علوی تبار: استبداد فردی، به شدت شکننده است/ هزینه ی پیروزی با خشونت زیاد است

چکیده :اتفاقی که در لیبی افتاد فقط برای دیکتاتور ها یک درس نیست بلکه برای طرفداران دموکراسی هم درسی جدی است. پرهیز از خشونت و به دنبال روشهای تدریجی اصلاح طلبانه بودن، ما را از عوارض بعد از پیروزی مصون می کند. یعنی در داستان لیبی، مردم پیروزی به دست آوردند. اما این مردم برای به دست آوردن این پیروزی تا همین جا هم هزینه های زیادی پرداختند. هزینه هایی هم بعد از این بر دوششان خواهد بود.

"چکیده :اتفاقی که در لیبی افتاد فقط برای دیکتاتور ها یک درس نیست بلکه برای طرفداران دموکراسی هم درسی جدی است"بنابراین همانطور که مستبدان باید از سقوط قذافی درس بگیرند مبارزان دموکراسی خواه هم باید درس بگیرند که گاهی اوقات روش ما مهمتر از هدفی است که دنبال می کنیم. دموکراسی و آزادی هدفهای والایی هستند که باید از طریق روش های مسالمت جویانه متکی بر مردم بدست بیاید.... لیبی رسما از دیکتاتوری قذافی آزاد شد. با اینحال  وضعیت خاص جمعیتی در لیبی  و نیز شیوه ی آزاد سازی لیبی بیم و امیدهایی را  برای آینده مردم لیبی ایجاد کرده است. دکتر علیرضا علوی تبار، پژوهشگر سیاسی و استاد دانشگاه در این زمینه به خبرنگار کلمه می گوید: مشکل اصلی لیبی این است که ساخت و بافت قبیله ای دارد و این ممکن است که وحدت ملی را مقداری دچار مشکل کند.

مشکل دیگر نیز این است که این پیروزی با کمک نیروهای ناتو به دست آمده و طبیعتا آن نیروها برای خودشان جایگاه مهمی در آینده لیبی قایل خواهند شد و این گونه پیروزی‌ها که با کمک نیروی خارجی بدست می آید همیشه در معرض خطر سو استفاده هستند و این موارد می تواند به مقدار زیادی به توسعه درون‌زای لیبی لطمه بزند. علیرضا علوی‌تبار ادامه داد: همچنین پیروزی هایی که از طریق خشونت به دست می آید با توجه به اینکه در جریان خشونت و جنگ داخلی عده ای کشته به جا می ماند و کینه هایی در مردم شکل می گیرد، این نگرانی وجود دارد که این کینه ها خودش را در انتقام هایی نشان دهد بنابراین این پیروزی‌ها همواره در معرض افتادن به ورطه انتقام جویی و انتقام گیری های متقابل است. سردبیر روزنامه‌ی به نام دوران اصلاحات، صبح امروز، تاکید کرد: علیرغم این نگرانی ها، در آمد نفتی بالای لیبی، وجود یک طبقه متوسط از نظر مالی قوی و برخی خدمات اجتماعی عمومی که در لیبی به دلیل درآمد بالای نفتی وجود داشته زمینه های مادی رشد جامعه مدنی را در لیبی فراهم می کند. وی ادامه داد: به نظر می‌رسد آینده لیبی که به  متغیرهای گوناگونی بستگی دارد و این وضعیت نگرانی توام با امید را رقم زده است. این پژوهشگر، همچنین در تحلیل و ریشه یابی آنچه که بر قذافی و حکومت او  گذشته است به کلمه گفت: قذافی در زمان قدرت داشتن به خاطر امکانی که نفت به وی داده بود تعدادی را پیرامون خودش داشت، اما به محض آغاز دوران افول، آنقدر آن افراد با سرعت از دورش پراکنده شدند که شاید پیش بینی آن برای دیگران هم دشوار بود.

"پرهیز از خشونت و به دنبال روشهای تدریجی اصلاح طلبانه بودن، ما را از عوارض بعد از پیروزی مصون می کند"وی خاطر نشان کرد: این خصوصیت حکومت های فردی و  استبدادی است که وقتی دوران افول حکومت فرا می‌رسد کسانی که تا دیروز خودشان را همراهان آن حاکم می دیدند به طور کامل از اطراف وی پراکنده می شوند و هیچ کس برای دفاع نمی ماند و آن مستبد کاملا تنها می شود. استاد دانشگاه تهران با بیان این نکته که حکومت های متکی بر یک فرد به شدت شکننده هستند، بر تفاوت بین دیکتاتوری و استبداد تاکید کرد و گفت: دیکتاتوری به هر حال متکی بر بخشی از جامعه است. گرچه این بخش از جامعه اکثریت نیست و از اقلیت تشکیل شده اما به هر حال این ارتباط حکومت در بخشی از جامعه وجود دارد. اما در حکومت های استبدادی، و فرد سالاری، اساسا حکومت با هیچ بخش از جامعه ارتباط ارگانیک ندارد. وی با اشاره به ایرانِ قبل از انقلاب گفت: شاه حتی نتوانست یک تظاهرات ۱۰ هزار نفری به نفع خودش راه اندازد.

در حالی که دیکتاتور هایی در بخش های دیگری از جهان می شناسیم که علی رغم اینکه نماینده اقلیت بودند توانستند همان اقلیت را در دفاع از خودشان بسیج کنند. حکومت قذافی حکومت اقلیت نبود بلکه حکومت کاملا فردی بود. علوی تبار در تشریح علل شکاف بین مردم و حاکمان افزود نبود آزادی را از جمله عوامل این شکاف و جدایی دانست و گفت:  “آزادی نه فقط یک ارزش بلکه یک روش هم هست”. با استفاده از روش آزادی ما خودمان و نقاط ضعف مان را بهتر می شناسیم و بیشتر می بینیم. در کشورهایی مثل لیبی و به طور کلی کشورهای رانتی- نفتی به دلیل استقلال حکومت از جامعه، دولت ها معمولا نیازی به بازگو کردن و گفتگوی با مردم و تفاهم با آن ها نمی بینند.

"بنابراین همانطور که مستبدان باید از سقوط قذافی درس بگیرند مبارزان دموکراسی خواه هم باید درس بگیرند که گاهی اوقات روش ما مهمتر از هدفی است که دنبال می کنیم"این نبود آزادی  و در پی آن جدایی از مردم باعث می شود حاکمان، بسیاری از مشکلات را نبینند و نسبت به مسائلی که هر روز فاصله شان را با مردم بیشتر می کند بی توجه باشند. وی در پایان تصریح کرد: اتفاقی که در لیبی افتاد فقط برای دیکتاتور ها یک درس نیست بلکه برای طرفداران دموکراسی هم درسی جدی است. پرهیز از خشونت و به دنبال روشهای تدریجی اصلاح طلبانه بودن، ما را از عوارض بعد از پیروزی مصون می کند. یعنی در داستان لیبی، مردم پیروزی به دست آوردند. اما این مردم برای به دست آوردن این پیروزی تا همین جا هم هزینه های زیادی پرداختند.

هزینه هایی هم بعد از این بر دوششان خواهد بود. بنابراین همانطور که مستبدان باید از سقوط قذافی درس بگیرند مبارزان دموکراسی خواه هم باید درس بگیرند که گاهی اوقات روش ما مهمتر از هدفی است که دنبال می کنیم. دموکراسی و آزادی هدفهای والایی هستند که باید از طریق روش های مسالمت جویانه متکی بر مردم بدست بیاید