سونامی برکناری در وزارت نفت ۱۵ مشاور و مدیر باسابقه نفتی طی روزهای اخیر عزل شدند

چهارشنبه، ۸ مهر، ۱۳۸۸ با برکناری حدود ۱۵ نفر طی روزهای اخیر تقریباً بخش عمده ای از مدیران و مشاوران وزارت نفت تغییر کرد.این تغییرات در کنار تغییر بخشی از مدیران وزارت نفت در دوره مدیریت غلامحسین نوذری در روزهای بعد از انتخابات دهم ریاست جمهوری، نشان دهنده تغییرات وسیع مدیریتی در حوزه نفت است. چند روز پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری، مدیران صاحب نامی چون اکبر ترکان معاون برنامه ریزی وزارت نفت، محمد رضا نعمت زاده مشاور ارشد وزیر و مدیرعامل قبلی شرکت بزرگ پالایش و پخش فرآورده های نفتی، اصغر رفیعی مدیرعامل حفاری شمال، سیدجلیل رضوی مدیر منطقه انرژی پارس، مهدی کرباسیان رئیس هیات مدیره صندوق بازنشستگی نفت، برکنار شدند و با ورود مسعود میرکاظمی به وزارت نفت که قبلاً وزیر بازرگانی در دولت نهم بوده، موضوع برکناری مدیران و مشاوران تشدید شده است و اکنون مدیران صاحب نامی چون رضا کسایی زاده مدیر شرکت صادرات گاز، سیدعلی حسینی قائم مقام سابق وزارت نفت، مهدی میرمعزی، کمال دانشیار و... نیز از کار برکنار شده اند. به عقیده کارشناسان اقتصادی، در شرایطی که صنعت نفت و گاز ایران از نظر مجموع ذخایر نفت و گاز جهان در رتبه اول جهان قرار دارد و در چشم انداز ۲۰ ساله آینده، ایران نقش اساسی در تامین تقاضای انرژی جهان خواهد داشت  و در نتیجه باید بحث صیانت از میادین سرمایه گذاری های جدید، ایجاد ظرفیت های جدید در صنایع نفت و گاز و پالایشگاه ها مورد توجه باشد و... هرگونه تغییر مدیران با سابقه و کارآمد وزارت نفت، باعث تضعیف مدیریت این بخش مهم اقتصادی کشور خواهد شد.

"هرگونه تغییر مدیران با سابقه و کارآمد وزارت نفت، باعث تضعیف مدیریت این بخش مهم اقتصادی کشور خواهد شد"وزیر نفت اعلام کرده این تغییرات مدیریتی بوده و در راستای افزایش سطح بهره وری و نیز بهبود بخشیدن به شرایط این وزارتخانه، یک خانه تکانی اصولی را در دستور کار خود قرار داده است.   نفت نیوز نوشت؛ گفته می شود تعدادی از مشاوران وزیر سابق نفت با دستور میرکاظمی عزل شده اند که البته هنوز اطلاع دقیقی از تعداد واقعی آنها در دست نیست اما بر اساس آخرین اطلاعات واصله سیدعلی حسینی «قائم مقام سابق کردان در منابع انسانی»، منصور کندری «مدیرعامل سابق بهداشت و درمان»، سیدرضا کسایی زاده «مدیرعامل شرکت صادرات گاز» و حسین شهاب الدین «مجری طرح های کمک به مناطق نفت خیز کشور»، از سمت خود برکنار شده اند. این گزارش حاکی است، محمدرضا مقدم «معاون وزیر نفت در امور پژوهش و فناوری»، سیدمهدی میرمعزی «مشاور وزیر نفت در امور نفت»، محمدرضا رجایی «مشاور وزیر در امور گاز»، مهران مخمی «مشاور وزیر در امور پتروشیمی»، کامران ضرابی «مشاور وزیر در امور پالایش و پخش»، مصطفی اشعری «مشاور وزیر در امور منابع انسانی»، حبیب امین فر «مشاور وزیر در امور طرح ها و پروژه ها» و مختاری «مشاور و بازرس ویژه وزیر نفت» نیز از جمله افرادی هستند که خبرهایی مبنی بر برکناری آنها منتشر شده است. لازم به ذکر است هنوز در خصوص اینکه مختاری از سمت بازرس ویژه وزیر نفت هم برکنار شده یا خیر اطلاع دقیقی در دست نیست. مختاری تاکنون بازرس ویژه وزرای پیشین زنگنه، هامانه و نوذری نیز بوده است.

