نمادهای معنوی مراسم یلدا/ یلدا پیوند دهنده اقوام ایرانی است

دکتر محمد بقایی ماکان به مناسبت شب یلدا در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تاریخچه و وجود معنویت در این سنت و آیین ایرانی گفت: یلدا کلمه‏ای است سریانی که به معنای میلاد یا زایش است . مقصود از این واژه تولد دوباره خورشید است که در زمانهای باستان نماد قدرت لایزال خدای یگانه بوده است.

این محقق و پژوهشگر حوزه ادبیات و فلسفه ادامه داد: اما آنچه در این میان بسیار مهم می‏نماید توجه به یلدا به عنوان سنت و آیین ایرانی است که مانند دیگر آیینهای ملی همه اقوام ایرانی را به هم پیوند می‏دهد. در این شب ایرانیان با تشکیل محافل دوستانه و خانوادگی، نعمتهای خداوند را مورد تقدیس قرار می‏دهند و آیینی تقریبا ۵ هزار ساله را که نیاکانشان پایه ریختند گرامی می‏دارند.

این کارشناس زبان و ادبیات فارسی تصریح کرد: آیینی که یکی از زیباترین باارزشترین و ژرف‏ترین جشنهای ایرانی است. با نماد رنگ سرخ که در میوه‏هایی مانند انار و هندوانه جلوه می‏یابد که در مجموع یادآور تعبیری است که سهروردی از عقل سرخ به عنوان اندیشه همیشه پویای ایرانی دارد. این آیین پس از دین مبین اسلام مانند بسیاری از دیگر آیینها حلیه‏ای است که نمادهای اسلامی  به خود گرفت و با آداب و فرهنگ اسلامی در آمیخت و چهره‏ایی تازه یافت که اکنون با ذکر حکایات و داستانها و تفأل از دیوان حافظ و همچنین خوانن قرآن کریم، بلندترین شب سال را سر می‏کنند.

بقایی در مورد منشأ این معنویت در سنتهای ایرانی نیز گفت: از آنجا که ایرانیان پیوسته نور را ستایش کرده‏اند و خداوند را نور آسمان  زمین می‏دانستند که تجسم آن را ابتدا در خورشید و همچنین در آتش می‎دانستند نشان می‏دهد که ذهن ایرانی پیوسته در پی معنویتی والا بوده که آنرا در دقیقترین عنصر موجود یعنی نور می‏دانند.

وی در پایان یادآور شد: شاید از اینروست که این اصطلاح در آثار همه عارفان بزرگ ایرانی با توصیفاتی والا مطرح می‏شود.

" دکتر محمد بقایی ماکان به مناسبت شب یلدا در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تاریخچه و وجود معنویت در این سنت و آیین ایرانی گفت: یلدا کلمه‏ای است سریانی که به معنای میلاد یا زایش است "چنانچه حافظ بارها به نور و آتشی که نمیرد اشاره دارد. مولوی هم اصطلاح نور را بکار می‏برد که تعریفی است به توجه عارفان به اندیشه‏های والای انسانی و همچنین تعابیر و تشبیهات مشابهی است که در این زمینه می‏توان در سنایی، عطار ، عراقی و جامی یافت. چنانچه می‏دانیم دستگاه فلسفی شهاب الدین سهروردی بر نماد و مفاهیم وابسته به آن بنیاد شده است.