چرا اوباما وادار به عقب نشینی شد؟ / آیا آمریکا به عراق و افغانستان باز می‌گردد؟ + تصاویر

سرویس سیاسی«فردا»:

ماه پیش بود که آمریکایی‌ها بالاخره به یکی از بزرگترین عملیات‌های نظامی خود در طول تاریخ پایان دادند و بعد از ۱۰ سال بالاخره تصمیم گرفتند تا افغانستان را تخلیه کنند. هرچند این موضوع برای مردم خاورمیانه بواسطه حضور دائمی نیروهای خارجی در منطقه کاملا بی‌اهمیت بود اما فضای متفاوتی را در داخل خاک آمریکا ایجاد کرد.

مردم آمریکا به شدت از چند دهه نظامی‌گری دولت‌ها در این کشور متنفرند و نمی‌توانند اسرار بیش از اندازه برای حضور در نقاط دور دست جهان را درک کنند. طبق آمارهای موجود در پایان جنگ جهانی دومی حدود ده درصد مردم آمریکا به صورت مستقیم درگیر این جنگ بودند اما این آمار بعد از جنگ جهانی کاهش پیدا نکرد به‌گونه‌ای که امروز تقریبا هر خانواده آمریکایی یک نماینده در ارتش این کشور دارد. آمریکا حدود

۱.۴

میلیون نفر نیروی وظیفه فعال و حدود ۸۵۰ هزار نفر نیروی وظیفه ذخیره دارد.

"سرویس سیاسی«فردا»:ماه پیش بود که آمریکایی‌ها بالاخره به یکی از بزرگترین عملیات‌های نظامی خود در طول تاریخ پایان دادند و بعد از ۱۰ سال بالاخره تصمیم گرفتند تا افغانستان را تخلیه کنند"در ده سال جنگ آمریکا در عراق و افغانستان حدود ۱۰ درصد از این نیروها به صورت مستقیم و غیرمستقیم درگیر جنگ شدند که موجی از نگرانی و حراس در میان خانواده‌های آمریکا ایجاد کرد.

برخلاف تصور عمومی از جامعه آمریکا اغلب مردم این کشور بواسطه حضور تقریبا دائمی ارتش آمریکا در منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی احساس امنیت چندانی ندارند و دائما نگران فرزندان خود در نقاط دور افتاده دنیا هستند. دولت آمریکا بشدت نیازمند این موضوع است تا جامعه آمریکا را برای ضرورت حضور فرزندانشان در نقاط دورافتاده از خاک این کشور توجیه کند و الا موجی از شورش و ناآرامی‌های اجتماعی شهرهای آمریکا را فرا می‌گیرد.

مدیریت شرایط ایجاد شده در میان خانواده‌ها بر اثر جنگ طولانی در عراق و افغانستان نیازمند یک سناریوی قدرتمند رسانه‌ای برای توجیه افکار عمومی در آمریکاست. بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ و لشکرکشی آمریکا به سمت افغانستان و سپس عراق طرحی را مدنظر داشت تا در سریع‌ترین زمان ممکن شرایط سیاسی و امنیتی این دو کشور تغییر کرد و با روی کار آمدن دو دولت دست‌نشانده زمینه تغییر ژئوپلتیک به نفع آمریکا و متحدانش فراهم شود.

نشانه‌های شکست این طرح کوتاه مدت بعد از مدتی آشکار شد و آمریکایی‌ها تلاش کردند تا با دادن مُسکن‌های رسانه‌ای به جامعه آمریکا و افکار عمومی بین‌المللی جنگ را تا مدت بیشتری ادامه دهند. اما اثر این مُسکن‌ها نیز دوام چندانی نداشت و نه تنها نوع ساختار سیاسی این دو کشور علی‌رغم تقلید ظاهری متمایل به آمریکا نشد بلکه تاحدود زیادی نفرت از اشغالگران در میان عموم مردم و حتی چهره‌های سیاسی این دو کشور نهادینه شد تا جایی که حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان به جایگزین سیاسی خود توصیه کرد تا در دوستی با آمریکایی‌ها کاملا محتاط باشد.

خانواده‌های آمریکایی از حضور جوانان در جنگ‌ خاورمیانه راضی نبودند

در عراق وضعیت حتی از افغانستان نیز بدتر بود و با وجود هزینه‌های میلیاردی آمریکا و هم‌پیمانانش در منطقه دولت جدید عراق نه‌تنها تمایلی به غرب پیدا نکرد بلکه پیوند بسیار محکمی را با ایران یعنی دشمن استراتژیک آمریکا در خاورمیانه برقرار کرد تا جایی که سعود الفیصل (وزیر امور خارجه عربستان) نتوانست در برابر این تحولات سکوت کند و به خبرنگار روزنامه واشنگتن پست گفت:«آمریکا بعد از ۹ سال عراق در سینی طلا تقدیم ایران کرد.»