بر پایه این گزارش، کمال دانشیار «مشاور وزیر نفت» و اشرف اسلامی «مشاور وزیر در امور حقوقی و مجلس» نیز در زمره افراد ذکرشده است. بر اساس این گزارش، میرزاخانی «مشاور فرهنگی و اجتماعی وزرای پیشین نفت» که گویا در طبقه پانزده مرکزی مستقر و به صورت پاره وقت با وزارت نفت همکاری داشته است برای کاریابی به منابع انسانی معرفی شد. بر این اساس، تنها مشاور باقیمانده «فرهاد بهروزی» است که به عنوان مشاور وزیر در امور ایثارگران تا اطلاع ثانوی در سمت خود ابقا شده است. این گزارش حاکی است، برخی منابع نزدیک به میرکاظمی، از اصرار وی بر انتخاب مشاوران جدید توسط خودش خبر می دهند.   آغاز برکناری ها پس از انتخابات   این برکناری ها در حالی صورت گرفته که از مدت ها پیش و پس از انتصاب میرکاظمی به عنوان وزیر نفت، اخباری مبنی بر تغییر گسترده مدیران این وزارتخانه به گوش می رسید که وزارت نفت ضمن تکذیب شنیده ها اعلام کرد: «این اخبار تنها با هدف القای عدم ثبات در صنعت نفت صورت گرفته و به هیچ عنوان صحت ندارد.» به نظر کارشناسان این تغییرات بیشتر از آنکه تصمیم میرکاظمی و در راستای شایسته سالاری باشد، همانند برکناری های بعد از انتخابات ریاست جمهوری بر اساس توصیه های سیاسی است.

"وزیر نفت اعلام کرده این تغییرات مدیریتی بوده و در راستای افزایش سطح بهره وری و نیز بهبود بخشیدن به شرایط این وزارتخانه، یک خانه تکانی اصولی را در دستور کار خود قرار داده است"  بر اساس این گزارش چند روز پس از انتخابات ریاست جمهوری، دستور برکناری اکبر ترکان معاون برنامه ریزی وزارت نفت، به وزیر نفت رسید تا این برکناری سرآغازی باشد بر تغییرات گسترده مدیریتی در وزارت نفت. پس از برکناری ترکان، محمدرضا نعمت زاده «مشاور ارشد وزیر نفت»، اصغر رفیعی «مدیرعامل شرکت حفاری شمال»، سیدجلیل رضوی «مدیر منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس» و مهدی کرباسیان «رئیس هیات رئیسه صندوق بازنشستگی صنعت نفت» نیز برکنار شدند که مهدی کرباسیان جای خود را به سیف الله جشن ساز مدیرعامل شرکت ملی نفت (با حفظ سمت) و سیدجلیل رضوی نیز جای خود را به موسی سوری مدیرعامل شرکت پایانه های نفتی ایران دادند.   کارشناسان بر این باورند تغییرات اینچنینی در حساس ترین وزارتخانه کشور، پیامد های نامناسبی را به همراه خواهد داشت که ممکن است در برخی از اوقات غیرقابل جبران باشد.   به گفته کارشناسان این تغییرات در راستای همسو ساختن بدنه مدیریتی، اجرایی و مشاوره ای وزارت نفت با سیاست های مدنظر دولت دهم است که با برکناری این افراد به اتمام نخواهد رسید و در مرحله بعدی شاهد برکناری مدیران ارشد و معاونان وزیر نفت نیز خواهیم بود. شنیده ها حکایت از آن دارد که در مراحل بعدی نام افراد دیگری نیز مطرح خواهد شد که عادل نژاد سلیم مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز از آن جمله است و از قائم مقام این شرکت نیز به عنوان جایگزین یاد می شود.

در همین رابطه قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی به«سرمایه» گفت: «در این رابطه صحبت خاصی صورت نگرفته ولی با توجه به اظهارات وزیر نفت، تغییرات دور از ذهن نیست و با توجه به چارچوب مدیریتی موجود در پتروشیمی، این شرکت به فرد وابسته نبوده و جابه جایی مدیران خللی در ادامه روند به وجود نمی آورد.»   خداحافظی مدیران کارآمد با نفت   وزیر نفت با شعار شایسته سالاری اقدام به این برکناری ها کرده است. این در حالی است که افراد برکنارشده در واپسین روزهای عمر دولت نهم و افراد برکنارشده در روز گذشته، اکثراً از افراد کارآمد و باسابقه حوزه نفت بوده اند که سابقه مدیریتی قابل قبولی در سالیان بعد از انقلاب از خود برجای گذاشته اند.   مبارزه با مافیای نفت   یکی از نکات قابل توجهی که در شعارهای انتخاباتی محمود احمدی نژاد در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری نهم و دهم مطرح بوده است «مبارزه با مافیای نفتی» است. اما با گذشت چهارسال از دولت احمدی نژاد هنوز از مصادیق مافیای نفت خبری نیست و مشخص نشده که مافیای نفت شامل چه افراد یا شرکت ها و جریاناتی است و دولت در مقابله با مافیای نفت تاکنون چه اقداماتی را انجام داده است.   احمدی نژاد بارها تکرار کرده است که «دست مافیای قدرت و جناح هایی را که بر نفت ما چنگ انداخته اند قطع خواهم کرد و حاضرم جانم را فدا کنم.

