عکس/ سوگواری حیوانات به روایت تصویر

نهنگ، سگ، گوریل... بسیاری از حیوانات در غم از دست‌رفتگانشان سوگواری می‌کنند. پژوهش‌های جانورشناسان نشان می‌دهند که برخورد با مرگ در میان حیوانات بسیار پیچیده‌تر و توسعه یافته‌تر از آن چیزی است که تا کنون تصور شده است.

دکتر فرانس دوال محقق هلندی‌تبار اخیرا در گفت‌وگو با خبرگزاری دویچه وله پیرامون رفتارشناسی حیوانات، از نحوه برخورد آنها با مرگ سخن گفته است.

بر اساس پژوهش‌های او به طور کلی موجودات آبزی چون ماهی‌ها به‌ندرت رفتارهای سوگوارانه از خود بروز می‌دهند. سوگواری در نوع پستانداران بارزتر است.

پرندگان نیز در غم فقدان جفت خود بی‌قرار می‌شوند. اما نوع غمخواری در حیوان و انسان متفاوت است.

"سوگواری در نوع پستانداران بارزتر است.پرندگان نیز در غم فقدان جفت خود بی‌قرار می‌شوند"حیوانات دچار آشفتگی و افسردگی می‌شوند. ممکن است روزهای متوالی لب به غذا نزنند، ساکت گوشه‌ای کز کنند، ساعت‌ها به جسد جفت یا فرزند محبوشان خیره شوند و تلاش ‌کنند آن را دوباره به زندگی بازگردانند.

گانا، گوریلی که در باغ وحش مونستر به سر می‌برد نمی‌تواند مرگ فرزندش کلودیو را بپذیرد: او روزها پیکر بی‌جان فرزندش را با خود به این سو و آن‌سو می‌کشد و در مقابل مراقبین باغ وحش از او محافظت می‌کند. میمون‌های مادر گاه هفته‌ها از کنار جسد فرزندشان جدا نمی‌شوند.

حتی آبزیانی چون نهنگ (ارکاس) و دلفین فرزند از دست‌ رفته شان را مدت‌های مدید در آب حمل می‌کند، کاری که بسیار دشوار است. پژوهشگران مشاهده کرده‌اند که چگونه دلفین مادر تلاش می‌کند جسد فرزندش را روی پوزه‌اش به حالت تعادل نگه دارد و با خود بکشد و وقتی می‌افتد چگونه به جستجوی او در آب فرو می‌رود. حتی هنگامی که دلفین‌های بزرگسال‌تر از دست می‌روند، همنوعانش روزهای متوالی ازجسد آنها مراقبت می‌کنند.

فیل‌ها به داشتن حافظه قوی شهرت دارند.

پس جای شگفتی نیست که سوگواری‌شان مدت‌های طولانی ادامه یابد. وقتی فیلی جان می‌دهد دیگر فیل‌ها چندین روز بالای سرش نگهبانی می‌کنند. حتی گاه گروه دیگری از فیل‌ها برای آخرین بار از عزیز از دست رفته دیدار می‌کنند.

ابراز احساسات عنترها هنگامی که یکی از نزدیکشان می‌میرد، بسیار شدید است. در این موارد میزان هورمون استرس موجود در خون این حیوانات به شدت افزایش می‌یابد. آنها برای کنار آمدن با مرگ عزیز از دست رفته به سراغ عنترهای دیگر می‌روند و یکی از واکنش‌هایشان برای تسکین رنج خود جوریدن پوست یکدیگر است.

هنگامی که کلاغ‌ها جسد همنوعشان را پیدا می‌کنند، به دیگر کلاغ‌ها خبررسانی می‌کنند.

"میمون‌های مادر گاه هفته‌ها از کنار جسد فرزندشان جدا نمی‌شوند.حتی آبزیانی چون نهنگ (ارکاس) و دلفین فرزند از دست‌ رفته شان را مدت‌های مدید در آب حمل می‌کند، کاری که بسیار دشوار است"سپس همگی در کنار لاشه حیوان جمع می‌شوند. آنها تا مدتی هیچ غذایی نمی‌خورند. سوگواری غازها و پرندگان آوازخوان که تمام عمر را در کنار جفت خود می‌مانند، از گونه‌های دیگر پرندگان شدیدتر است تا حدی که ممکن است مدت‌ها لب به هیچ غذایی نزنند و خود از دست بروند.

ماهی‌هایی که در یک آکواریوم زندگی می‌کنند در اغلب موارد هنگام مرگ همنوعشان به طرزی غیر‌عادی خونسرد و آرامند. پژوهشگران بر این عقیده‌اند که این امراحتمالا به دلیل وجود هورمون استرسی است که ماهی در حال مرگ به درون آب می‌ریزد. اما نوعی حیوان آبزی وجود دارد که برای جفت از دست رفته خود رفتاری شبیه به سوگواری از خود بروز می‌دهد، برای مثال فرشته ماهی که نوعی ماهی فرانسوی است.

برخی حیوانات نسبت به مرگ حیوانات غیرهمنوع خود نیز واکنش نشان می‌دهند.

مثل گربه و خرس باغ وحش برلین که با هم رفیق بودند. پس از مرگ خرس گربه حاضر نمی‌شود جایگاه رفیقش را ترک کند و به طرزی غم‌انگیز میو میو می‌کند.

هنگامی که انسان سگ محبوبش را از دست می‌دهد رنج بسیاری را متحمل می‌شود. سگ نیز در غم از دست دادن صاحب خود به سوگ می‌نشیند. کاپیتان نام سگی از نژاد سگ‌های نگهبان است که سال‌ها از مزار صاحبش در آرامگاه شهر ویلاکارلوس‌پاس در آرژانتین پاسداری می‌کرد.