۹ دلیل حذف توپولف‌ها از ناوگان هوایی ایران

فارس: توپولف‌های روسی تا ۵ روز دیگر به طور کامل از ناوگان هوایی ایران حذف می‌شوند و دیگر اثری از آنها در آسمان ایران نخواهد بود. در این گزارش به مهمترین مواردی که این اقدام را منطقی و حتی ضروری می‌کند، پرداختیم. پس از مهلت سازمان هواپیمایی کشوری برای زمین‌گیری توپولف‌ها به ایران ایر‌تور به عنوان ایرلاینی دولتی و شرکتی که بیشترین تعداد توپولف را در ناوگان هوایی خود دارد و همچنین دیگر شرکت‌های هواپیمایی دارای توپولف (کیش‌ایر، تابان، کاسپین)، مقرر شد با همکاری این سازمان، هواپیماهای بوئینگ md ‌که حدود ۱۶۰ نفر ظرفیت دارد، تا اول اسفند‌ماه سال جاری، به تدریج جایگزین توپولف‌های ۱۵۴ ایرلاین‌های داخلی شود. از سوی سازمان هواپیمایی کشوری، پایان بهمن‌ماه امسال زمان قطعی برای ایرلاین‌ها تعیین شده است تا تمامی توپولف‌های‌154 خود را زمینگیر کنند؛ البته به عقیده سازمان هواپیمایی خطرات احتمالی که ممکن است جان مردم را تهدید کند با خروج توپولف از ناوگان برطرف می‌شود. به گزارش فارس، شرکت هواپیمایی ایران‌ایرتور ۱۳ فروند توپولف در ناوگان خود داشت که ۵ فروند آن هم‌اکنون با هواپیماهای md جایگزین شده است.

"فارس: توپولف‌های روسی تا ۵ روز دیگر به طور کامل از ناوگان هوایی ایران حذف می‌شوند و دیگر اثری از آنها در آسمان ایران نخواهد بود"بعد از ایران‌ایرتور، شرکت‌های هواپیمایی کاسپین با یک فروند، کیش ایر با دو فروند و تابان با یک فروند توپولف در رتبه‌های بعدی قرار دارند. * توپولف‌گریزی از چه زمانی نمایان شد؟ به گزارش فارس، موضوع الزام خروج توپولف‌های ۱۵۴ از ناوگان هوایی کشور، پس از سانحه توپولف شرکت کاسپین در قزوین جدی‌تر شد. در ۲۴ تیرماه سال گذشته یک فروند توپولف ۱۵۴ مسیر تهران – ایروان، به دلایل نامعلومی ۱۲ دقیقه پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) در نزدیکی روستای فارسیان قزوین سقوط کرد و تمامی مسافران آن جان‌ باختند. سقوط آزاد توپولف در قزوین و بروز این سانحه بی‌سابقه در تیرماه سال گذشته، یکی از استثنائات صنعت هواپیمایی دنیا بود؛ در این سانحه موتور شماره یک توپولف مذکور به دلیل عیب کارخانه‌ای دچار آتش‌سوزی شد‌ و هواپیما سقوط عمودی داشت. بلافاصله پس از وقوع این حادثه، بررسی سانحه سقوط توسط سازمان هواپیمایی کشور ایران نهایی و به روس‌ها اعلام شد اما کارخانه سازنده روس و سازمان هوایی روسیه در این‌باره جوابی نداده‌اند که این امر یکی از دلایلی است که سازمان هواپیمایی ایران تصمیم به خروج توپولف از ناوگان هوایی کشور گرفت.