"لازم به ذکر است هنوز در خصوص اینکه مختاری از سمت بازرس ویژه وزیر نفت هم برکنار شده یا خیر اطلاع دقیقی در دست نیست"مردم باید سهم خود را از نفت کشور در زندگی روزمره ببینند.»   اما در زمان معرفی نامزدهای وزارت نفت از جمله سعیدلو، محصولی و وزیری هامانه، هر یک از این افراد از اساس وجود پدیده ای به نام مافیای نفتی را تکذیب کردند. برخی کارشناسان مانند دکتر محمد خوش چهره و کمال دانشیان نیز اعلام کرده اند که قطعاً مافیای نفتی داریم اما باید شناسایی شود.   در هر حال، مشخص نیست که آیا تغییرات مدیریتی در راستای حذف افراد منتسب به جناح های سیاسی صورت می گیرد تا چهره های اصولگرای نزدیک به دولت در وزارتخانه مهم نفت حضور یابند یا بحث تسلط گروه های اقتصادی و سیاسی در صنعت سودآور و درآمدزای نفت مطرح است یا اینکه این برنامه ها بخشی از یک طرح بزرگ است که ابعاد آن در آینده مشخص خواهد شد.   نقش نفت در اقتصاد ایران   از نظر شاخص های اقتصادی، بخش عمده بودجه عمومی دولت و حدود ۵۰ تا ۷۰ درصد درآمدهای دولت از محل نفت و گاز تامین می شود. از نظر مخارج ارزی کشور نیز در چهار سال گذشته سهم نفت در تامین نیازهای ارزی و واردات بیش از ۷۰ درصد بوده است و در چهار سال گذشته ۲۸۰ میلیارد دلار درآمد ارزی از محل نفت و گاز داشته ایم.

لذا بدون درآمد نفت، بودجه عمومی، تامین مخارج جاری و عمرانی کشور، واردات و تامین نیاز کشور به مواد اولیه، ماشین آلات و مایحتاج عمومی با مشکلات بسیاری مواجه خواهد شد.   مصرف داخلی نیز به شدت رو به افزایش است و در صورتی که راهکارهای اصولی در این زمینه مورد توجه قرار نگیرد، بخش عمده تولید باید صرف مصرف داخلی شود و در صادرات نفت محدودیت خواهیم داشت. در نتیجه موضوع جذب سرمایه گذاری در صنعت نفت و افزایش ظرفیت باید بیش از پیش مورد توجه باشد.   در شرایطی که مصرف انرژی جهان رو به افزایش است و اکثر میادین نفتی جهان در حداکثر ظرفیت تولید خود هستند چشم بازار جهان به کشور ما دوخته شده تا با افزایش تولید، امکان تامین تقاضای انرژی جهان توسط ایران فراهم شود. تامین انرژی کشورهای آسیایی، نظیر چین، هند و پاکستان از طریق خط لوله گاز، حضور ایران در اروپا و انتقال گاز به این قاره و...

"بر پایه این گزارش، کمال دانشیار «مشاور وزیر نفت» و اشرف اسلامی «مشاور وزیر در امور حقوقی و مجلس» نیز در زمره افراد ذکرشده است"نیز از مواردی است که به مدیران و کارشناسان باسابقه نیاز دارد.   در ۱۰۰ سال گذشته نفت هم از نظر اقتصادی و هم از نظر سیاست داخلی و خارجی عاملی تاثیرگذار بوده و اگرچه خسارت هایی برجای گذاشته و باعث دخالت عوامل خارجی در کشور شده است اما از نظر اقتصادی باعث تحرک صنایع و تجارت و رشد درآمد سرانه شده است. برخی کارشناسان معتقدند که اگر نفت نداشتیم از نظر سیاسی و اقتصادی وضع بهتری را شاهد می بودیم اما عده ای دیگر می گویند اگر نفت نداشتیم مانند افغانستان، بنگلادش، پاکستان و... با مشکلات فقر و نابسامانی مواجه می شدیم.   به هر روی آینده ۲۰ تا ۳۰ سال آینده ایران باز هم به نفت و گاز وابسته است و استفاده از مدیران توانمند و برنامه ریز و تدوین استراتژی کارآمد برای تامین انرژی داخلی و صادرات نفت و گاز ایران یک ضرورت انکارناپذیر است و مشخص نیست وزیر نفت که از حوزه بازرگانی وارد این صنعت عمده و کاملاً تخصصی و تاثیرگذار بر آینده ایران شده است بر چه مبنایی اقدام به تغییرات عمده مدیریتی در این حوزه مهم کرده است.

  سرمایه