چرا دو فیلم از داوری جشن سینمای ایران کنار گذاشته شدند؟

«گازپروم روسیه از توسعه يک ميدان نفتی ايران کنار گذاشته شد»
رادیو فردا
خبر آنلاین - ۷ شهریور ۱۳۹۰

فرهنگ > سینما  - کنار گذاشتن دو فیلم از داوری‌های پانزدهمین جشن سینمای ایران این پرسش را به وجود می آورد که فشارها موجب این تصمیم شد یا احتیاط برگزارکنندگان جشن. سمیه علیپور: در شرایطی که نامزدهای پانزدهمین جشن سینمای ایران معرفی شده‌اند و فرصت زیادی تا برگزاری جشن باقی‌نمانده، خارج شدن دو فیلم «پاداش» به کارگردانی کمال تبریزی و «خانه پدری» ساخته کیانوش عیاری جلب توجه می‌کند، البته «خیابان‌های آرام» تبریزی که مشکلی برای اکران ندارد در میان نامزدهای جشن قرار دارد. کیومرث پوراحمد دبیر این دوره از جشن خانه سینما در نشست مطبوعاتی اخیر خود خبر خارج شدن این دو فیلم را در داوری‌های جشن سینمای اعلام کرد و در مورد دلیل آن گفت: «دو فیلم سینمایی «پاداش»‌ و «خانه پدری»‌ به درخواست صاحبان آثار از داوری جشن کنار گذاشته شد. دلیل این اقدام در نظر گرفتن شرایط خانه سینما و حمایت از این نهاد صنفی بوده است.» چنین اقدامی از سوی سینماگران که حساسیت بالای آنان نسبت به داوری و مطرح شدن اثرشان در جشن صنفی خانه سینما اعلام شده نشانگر شرایط ویژه خانه سینماست؛‌ خانه سینمایی که در دو سال اخیر بیش از هر زمانی با فشارهای بیرونی از سوی مدیریت دولتی سینمای ایران روبرو بوده است. ماجرای جشن دوازدهمهمزمان با برگزاری دوازدهمین جشن سینمای ایران در سال ۱۳۸۷ و اولین دوره مدیرعاملی محمدمهدی عسگرپور در خانه سینما، سه فیلم «خاک آشنا» ساخته بهمن فرمان‌آرا، «صد سال به این سال‌ها» به کارگردانی سامان مقدم و «کتاب قانون» ساخته مازیار میری در میان نامزدهای جشن جای گرفتند.

"فرهنگ > سینما  - کنار گذاشتن دو فیلم از داوری‌های پانزدهمین جشن سینمای ایران این پرسش را به وجود می آورد که فشارها موجب این تصمیم شد یا احتیاط برگزارکنندگان جشن"فیلم فرمان‌آرا در ۱۲ رشته، فیلم میری در هفت رشته و فیلم مقدم در شش رشته نامزد دریافت تندیس جشن شدند و این مسئله واکنش‌هایی را به همراه داشت. به طور مشخص نخستین کسی که به این اتفاق واکنش نشان داد، جواد شمقدری مشاور هنری وقت رئیس جمهور بود. او در نامه‌ای سرگشاده‌ خطاب به محمدحسین صفارهرندی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت، عملکرد معاونت سینمایی کشور را «سیاست یک بام و دو هوا» خواند و نوشت: «در خبرها آمده بود فیلم‌هایی که از سوی شورای پروانه نمایش هنوز مجوز نمایش دریافت نکرده‏اند، در لیست داوری جشن خانه سینما قرار گرفته‌اند و با نمایش آن‌ها در سالن خانه سینما، داوران به داوری آن نشسته‌اند. این اقدام که در نوع خود بی‌سابقه یا کم‌سابقه است، چند سئوال و ابهام را ایجاد می‏کند که امید دارم شخص معاونت سینمایی پاسخ لازم و مناسب را برای افکار عمومی ارایه بدهند.» شمقدری نوشت: «ممکن است این فیلم‌ها از سوی داوری خانه سینما به عنوان بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین فیلمبرداری، بهترین صدابرداری، بهترین نقش اول مرد، بهترین نقش اول زن و... برگزیده شوند، آنگاه این سئوال مطرح می‌شود که معاونت سینمایی به چه استنادی و با چه منطقی فیلم‏هایی را که از سوی جمعی از اهالی سینما به عنوان بهترین‌ها معرفی می‌شوند، مجوز نمایش نداده و مخاطبان این فیلم‌ها را از حق بهره‌مند شدن از لذت هنری و بصری این آثار فاخر محروم ساخته است و از سوی دیگر چرا اجازه داده بخشی از کار هنری و خلاقانه تعدادی از هنرمندان و سینماگران در محاق عدم اخذ مجوز، گرفتار شوند و از سوی دیگر با این عمل، جمهوری اسلامی و دولت اصولگرا متهم به عدم رعایت حقوق سینماگران و مخاطبین و به زبان خارج‌نشین‌ها به عدم آزادی بیان متهم شوند؟» عسگرپور نوشته شمقدری را چنین پاسخ داد: «پیام کوچکی به دوستانم دارم و آن این است که اظهارنظراتشان را برای جلسات خصوصی نگاه دارند و لازم نیست که حتما نامه سرگشاده نوشته شود و آنچه باید در جلسات خصوصی مطرح شود، به رسانه‌ها کشیده شود.