البته براساس جمع‌بندی‌های صورت گرفته قطعا توپولف ۱۵۴ عیب موتوری و کارخانه‌ای داشته است اما شرکت سازنده توپولف و سازمان هواپیمایی کشوری روسیه در ارسال علت وقوع سانحه توپولف کاسپین با تعلل رفتار می‌کند. بنا به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، این سازمان زمانی استفاده از یک مدل هواپیما را رد می‌کند که یا پشتیبانی آن هواپیما توسط شرکت سازنده صورت نگیرد و یا ایمنی هواپیما توسط کارخانه سازنده تأیید نشود؛ سازمان هواپیمایی کشوری ایران بدان دلیل اقدام‌ به زمین‌گیری توپولف‌ها کرده است که پشتیبانی آن توسط شرکت سازنده مطلوب نبود. به گزارش فارس همگان بر این امر اذعان دارند که شرکت سازنده روسی توپولف‌های ۱۵۴ در صورت اعلام رسمی عیب کارخانه‌ای موتور شماره یک توپولف‌های تولیدی خود، باید تمامی این مدل هواپیما موجود در دنیا را جمع‌آوری کرده و رفع عیب کند؛ قطعأ این امر برای کشور و کارخانه سازنده روس بسیار هزینه‌بر است بنابراین از آن طرف روس‌ها نیز ترجیح می‌دهند علت وقوع سانحه توپولف را اعلام نکنند. بنابراین گزارش توپولف‌ این‌بار در خارج از مرز‌های ایران دسته‌گلی تازه به آب داد، لخ کاژینسکی، رئیس جمهوری لهستان در سانحه سقوط هواپیمای توپولف۱۵۴ در غرب روسیه به ‌همراه همسرش کشته شد؛ همه مسافران و خدمه این هواپیما که از ورشو، پایتخت لهستان به مقصد اسمولنسک در روسیه پرواز کرده بود در این سانحه کشته شدند. * ۹ دلیل که زمین‌گیری‌ توپولف‌ها را الزامی می‌کند بنابراین گزارش به دلایل متعددی زمین‌گیری توپولف‌های ناوگان هوایی کشور باید صورت گیرد که در زیر برخی از این موارد به اختصار آمده است: ۱) از بهمن ماه سال گذشته ایرلاین‌های دارای توپولف موظف به زمینگیر کردن توپولف‌های ۱۵۴ خود بودند و طبق گفته‌های رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اگر می‌خواستند ظرف این یک سال هواپیما نیز بسازند قطعاً می‌توانستند.

"به گزارش فارس، شرکت هواپیمایی ایران‌ایرتور ۱۳ فروند توپولف در ناوگان خود داشت که ۵ فروند آن هم‌اکنون با هواپیماهای md جایگزین شده است"۲) ۱۷ فروند توپولف ۱۵۴ m در ناوگان هواپیمایی کشور فعال است و مجوز فعالیت آنها تا پایان بهمن ماه سال جاری صادر شده است؛ طبق اعلام رسمی سازمان هواپیمایی کشوری قطعاً از این تاریخ به بعد به هیچ عنوان مجوز فعالیت توپولف‌ها در ناوگان هوایی کشور صادر نمی‌‌شود و سازمان هواپیمایی کشور برای انجام این کار عزمی جدی دارد. ۳) طی یک سال اخیر ۳۷ فروند هواپیما به ناوگان هواپیمایی کشور افزوده شده است؛ با زمین‌گیر کردن ۱۷ فروند توپولف موجود در ناوگان هوایی کشور در واقع ۳ هزار و ۱۰۰ صندلی پرواز از ناوگان هوایی حذف می‌شود اما باید به این نکته نیز توجه داشت که طی یک سال اخیر ۳۷ فروند هواپیما به ناوگان هوایی کشور افزوده شده است که مطابق با ۵ هزار و ۶۰۰ صندلی پرواز است؛ یعنی در واقع ۲ هزار و ۵۰۰ صندلی پرواز نیز بیشتر خواهیم داشت. ۴) با توجه به اینکه در کشور روسیه پس از بروز حادثه اخیر برای توپولف یکی از ایرلاین‌های این کشور (مشتعل شدن موتور هواپیما) پرواز آن در آسمان روسیه متوقف شده است و کارخانه سازنده پشتیبانی چندانی از این نوع هواپیما ندارد، تأکید