها از طریق افزایش درآمد شرکت های دولتی و بنگاه های اقتصادی عرضه‌کننده کالاهای مربوط از قبیل نفت، گاز و ... تحصیل ‌‌می‌شود لذا با توجه به وجه تمایز این درآمدها با دریافت‌های موضوع بند یک ، ضرورت قانونی به تخصیص این بخش از وجوه به حسابها و ردیف‌های بودجه عمو‌‌می‌ دولت نبوده و قانون‌گذار ‌‌می‌تواند موارد جدیدی برای تخصیص آن از قبیل واریز به صندوق هدفمند سازی یارانه‌ها وضع نماید. اگر چه این تخصیص ‌‌می‌تواند پس از واریز وجوه درآمدی شرکت به حساب‌های نزد خزانه انجام شود. از طرف دیگر در خصوص دریافت‌های بند یک نیز ، بیان این نکته ضروری است که کارکرد صندوق هدفمندسازی یارانه‌ها مشابه صندوق تامین اجتماعی یا سایر صندوق‌های بازنشستگی در کشور ‌‌می‌باشد.

صندوق‌های بازنشستگی و تامین اجتماعی به مباشرت دولت، وجوهی را به عنوان کسورات قانونی از کارکنان و کارفرمایان دریافت می‌نمایند که ماهیتاً در طبقه‌بندی‌های بین‌المللی، ماهیت مالیات را دارا ‌‌می‌باشد و باز به مباشرت از دولت متعهد ‌‌می‌گردند که حقوق بازنشستگی افراد را در زمان بازنشستگی پرداخت نمایند. از طرفی صندوق ‌‌می‌تواند با سرمایه‌گذاری و مدیریت وجوه و منابع در اختیار، موجبات توازن و تعادل منابع و مصارف را در مقاطع زمانی که ممکن است تعادل کارکنان شاغل و بازنشستگان به هم بخورد برقرار سازد. این مکانیزم به موجب قوانین موضوعه مقرر گردیده و مغایرتی هم با قانون اساسی نداشته است. نکته بعد صندوق ذخیره ارزی است که کارکرد کنونی آن مشابه همین صندوق هدفمند کردن یارانه‌هاست. دلایل بسیار زیادی وجود دارد که نشان ‌‌می‌دهد ساز و کار بودجه‌‌ای تما‌‌می ‌اهداف لایحه هدفمندکردن یارانه‌ها را زیر سوال ‌‌می‌برد.

"مهمترین موردی که منجر به اخطار قانون اساسی در صحن علنی مجلس برای تشکیل صندوق شد مغایرت آن با اصل ۵۳ و ۵۴ قانون اساسی بود"اول آنکه لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها یک برنامه ۵ ساله است و باید یک افق روشن و مطمئن و با ثبات ، از قیمت حامل های انرژی را به سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان ارائه شود و از طرف دیگر مواد ۸ و ۹ لایحه مجموعه‌‌ای از سیاستهای حمایتی از خانوار و تولیدکننده را تعریف نموده که آنها نیز در قالب یک برنامه زمان‌دار ۵ ساله حرکت خواهند نمود. وصل کردن آن به بودجه یعنی اینکه دولت، خانوارها و تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران باید در هر سال منتظر اتفاقاتی باشند که در بودجه می افتد. دولت اگر قصد داشت که به این روش عمل نماید دیگر نیازی به لایحه نبود و حتی ‌‌می‌توانست در بودجه سال گذشته، بخشی از این پیشنهادات را در قالب بودجه سال ۱۳۸۸ مصوب و در سال جاری اجرا نماید. همه ‌‌می‌دانیم که در نظام تصمیم‌گیری اقتصادی کشور بخشی‌ نگری و منطقه‌نگری حاکم است. در صورتی که مدیریت واحدی بر منابع و مصارف این قانون اعمال نشود و هر ساله این موضوع به لایحه بودجه مربوط گردد، منابع و مصارف این لایحه پس از یک سال و به تناسب سایر موضوعات اقتصادی کشور در اختیار اهداف بخشی و منطقه‌‌ای قرار خواهد گرفت که عملا از اهداف اولیه لایحه هدفمند کردن یارانه ها دور خواهد شد.

