روسیه در مقابل حمله احتمالی به سوریه چه می‌کند؟

روسیه در مقابل حمله احتمالی به سوریه چه می‌کند؟
بی بی سی فارسی
بی بی سی فارسی - ۶ شهریور ۱۳۹۲

دولت روسیه نگران آن است که حمله هوایی به سوریه آن کشور را هم از فهرست دوستان روسیه حذف کند

دو موضوع بیش از هرچیز دیگری محور بحث و گفتگو در روسیه را تشکیل می‌دهد: تاریخ و جغرافیا، و در روزهای اخیر بحث‌هایی داغی در مورد هر دو موضوع جریان داشته است.

مقامات و رسانه‌های روسیه بی‌وقفه ماجرای تجزیه جمهوری یوگوسلاوی در سال ۱۹۹۹، سقوط صدام حسین در عراق در سال ۲۰۰۳، سرنگونی حکومت لیبی در سال ۲۰۱۱ را به عنوان نمونه‌هایی از مداخله نظامی غرب ذکر کرده‌اند که البته به تغییر رژیم سیاسی این کشورها منجر شده است.

روس‌ها معتقدند که ممکن است غرب در حال اجرای توطئه‌ای با هدف افزودن سوریه سال ۲۰۱۳ به این فهرست باشد.

روزنامه دولتی "روسیسکایا گازتا" در این هفته مطلبی را با این عنوان منتشر کرد: "آیا اوباما در صدد تکرار سناریوی خطرناک لیبی-عراقی در سوریه است؟"

به نظر می‌رسد که دولت روسیه حمله نظامی آمریکا به سوریه را قطعی می‌داند و به گفته رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان آن کشور، فقط زمان این حمله فرا نرسیده است.

در عین حال، روس‌ها همچنان به بازگویی استدلال خود مبنی بر اینکه مداخله نظامی اقدامی اشتباه‌آمیز است ادامه داده‌اند.

'میمون نارنجک به دست'

در درجه اول، دولت روسیه تاکید دارد که دلیلی در دست نیست که ثابت کند دولت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، مسئول حمله شیمیایی به منظقه شرق دمشق بوده است.

به گفته مقامات روسی، در واقع شواهد موجود حاکی از آن است که شورشیان مخالف دولت سوریه عمدا مرتکب این اقدام شدند تا مذاکرات صلح را به شکست بکشانند و دولت سوریه را تحت فشار قرار دهند.

"اگر افرادی خوشبین در پنتاگون تصور می‌کنند که روسیه، همانگونه که در جریان حمله غرب به عراق و یوگوسلاوی روی داد، واکنش خود را به هشدار لفظی و ابراز خشم محدود می‌کند، باید بدانند که اشتباه کرده‌اند"

یادداشت روزنامه عامه‌پسند کومسومولسکایا پراودا

روسیه معتقد است که باید به بازرسان سازمان ملل در سوریه زمان لازم داده شود تا ماموریت خود را به انجام برسانند، گزارش آن را بنویسند و در اختیار شورای امنیت قرار دهند.

در درجه دوم، روس‌ها همچنان هشدار می‌دهند که دخالت نظامی در سوریه "تبعات فاجعه باری" برای تمامی منطقه در پی خواهد داشت که از جمله شامل تشدید فعالیت اسلامگرایان تندرو خواهد بود.

این هفته، معاون نخست وزیر روسیه در مطلبی در توییتر نوشت که "غرب مانند میمونی نارنجک در دست وارد بازی با جهان اسلام شده است."

و بالاخره، دولت روسیه معتقد است که هرگونه اقدام نظامی بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل "به منزله نقض فاحش قوانین بین‌المللی است."