بر باقی‌ماندن توپو‌لف‌ها در ناوگان هوایی ایران از سوی برخی ایرلاین‌ها بی‌معنی است؛ در کشور روسیه که خود تولید‌کننده توپولف هستند با آتش‌ گرفتن یک موتور این هوپیما آن هم روی زمین فعالیت تمامی توپولف‌های موجود در ناوگان هوایی آن کشور متوقف می‌‌شود اما در ایران پس از بروز سانحه توپولف کاسپین در قزوین و کشته شدن ۱۶۴ نفر از مسافران و خدمه پروازی هنوز برخی ایرلاین‌ها چندان نسبت به زمینگیر کردن توپولف‌های خود تمایلی ندارند و این در حالی است که اغلب کارشناسان و مسئولان اصلی صنعت هواپیمایی کشوری معتقدند که موتور توپولف‌ها عیب کارخانه‌ای دارد و همچنین شرکت سازنده پشتیبانی چندانی انجام نمی‌دهد که همین دو امر برای زمینگیر کردن توپولف‌ها کافی است. ۵) سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان مرجع اصلی قانون‌گذار حمل و نقل هوایی کشور، برای خروج توپولف‌ها عزم خود را جزم کرده و تصمیم قطعی گرفته است و این امر قطعاً به وقوع می‌انجامد و از سی‌ام بهمن ماه مجوز پرواز توپولف‌ها تمدید نمی‌‌شود زیرا طبق برنامه از پیش‌ تعیین‌ شده‌ای که ایرلاین‌ها به سازمان هواپیمایی اعلام کردند مشخص شد که طی یک پروسه زمانی مشخص ایرلاین‌ها باید نسبت به زمینگیر کردن و جایگزینی توپولف‌ها با هواپیماهای جدید اقدام کنند. ۶) در این اثنا که دولت جمهوری اسلامی ایران اقدام به اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها و آزاد‌سازی نرخ سوخت در راستای مصرف بهینه انرژی کرده است قطعاً پرواز هواپیمایی که مصرف سوخت آن ۲ برابر هواپیماهای دیگر و مطابق با استاندارد‌های جهانی نیست مشکل‌‌آفرین است؛ زمانی که دولت عدالت‌محور به توزیع عادلانه یارانه‌ها تاکید دارد قطعاً اصرار بر پرواز هواپیماهای پرمصرف از سوی برخی توپولف‌داران نماد کامل هدر رفتن سرمایه ملی است.

۷) در این میان ممکن است برخی ایرلاین‌ها به بیکار شدن کارمندان خود با خروج توپولف‌ها از ناوگان هواپیمایی کشور اعتراض کنند که در این باره باید گفت که زمانی که یک سال برای خروج توپولف‌ها به ایرلاین‌ها مهلت داده است، لازم بود در راستای توجیه اقتصادی مطلوب و نوسازی ناوگان نسبت به زمینگیری توپولف‌های پرمصرف و خرید و ورود هواپیماهای جدید‌تر اقدام می‌کردند؛ قطعاً ایرلاین‌هایی که توپولف‌های خود را با هواپیماهای دیگر نظیر بوئینگ md جایگزین کرده‌اند با خروج توپولف‌ها به مشکلاتی نظیر بیکاری کارمندان خود یا عدم توجیه مالی مطلوب مواجه نخواهند شد. ۸) اولین اشتباه خلبان در توپولف آخرین اشتباه اوست؛ اغلب خلبانان معتقد هستند توپولف فرصت جبران اشتباه را به خلبان نمی‌دهد، توپولف ۱۵۴ هواپیمای نیرومندی است اما به هیچ عنوان رحم ندارد یعنی اگر خلبان پرواز در کنترل این هواپیما اشتباهی داشته باشد، هواپیما به وی فرصت جبران نمی‌دهد. در حالی که به عقیده کارشناسان حمل و نقل هوایی در هواپیماهای غربی انواع سیستم‌های هشدار الکترونیکی وجود دارد به طوری که اگر خلبان عمداً هم قصد داشته باشد هواپیما را به زمین بزند، سیستم‌های هشدار فنی کنترل را از دست خلبان می‌گیرند و مانع سانحه می‌شوند. در مقایسه بوئینگ md نسبت به دیگر بوئینگ‌ها و نیز هواپیماهای ایرباس می‌توان گفت این هواپیما طی دو