ارتش آمریکا در یک وضعیت بحرانی قرار گرفت که از سویی باید پاسخگوی طولانی شدن بیش از حد جنگ در میان افکار عمومی آمریکا می‌بود و از سوی دیگر ماموریت خود در خاورمیانه را ناتمام گذاشته و باید آن را به پایان می‌برد. این دقیقا همان جنگ لفظی است که بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان در آمریکا در جریان است. از سویی دموکرات‌ها حضور بیش از این نظامیان در خاک این دو کشور را عاملی برای کاهش محبوبیت خود می‌دیدند و از سوی دیگر جمهوری‌خواهان ماموریت آمریکا در خاورمیانه را ناتمام توصیف می‌کنند.

مراسمی که مخفیانه و بدون سروصدای زیاد برای خروج نظامیان آمریکا از افغانستان برگزار شد اگر نخواهیم بگوییم که اعتراف به شکست عملیات آزادی پایدار بود باید حداقل آن را ناتمام توصیف کنیم. البته این شکست بیش از آنکه ابعاد نظامی و امنیتی آن چون فعالیت بدون وقفه گروه‌های تروریستی در افغانستان، افزایش تولید مواد مخدر در این کشور و نفوذ معنوی غیرقابل انکار ایران را شامل باشد در عقبه نیروهای نظامی آمریکا نهفته است جایی که تعداد بی‌شمار از خانواده‌ها حاضر نیستند تا فرزندان خود را دوباره در مهلکه جنگ در خاورمیانه درگیر کنند.

"هرچند این موضوع برای مردم خاورمیانه بواسطه حضور دائمی نیروهای خارجی در منطقه کاملا بی‌اهمیت بود اما فضای متفاوتی را در داخل خاک آمریکا ایجاد کرد"امروز مردم آمریکا بشدت امیدوار هستند که مالیات پرداختی از سوی شهروندان این کشور برای پرشدن شکاف‌های اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد تا درگیری در جنگ‌های نیابتی.

مردم آمریکا معتقدند سلاح‌های گرانقیمت این کشور از مالیات مردم تامین می‌شود و در جنگ‌های بی‌فایده به کار برده می‌شود.

هر چند این بحران عاطفی تا مدت زمانی تقریبا طولانی ارتش آمریکا را گرفتار خود می‌کند اما می‌توان بازگشت دوباره این نیروها به منطقه را امری قطعی و غیرقابل اجتناب دانست. چرا که ماهیت تحولات در خاورمیانه به سمتی پیش می‌رود که حکومت‌های همسوی با آمریکا را بشدت تحت خطر قرار داده است. برای مثال ساختار قدرت عربستان استقامت و شاکله گذشته خود را از دست داده است و نظامیان در مصر کاملا در تقابل با مردم حکومت می‌کنند حتی برخی از مهره‌های ثبات در خاورمیانه چون سلطان قابوس پادشاه عمان نیز در بستر مرگ قرار دارند و چنین شرایطی بازگشت دوباره آمریکا به منطقه را غیرقابل اجتناب می‌کند.

سناریویی که امروز بعنوان داعش در عراق کلید خورده است دارای کارایی مختلفی است که یکی از آنها خرید زمان برای استراحت نیروهای آمریکایی است . در واقع داعش ماموریت دارد تا جای خالی نیروهای آمریکایی را برای مقابله با شکل‌گیری اتحاد در خاورمیانه ایفا کند. هر چند هلی برن سلاح در عراق برای اغلب مردم این کشور غیر قابل توجیه بود اما ارتش آمریکا عمدا تروریست‌های تحت محاصره را تجهیز می‌کند چرا که پروپاگاندای رسانه‌ای آمریکا برای مقابله با داعش و در قالب یک ائتلاف تنها برای گرفتن مجوز از افکار عمومی برای چنین اقداماتی در آسمان عراق صورت می‌گرفت.

در واقع آمریکا به‌دنبال حل بحران داعش نیست و تلاش می‌کند تا زمان آماده شدن بستر بازگشت نظامی به منطقه این بحران را ادامه دهد. احتمالا در آینده نزدیک باید شاهد تشدید فعالیت گروه‌های افراطی در خاک افغانستان باشیم. آمریکا در واقع خواهان حضور گسترده در خاک این دو کشور است و آنچه در قرارداد امنیتی بین آمریکا و عراق و افغانستان امضا شده است خواسته مقامات پنتاگون را فراهم نکرده است.