ما مایلیم یک پالس از دولت دریافت کنیم نه چند پالس.» با وجود چنین شرایطی در جریان دوازدهمین جشن سینمای ایران چهار تندیس بهترین کارگردانی، صداگذاری، موسیقی و تدوین به «خاک آشنا» تعلق گرفت و این فیلم به فاصله چند ماه به نمایش عمومی درآمد. «سنتوری» در جشن چهاردهمنمایش فیلم سینمایی «سنتوری» به کارگردانی داریوش مهرجویی برای داوران چهاردهمین جشن سینمای ایران در سال ۱۳۸۹ در شرایطی اتفاق افتاد که این فیلم از چند سال قبل امکان نمایش عمومی را به دست نیاورده بود و گلشیفته فراهانی بازیگر نقش اول زن فیلم در خارج از ایران به سر می‌برد. فیلم مهرجویی در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمده بود و بهرام رادان برای حضور در این اثر سیمرغ بلورین بهترین بازیگری را نیز به دست آورده بود، اما زمانی که در سال ۸۹ فیلم مهرجویی داوری شد، شرایط آن دگرگون بود. این فیلم از اکرانی که قطعی شده بود بازماند و بعد که نسخه‌‌های آن در بازار قاچاق به صورت گسترده عرضه شد، گره‌ای در کار افتاد که ارزیابی آن در شرایطی که جشن سینمای ایران از سوی مدیریت دولتی تحت فشار جدی بود، می‌توانست سختی‌ها را بیشتر کند، اما فارغ از همه این‌ها فیلم داوری شد و مهرجویی برای به دست آوردن تنیس بهترین کارگردانی نامزد شد. «خانه پدری» و «پاداش» در جشن پانزدهموضعیت کلی خانه سینما در تابستان سال ۱۳۹۰ نسبت به سال ۱۳۸۹ بسیار بهتر است.

"فیلم فرمان‌آرا در ۱۲ رشته، فیلم میری در هفت رشته و فیلم مقدم در شش رشته نامزد دریافت تندیس جشن شدند و این مسئله واکنش‌هایی را به همراه داشت"این بهتر بودن بیش از هرچیز در جنبه مالی این نهاد صنفی دیده می‌شود. خانه سینما که شرکت نوین عرفا را به عنوان حامی در کنار خود دارد، همانند سال گذشته تحت فشارهای مالی جدی که منجر به جذب کمک از سوی اهالی سینما شده بود،‌ نیست. اما دقیقاً در همین شرایط است که دبیر جشن پشت تریبون قرار می‌گیرد و اعلام می‌کند برخلاف نمایش دو فیلم بدون پروانه نمایش «خانه پدری» و «پاداش» برای داوران جشن سینمای ایران، قرار نیست این آثار مورد ارزیابی قرار بگیرند و جالب آنکه سازندگان این آثار با در نظر گرفتن شرایط خاص خانه سینما چنین درخواستی داده‌اند. به نظر می‌رسد روشن شدن محدودیت‌های تازه و جدی این روزهای سینما و فشار سنگینی که از دو سال قبل به خانه سینما وارد شده سینماگران را بر آن داشت از داوری شدن اثرشان در جشن منصرف شوند تا آتشی که سال قبل با چند جمله اصغر فرهادی در مورد همکارانش بعد از برگزاری مراسم به پا شد، به پا نشود. ۵۸۲۴۳.

منابع خبر

اخبار مرتبط