یک نکته مهم نیز به اهمیت توجه به مدیریت امور از بعد زمان مربوط می شود. هدفمندسازی یارانه های حامل های انرژی و ۸ قلم کالا و خدمتی که در ماده ۴ لایحه آمده است باید در ماه های متفاوت سال و به فراخور موضوع اجرایی شود و به همین دلیل نمایندگان محترم مجلس ماده ۷ را که زمان شروع به اردیبهشت هر سال محدود شده بود، حذف کردند. درماده ۲ لایحه که در صحن علنی نیز مورد تصویب قرار گرفته، پیش‌بینی شده است در مورد حامل های انرژی در صورت نوسان قیمت فوب بیش از ۲۵ درصد، تغییر قیمتهای داخلی مجاز باشد و لذا در طول سال دولت اجازه تغییر قیمت دارد. این دو مورد نشان ‌‌می‌دهد که فرایند تصمیم گیری در خصوص منابع و مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها باید خارج از روال سالانه بودجه‌‌ای صورت پذیرد. یک نکته بسیار با اهمیت دیگر به اعتقاد مشترک تما‌‌می‌ کارشناسان و نمایندگان محترم مجلس بازمی گردد که معتقدند لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها آثار بسیار گسترده‌‌ای بر تمام فعالیت های اقتصادی کشور دارد و یکی از مهمترین عوامل موفقیت لایحه، اجرای مناسب آن است و این موضوع نیاز به انعطاف در قانون و اختیار لازم برای مجریان را گریز ناپذیر می سازد.

"از آنجا که بخشی از تامین منابع مالی، هدفمندسازی یارانه‌ها از طریق افزایش درآمد شرکت های دولتی و بنگاه های اقتصادی عرضه‌کننده کالاهای مربوط از قبیل نفت، گاز و .."بدیهی است مجری این قانون باید از اختیارات لازم و همچنین قوانین و مقررات منعطفی برخوردار باشد که با تصمیمات اقتضایی بتواند این پروژه را راهبری نماید. یک راهکار مورد قبول آن است که براساس نظر کمیسیون ویژه، حسابی بنام هدفمندسازی یارانه‌ها در خزانه ایجاد شود و کلیه منابع این قانون به آن حساب واریز گردد ولی عبارت در قالب بودجه سنواتی حذف شود. بنابراین بجای صندوق، حسابی در خزانه ایجاد خواهد شد و شبهه مخالفت با ماده ۵۳ قانون اساسی که باید کلیه دریافتهای دولت در حسابهای خزانه‌داری کل متمرکز شود و همه پرداختها در حدود اعتبارات مصوب به موجب قانون انجام گیرد نیز با این روش برطرف خواهد شد. پیشنهاد دولت در صندوق نیز اختصاص منابع براساس قانون بوده و به همین دلیل در لایحه پیشنهادی تما‌‌می ‌مصارف را در قالب ۳ ماده قانونی ۸ و ۹ و ۱۲ برای خانوارها، تولیدکنندگان و دولت تعیین نموده است. اجرای این لایحه بدون تردید مسلتزم یک همکاری گسترده و مشترک میان بخشها، دستگاه ها ونهادهای مختلف از جمله رسانه های ارتباط جمعی است.

ایجاد ذهنیت های ناصواب در جامعه و تحریک افکار عمومی علیه دولت و مجریان قانون، مفهومی جز مقابله با این تصمیم ملی و تلاش برای به ضربه زدن به آن ندارد. سخنان رئیس جمهور محترم در مجلس با آنکه کاملا مستدل و منطقی ، از موضع دفاع از حقوق مردم و به نحوی کاملا متواضعانه و صمیمانه مطرح شد ، متاسفانه از سوی برخی رسانه ها به نشانه اعتراض شدید و تند همراه با عصبانیت رئیس جمهور به نمایندگان مجلس ، وانمود شد، واکنشی که فقط نام تحریف می توان بر آن گذاشت. رسانه هایی که دغدغه های دولت برای اجرای صحیح قانون را در قالب اتهامات توهین آمیزی همانند "آرزوهای بر باد رفته رئیس جمهور" یا "توزیع پول بین شهروندان بر اساس حب و بغض" مطرح می کنند، در عمل انگیزه های سیاسی، حزبی و انتخاباتی را به یک موضوع بسیار حساس و مهم مرتبط با منافع ملی و حقوق مردم گره می زنند که از این رهگذر ، آسیب های غیرقابل انکاری ، به جامعه وارد خواهد شد. پایان پیام