وقتی «برادر بزرگ»، «پدرخوانده» می شود!

به گزارش خدمت به نقل از ایرنا؛ این مقاله به قلم سیدعلی محقق در ادامه می‌افزاید: طی یک دو سال گذشته و از زمانی که ملک عبدالله پادشاه سابق کشور عربستان سعودی در بستر بیماری افتاد و در پشت پرده عنان امور را طیفی دیگر از خاندان آل سعود به دست گرفتند، اوضاع در ریاض و سیاست‌های منطقه‌ای به تدریج دستخوش تغییراتی محسوس شد.

درست از زمانی که ملک عبدالله درگذشت و ملک سلمان پادشاه جدید این کشور شد، سمت وسوی این تغییرات در کسری از هفته به طور کامل آشکار گردید. در مدتی کوتاه پادشاه جدید و کارگزارن جوانش، با چرخشی ۱۸۰ درجه ای تلاش کرده اند که موقعیت و نسبت خود با کشورهای عربی و رویکرد خود به مسائل بین المللی را تغییر دهند.

ریاض به زعم آل سعود و به تایید برخی از سران کشورهای عربی در دهه های اخیر عمدتا نقش «برادر بزرگ» (Big brother) پایتخت های عربی را برای خود قائل بوده است. البته نقش برادر بزرگی عربستان برای سایر اعراب در دهه های گذشته را باید فراتر از معنایی که برپایه کتاب معروف جرج اورول برای اصطلاح «برادر بزرگ» متداول شده، تعریف کرد و می‌توان به آن نقش هایی مانند امر و نهی و حکمیت و میانجی گری در بین برادران را نیز افزود.

در مقطع کنونی اما جوان های بر سرکار آمده در ریاض نشان داده اند که نه به لحاظ تجربه مدیریتی توان تداوم ایفای آن نقش را دارند و نه با توجه به مشی و منش اهالی جدید حاکمیت در ریاض و رویکردهای بین المللی و منطقه ای دیگر می توانند به لحاظ توانمندی های فردی و جمعی برای خود چنین جایگاهی را قائل باشند.

از این رو است که سکانداران جدید این کشور با یک فرار عجولانه و رو به جلو تلاش می کنند که نقش برادر بزرگی به ارث رسیده از دوران شاه سابق را به صورت خودجوش، با پدرخواندگی برای اعراب جابجا کنند و خود را این بار پدرخوانده(Godfather) آن‌ها و منطقه بدانند.

شاید بتوان اقدامات و اظهارات کارگزاران جدید عربستان را در همین راستا و برپایه پذیرش همین واقعیت تفسیر کرد. در حالی که سلطه دو گروه تروریستی و خطرناک داعش و جبهه نصرتِ القاعده بر بخش هایی از شمال شرق و شمال غرب سوریه و پیشروی این گروهها به سمت مرکز این کشور، نگرانی جامعه جهانی و حتی آمریکایی ها و اروپایی ها را برانگیخته، وزیر خارجه عربستان بیان کرد که ریاض مصّر است که بشار اسد و حکومت مستقر دمشق توسط جبهه نصرت و داعش سرنگون شود.

درحالی که ایران در سوریه، عراق، یمن و لبنان مستقیما با حاکمان و ارتش‌های قانونی این کشورها در تعامل و ارتباط و همکاری است، الجبیر مدعی شد که ایران در این کشورها دخالت می‌کند و از تروریسم حمایت می‌کند که این از سوی کشورهای عربی(بخوانید آل سعود) پذیرفتنی نیست.

سخنان الجبیر بیانگر این مساله است که عربستان از تداوم خونریزی‌ها و گسترش جنگ و گریزهای داعش، جبهه نصرت و دیگر گروه‌های وابسته به القاعده درسراسر خاورمیانه به ویژه سقوط رمادی در عراق و ادلب و پالمیرا در سوریه به وجد آمده و کمک‌های مستشاری ایران به سوریه، عراق و لبنان برای دفاع در مقابل خطر گسترش تروریسم را نمی‌تواند تحمل کند.

علی الظاهر ریاض علاوه بر عربستان و حاکم نشین‌های کوچک خلیج فارس، خلافت خودخوانده ابوبکر بغدادی در خاک عراق و سوریه و حاکمیت خودخوانده القاعده بر بخش‌هایی دیگر از منطقه را هم به عنوان کشورهایی عربی می‌شمارد و سخنگوی آن‌ها نیز هست. از این رو همکاری آشکار ایران با پایتخت‌های این کشورها و همسویی تهران با جامعه جهانیِ برای مقابله با خطر داعش و القاعده را، با گستاخی تمام حمایت از تروریسم عنوان می‌کند.

آن‌ها در همین مدت کوتاه، آنچنان در نقش جدید و خارج از قاعده خود در قبال منطقه فرو رفته‌اند که با کنار گذاشتن تمامی پروتکل‌های حقوق بشری و معاهدات بین‌المللی، مردم بی‌پناه یمن را به جرم انقلاب علیه نابسامانی و بی ثباتی موجود در کشور تنبیه کرده و به بهانه فرار رییس دولت سابق، این کشور را آماج حملات خونبار قرار داده اند، تا در کنار اسراییلی ها دوگانه ای از تروریسم بین المللی را علیه مردم مسلمان و بی دفاع یک کشور - که از قضا آن‌ها هم عرب و مسلمان هستند- رقم بزنند.

"به خصوص که پدرخوانده‌ها معمولا هرجا که لازم باشد قواعد پذیرفته شده، پروتکل‌ها و تقسیمات بین‌المللی را وقعی نمی‌نهند و در مواقع لزوم تعاریف، روابط، قوانین و تقسیمات خاص خود را دارند"آن‌ها در این سبعیت و کشتار چنان غرق شده و خود را حق به جانب می‌دانند که از یک سو از مردمان فقیرترین کشور عربی خاورمیانه با بمب خوشه‌ای پذیرایی می‌کنند و از سویی، حمایت معنوی و کمک‌های مردمی تهران و دیگر کشورها از صنعا و مردم یمن را هم بر نمی‌تابند.

این همه دوگانگی در سیاست ورزی، بی رحمی و سبعیت در برخورد و کشتار و خاکستری و غیر قابل تحلیل شدن مواضع و اقدامات بین المللی نه از یک کشور عادی، نه از یک کشور کانونی و نه حتی از یک «برادربزرگ» که فقط از یک «پدرخوانده» برمی‌آید. به خصوص که پدرخوانده‌ها معمولا هرجا که لازم باشد قواعد پذیرفته شده، پروتکل‌ها و تقسیمات بین‌المللی را وقعی نمی‌نهند و در مواقع لزوم تعاریف، روابط، قوانین و تقسیمات خاص خود را دارند