سوال این است که اگر سوریه هدف حمله نظامی غرب قرار گیرد، واکنش روسیه چه خواهد بود؟

الگوهای مداخله نظامی
  • عراق ١٩٩١: ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا با اتکای به قوانین بین الملل؛ مجوز صریح شورای امنیت برای اخراج عراق از خاک کویت
  • بالکان دهه ١٩٩٠: ارسال اسلحه آمریکا برای گروه های جدایی طلب در کرواسی و بوسنی در مغایرت با تحریم تسلیحاتی مصوب سازمان ملل؛ بعدا حملات هوایی به رهبری آمریکا علیه شبه نظامیان صرب؛ در سال ١٩٩٩، آمریکاییان اجرا کننده بخش عمده سی و هشت هزار عملیات هوایی علیه صربستان بودند تا از کشتار در کوزوو جلوگیری کنند. این اقدام از لحاظ حقوق بین المللی بحث برانگیز بود.
  • سومالی ١٩٩٢ -١٩٩٣: با از میان رفتن اقتدار دولت مرکزی سومالی، شورای امنیت سازمان ملل یک نیروی بین المللی را با هدف ایجاد تسهیلات برای ارسال کمک های بشردوستانه برای مردم آن کشور تصویب کرد. افزایش تدریجی درگیری نظامی آمریکا بی آنکه هدف مشخصی برای آن تعریف شده باشد به درگیری پر تلفات با یک گروه از شبه نظامیان سومالیایی منجر شد که به فاجعه سقوط شاهین سیاه شهرت دارد.
  • لیبی ٢٠١١: فرانسه و بریتانیا در صدد کسب مجوز شورای امنیت برای عملیات بشردوستانه در بنغازی برآمدند. روسیه و چین در رای گیری شورای امنیت رای ممتنع دادن اما قطعنامه پیشنهادی را وتو نکردند. عملیات تهاجمی هوایی تا سقوط رژیم معمر قذافی ادامه یافت.

روز چهارشنبه، یکی از پرخواننده‌ترین روزنامه‌های عامه‌پسند روسیه به نام کومسومولسکایا پراودا هشدار داد که حمله به سوریه می‌تواند به تکرار رویارویی خطرناک شرق و غرب، مانند ماجرای بحران موشکی کوبا در سال ۱۹۶۲ منجر شود.

در مطلبی که در وب‌سایت این روزنامه منتشر شده آمده است: "اگر افرادی خوشبین در پنتاگون تصور می‌کنند که روسیه، همانگونه که در جریان حمله غرب به عراق و یوگوسلاوی روی داد، واکنش خود را به هشدار لفظی و ابراز خشم محدود می‌کند، باید بدانند که اشتباه کرده‌اند."

به نوشته این روزنامه، "زمان تغییر کرده، منافع سنگینی در معرض خطر قرار گرفته و روسیه عقب‌نشینی نخواهد کرد.

سوال این است که اراده چه کسی اول در هم می‌شکند؟ پوتین یا اوباما؟"

البته اینگونه تهدیدهای تند و تیز کمی مبالغه‌آمیز است و اگرچه روسیه از متحدان ثابت قدم بشار اسد بوده، اما بعید است که بر سر سوریه خود را درگیر رویارویی مستقیم با غرب کند.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، موضع کشورش را کاملا مشخص کرده و گفته است که روسیه "برنامه‌ای برای جنگ با دیگران ندارد."

اما روسیه می‌تواند به طرق دیگر ناخرسندی از مداخله غرب و خشم خود از ایالات متحده را بروز دهد.

برخی ناظران گفته‌اند که ممکن است روسیه در واکنش به حمله غرب به سوریه، ارسال اسلحه به حکومت بشار اسد را افزایش دهد، روابط نزدیک‌تری با ایران برقرار کند و از میزان همکاری با آمریکا بکاهد.

در حال حاضر هم، روابط روسیه و غرب به تدریج گرفتار ناهمواری شده و نمی‌توان تردید کرد که مداخله نظامی غرب در سوریه این روابط دشوار را متشنج‌تر خواهد کرد.

منابع خبر

اخبار مرتبط