الی سه مرحله اتوماتیک‌وار مانع بروز سانحه می‌شود بدین ترتیب که سیستم‌های هشدار این هواپیما کنترل کامل را بر عهده می‌گیرد و هواپیما را نجات می‌دهد در صورتی که توپولف اصلأ این سیستم‌ها را ندارد؛ قطعاً بوئینگ‌های md سیستم‌های کنترل پیشرفته‌تری نسبت به توپولف ۱۵۴ دارد و از لحاظ ناوبری نیز بسیار پیشرفته است و درواقع نسبت به توپولف جهشی انقلابی دارد. ۹) نکته‌ دیگر قابل تأکید آن است که طبق ابلاغیه سازمان هواپیمایی کشوری هیچ یک از ایرلاین‌ها نمی‌توانند پس مهلت تعیین شده (۳۰ بهمن ماه) نسبت به فروش بلیت توپولف برای مسیر‌های خود اقدام کنند زیرا در صورت فروش بلیت به مسافران و ازدحام مسافران در فرودگاه به دلیل عدم صدور مجوز پرواز توپولف‌ها، قطعاً مشکلات و مسایل بعدی برعهده خود ایرلاین‌ها خواهد بود؛ همچنین طبق اعلام سازمان هواپیمایی دفاتر خدمات‌مسافرت هوایی و آژانس‌های فروش بلیت هواپیما از ۳۰ بهمن‌ماه به بعد مجاز به فروش بلیت توپولف نیستند در غیر این صورت مورد برخورد قانونی و جدی قرار می‌گیرند.

"بعد از ایران‌ایرتور، شرکت‌های هواپیمایی کاسپین با یک فروند، کیش ایر با دو فروند و تابان با یک فروند توپولف در رتبه‌های بعدی قرار دارند"به گزارش فارس الزام زمین‌گیری توپولف‌های ۱۵۴ تا بهمن‌ماه سال جاری، الزام و تأکید بر رعایت دقیق قوانین و مقررات هوانوردی به ایرلاین‌ها بر خلاف برخی مدیریان قبلی سازمان، عدم صدور مجوز پرواز به ایرلاین‌هایی که تجهیزات کافی ندارند، تغییر قوانین و مقررات هوانوردی کشور که از سال‌ها پیش تغییری نکرده بود، پی‌گیری خروج خلبانان روسی که نسبت به خلبانان ایرانی تبحر بسیار کمتری دارند، پی‌گیری خروج کرو پروازی روسی و خارجی که ایرلاین‌ها به دلیل ارزان بودن از آنها استفاده می‌کنند و در نهایت حذف دلالی‌های خرید هواپیما و بخصوص توپولف‌ها و نیز حذف واسطه‌گری‌ تعمیر هواپیما در کشور، برخی مسائلی است به خوبی توسط رئیس سازمان هواپیمایی کشور پی‌‌گیر شد. * هشدار‌های سازمان هواپیمایی کشور به توپولف‌داران برای زمین‌گیری آنها از اول اسفند به گزارش فارس در راستای اتمام حجت‌ سازمان هواپیمایی کشوری با توپولف‌داران برای زمین‌گیر کردن توپولف‌های خود، رئیس این سازمان طی چندین نامه به شرکت‌های هواپیمایی دارای توپولف ۱۵۴ به آنها تأکید کرد که از ابتدای اسفندماه سال جاری به هیچ وجه مجاز به تنظیم برنامه پرواز برای هواپیما‌های توپولف خود نخواهند بود. شماره و تاریخ نامه‌های مذکور به شرح زیر است:الف) در تاریخ ۱۱ خرداد ماه ۸۹ طبق نامه شماره ۱۲۰ص /۳۴۵۴ به شرکت هواپیمای ایرتور اعلام شد که باید تا یکم مرداد‌ماه سال جاری نسبت به خروج توپولف از شبکه پروازی خود اقدام کند. ب) ‌در تاریخ ۲۴ شهریور ماه ۱۳۸۹ نامه‌ای از سوی سازمان هواپیمایی کشوری به شماره ۱۹۴۴۹ به شرکت هواپیمایی ایرتور در خصوص زمین‌گیری توپولف‌های ۱۵۴ ابلاغ شد. ج) در تاریخ پنجم آبان ۱۳۸۹ سازمان هواپیمایی کشوری طی نامه‌ای به شماره‌ ۲۶۶۹۵ به شرکت‌های هواپیمایی ایران‌ایرتور، کاسپین، کیش‌ایر و تابان، از آنها خواست که از ۳۰ بهمن‌ماه ۱۳۸۹به بعد از هرگونه برنامه‌ریزی پروازی ( اعم از برنامه‌ای‌، فوق‌العاده و غیره) بر اساس توپولوف، جداً خودداری کنند.

