نشست سئول و افزایش امنیت هسته ای

نشست سئول و افزایش امنیت هسته ای تهران – رهبران و فرستادگان ۶۰ کشور جهان روز سه شنبه در سئول گردهم آمدند تا درباره راه های افزایش امنیت مواد اتمی تا سال ۲۰۱۴ گفت و گو کنند.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، هراس از حفظ امنیت مواد هسته ای در کشورهایی چون جمهوری های اتحاد جماهیر شوروی سابق، پاکستان، کره شمالی، هند و... یکی از محورهای گفت و گو در نشست سئول بود.

همچنین با وجود اینکه خطر تروریسم، امروز نسبت به ۱۰ سال پیش کمتر احساس می شود، اما تصور دستیابی تروریست ها به مواد هسته ای و حمله اتمی – تروریستی همچنان یکی از نگرانی های جامعه جهانی است.

ماتیو بان، دانشیار دانشگاه هاروارد می گوید: ساخت بمب اتمی آسان نیست، اما تولید یک بمب مانند آنچه در هیروشیما منفجر شد، می تواند با قابلیت های گروه های بزرگ تروریستی هماهنگ باشد.

"نشست سئول و افزایش امنیت هسته ای تهران – رهبران و فرستادگان ۶۰ کشور جهان روز سه شنبه در سئول گردهم آمدند تا درباره راه های افزایش امنیت مواد اتمی تا سال ۲۰۱۴ گفت و گو کنند"اساسا میان بمبی که برای حمل توسط موشک یا جنگنده های نیروی هوایی طراحی می شود و بمب خام، ساده و خطرناکی که برای حمل توسط خودرو یا کامیون طراحی شده، تفاوت های فراوانی وجود دارد.

بر اساس برآورد گروه موسوم به 'ابتکار خطر هسته ای' که دفتر آن در واشنگتن است، هم اینک ۳۲ کشور جهان مواد اتمی در اختیار دارند که می تواند در ساخت بمب اتمی از آنها استفاده شود. بعضی از این کشورها قوانین سختگیرانه ای برای کنترل مواد اتمی خود دارند، اما برخی دیگر مانند روسیه و جمهوری های شوروی سابق فاقد چنین مقررات پیچیده ای هستند و همین، نگرانی از احتمال دستیابی تروریست ها به مواد اتمی را افزایش می دهد.

هنوز روشن نیست که کشورهای جهان چگونه می خواهند هدف تعیین شده در نشست سئول برای تامین امنیت اتمی تا سال ۲۰۱۴ را اجرا کنند. برخی نهادهای بین المللی مانند آژانس بین المللی انرژی اتمی، تجربه ها و پیشنهاد هایی در این زمینه دارند، اما آژانس نمی تواند کشورهای جهان را ملزم به پیروی از راهکارهای پیشنهادی خود کند.

'بان کی مون' دبیرکل سازمان ملل به عنوان نمونه ای ملموس از خطر انتشار مواد اتمی می گوید: مثلا پاکستان حجم اندکی از مواد اتمی را در اختیار دارد و بر همان مقدار هم کنترل شدیدی اعمال می کند، اما سوابق فساد دولتی و ارتباط فکری برخی از مقام های آن کشور با تندروهای مذهبی، همواره نگرانی کارشناسان اتمی را برانگیخته است.

همچنین با وجود تاکیدهای هندوستان مبنی بر امن بودن مواد اتمی آن کشور، گروه ابتکار خطر هسته ای، هند را در ردیف پنج کشور جهان قرار داده است که از بیشترین خطر در این زمینه برخور دارند. ابتکار خطر هسته ای، خواستار تشدید مقررات امنیتی و شفافیت بیشتر دولت هند شده است.

گروه یاد شده به عنوان نمونه به دو مورد حادثه اتمی هند در سال های اخیر اشاره می کند که طی آنها مواد رادیو اکتیو از آزمایشگاه یک دانشگاه و از یک بیمارستان دور ریخته شد و در نهایت سر از یک فروشگاه مواد اوراق در آورد.

در موردی دیگر که باعث نگرانی ناظران شد، یک گروه تبهکار در کشور مولداوی در اروپای شرقی به تازگی تلاش کرد تا اورانیوم غنی شده تا مرز مورد استفاده برای سلاح را به خریدارانی در شمال آفریقا بفروشد.

"به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، هراس از حفظ امنیت مواد هسته ای در کشورهایی چون جمهوری های اتحاد جماهیر شوروی سابق، پاکستان، کره شمالی، هند و.."گفته می شود هنوز یک کیلو گرم اورانیوم غنی شده از آن محموله در دست تبهکاران است و احتمالا در کشوری دیگر نگهداری می شود.

بررسی هایی که در این زمینه انجام شد، از وجود بازار سیاه مواد اتمی در کشورهای شوروی سابق حکایت داشت.

'بان' تاکید می کند که روسیه در ۱۵ سال اخیر گام های خوبی برای افزایش امنیت مواد اتمی خود برداشته است، اما این کشور همچنان بیشترین مواد اتمی و نیز بیشترین پناهگاه ها و ساختمان ها را در جهان داراست.

این دانشیار دانشگاه هاروارد با رد وجود خطر جدی از جانب کره شمالی و ایران در این زمینه می گوید 'کره شمالی به اندازه ساخت تنها چند بمب اتمی، پلوتونیوم دارد و آن را هم در جاهایی بسیار امن نگهداری می کند. ایران هم اصلا اقدام به تولید بمب اتمی نکرده است.'

کِنِت لوآنگو، پژوهشگر آمریکایی نیز در توضیح خطر دستیابی تروریست ها به مواد اتمی می گوید تا این لحظه، دست کم گروه القاعده و نیز فرقه رستاخیز 'اوم شینریکیو' (Aum Shinrikyo) در ژاپن علنا گفته اند که مصمم هستند تا به سلاح های اتمی دست یابند.

لوآنگو هم تاکید می کند که مواد اتمی ذخیره شده در تاسیسات هسته ای، همواره از نظر احتمال انتشار، خطرناک تر از بمب هایی هستند که در اختیار ارتش قرار دارد. حادثه اتمی فوکوشیما در ژاپن که ناشی از زمین لرزه بود نیز می تواند به ما هشدار دهد که تروریست ها می توانند با خرابکاری در تاسیسات اتمی، فجایعی جدی بیافرینند.

چانگ سون هونگ، کارشناس اتمی در موسسه علوم و فن آوری کره جنوبی نیز تاکید می کند که با قرار دادن مقداری پلوتونیوم و یک چاشنی درون کیف سامسونت می توان فاجعه ای جدی آفرید.

با اینکه نشست امروز (سه شنبه) در سئول، گامی مثبت به جلو بود، بسیاری هنوز نسبت به کارایی آن در دست یابی به هدف های تعیین شده تا سال ۲۰۱۴ تردید دارند.

'لوآنگو' می گوید: باید رهبران بیشتری از رده های عالی کشورها حضور یابند.

"همچنین با وجود اینکه خطر تروریسم، امروز نسبت به ۱۰ سال پیش کمتر احساس می شود، اما تصور دستیابی تروریست ها به مواد هسته ای و حمله اتمی – تروریستی همچنان یکی از نگرانی های جامعه جهانی است"کشورها هم نباید درباره آنچه که خودشان انجام داده اند، سخن بگویند و باید به دنبال راه حلی بین المللی و فرامرزی باشند.

مترجمام**9163** ۱۵۰۶