د) نخجوانی ۲۲ بهمن‌ماه سال جاری نیز خطاب به ‌دفاتر خدمات مسافرت‌هوایی و شرکت‌های هواپیمایی، به انها گفته بود با توجه به حذف و خروج هواپیماهای توپولف (tu -۱۵۴ ) از لیست ناوگان هوایی کشور از یکم اسفند‌ماه سال جاری مقتضی است از هر گونه ایجاد تعهد و فروش بلیت بر روی هواپیماهای مذکور از تاریخ یاد شده خودداری کنند. در نامه نخجوانی آمده بود بدیهی است در صورت فروش بلیت توپولف از تاریخ مذکور توسط ایرلاین‌ها و دفاتر خدمات مسافرت‌هوایی، پرونده آن شرکت یا دفتر حسب مورد در کمیته هوانوردی و یا کمیته فنی مطرح و تمامی مسئولیت‌ها وعواقب ناشی از آن متوجه آن شرکت یا دفتر خاطی خواهد بود. * همراهی وزارت راه و ترابری با سازمان هواپیمایی برای خروج توپولف‌ها بنابراین گزارش مشکلات توپولف‌های موجود در ناوگان هوایی کشور و عدم پشتیبانی کارخانه‌ای آن به حدی بود که وزیر سابق راه و ترابری نیز که تا پیش از این دلیل بروز سوانح را در ناوگان هوایی ایران و بخصوص هواپیماهای شرقی و در رأس آنها توپولف‌، اغلب "اشتباه عامل انسانی " یاد می‌کرد، این بار درموضع‌گیری متفاوت، بهمن‌ماه سال گذشته اعلام کرد که توپولف‌ها تا پایان سال ۱۳۸۹ از ناوگان هوایی ایران خارج می‌شوند. بهبهانی که خود نیز پی‌گیر زمین‌گیری توپولف‌ها و جایگزینی‌ آنها با هواپیماهای غربی و بخصوص بوئینگ md بود، در یکم شهریورماه ۸۹ در خصوص میزان ایمنی پرواز در بوئینگ md و مقایسه آن با توپولف‌های ۱۵۴به فارس گفت: اظهارنظر‌های غیرتخصصی در مورد میزان ایمنی بوئینگ‌های md که چندی است از سوی برخی افراد مطرح می‌شود و بر ایمنی پایین این هواپیماها تأکید دارد، کاملاً بی‌اساس و بی‌مورد است.‌ بنا به گفته بهبهانی، چطور تا زمانی که توپولف ۱۵۴ در ناوگان هوایی کشور فعال بود، همه از غیر‌ایمن بودن هواپیماهای شرقی و به ‎خصوص این نوع هواپیماها ‌دم می‌زدند و معتقد بودند باید هواپیمای غربی به‌جای توپولف به ناوگان افزوده شود، اما پس از آنکه در شرایط کنونی تحریم و با این مشکلات فراوان اقدام به خرید و ورود هواپیماهای غربی می‌کنیم باز اعتراض می‌کنند که توپولف‌ها ایمن‌تر از بوئینگ‌های md هستند. به گزارش فارس به هر حال اول اسفند‌ماه (پنج روز دیگر) زمان قطعی زمین‌گیری توپولف‌‌ها است و قطعاً آسمان ایران از این پس شاهد پرواز این هواپیماهای فرسوده و بنا به گفته برخی مسافران، ارابه‌های مرگ، نیست.

امید است برخی از شرکت‌های هواپیمایی دارای توپولف نیز، به وحشت پنهان مردم از این هواپیماهای فرسوده و پرمصرف پی ببرند و ظرف چند روز اینده نسبت به برنامه‌ای کردن پروتاز‌هخای خود غیر از توپولف اقدام کنند