اصلاح طلب نمی شوم

احسان مازندرانی* اگر به سال‌هاي نه‌چندان دور يعني شهريور ٨٤ و دومين سال مجلس هفتم بازگرديم، مردي را مي‌بينيم كه حامي تمام‌قد كابينه دولت نهم بود تا جايي كه گفته مي‌شد تعدادي از وزيران همان كابينه كه تا سال ٨٨، ١٤ عزل و نصب داشت، از سوي با هنر به احمدي‌نژاد معرفي شوند. نام: محمدرضا، نام خانوادگي: باهنر، سمت: نايب‌رئيس مجلس هشتم و دبيركل جامعه اسلامي مهندسين، وضعيت: خاكستري اگر به سال‌هاي نه‌چندان دور يعني شهريور ٨٤ و دومين سال مجلس هفتم بازگرديم، مردي را مي‌بينيم كه حامي تمام‌قد كابينه دولت نهم بود تا جايي كه گفته مي‌شد تعدادي از وزيران همان كابينه كه تا سال ٨٨، ١٤ عزل و نصب داشت، از سوي با هنر به احمدي‌نژاد معرفي شوند. چهار سال گذشت... اينك در اواسط عمر مجلس هشتم محمدرضا باهنر به منتقد تمام‌قد كابينه تبديل شد تا جايي كه در روز خبرنگار مي‌گويد «وزارتخانه جاي كارآموزي نيست» و در جاي ديگر پيش‌بيني مي‌كند حود ٨-٧ نفر از وزيران پيشنهادي راي اعتماد نمي‌آورند.» او به‌عنوان مخالف كابينه در جايگاه سخنران مجلس قرار گرفت اما اعلام كرد «موضع خاكستري به كابينه دارم؛ نه موافق نه مخالف.»  مرد خاكستري مجلس هشتم ظهر پنجشنبه خبرنگاران را به دفتر جامعه اسلامي مهندسين دعوت كرد تا به سوالات آنها پاسخ گويد. او پيش از آغاز سوالات مساله روز كشور را «پس‌لرزه‌هاي» راي اعتماد به وزراي دولت و سه وزير باقي‌مانده دانست.  «ما منتظريم رئيس‌جمهور نسبت به معرفي سه وزير باقي‌مانده كه موفق به كسب راي اعتماد نشدند، اقدام كند. البته نامه‌اي را به مجلس فرستاد و ما هم علي‌رغم اينكه در تعطيلات مجلس بوديم، به محض دريافت نامه اعلام كرديم سه‌شنبه آينده جلسه بررسي خواهيم داشت كه با استقبال نمايندگان روبه‌رو شد. پس از آن رئيس‌جمهور طي نامه مجددي فعلا نامه قبلي را كان‌لم يكن تلقي كرد. اين حق ايشان بود اما مجلس آمادگي برگزاري جلسه راي اعتماد را داشت. همانطور كه مي‌دانيد رئيس‌جمهور حق دارد هر وزارتخانه‌اي را تا سه ماه با سرپرست اداره كند، اما ما توصيه مي‌كنيم آقاي احمدي‌نژاد تلاش كند از همه اين فرصت استفاده كند.» سپس نوبت به خبرنگاران رسيد تا سوالات خود را از آقاي نايب‌رئيس بپرسند. فرهيختگان: چهار سال قبل زماني كه كابينه نهم در آستانه راي اعتماد بود شما تلاش زيادي براي راي مثبت نمايندگان انجام داديد. در اين چهار سال چه اتفاقاتي افتاده كه اينك به منتقد كابينه دهم تبديل شده‌ايد؟ چهار سال قبل را كه شما مي‌گوييد تا آنجا كه به ياد دارم جمع‌بندي فراكسيون اصولگرايان مجلس هفتم اين بود كه به سه وزير دولت راي داده نشود. البته در صحن علني اين سه نفر تبديل به چهار نفر شد. من هم در مجلس هفتم مسووليت فراكسيون اصولگرايان را برعهده داشتم. البته مخالفت يا موافقت با دولت هيچ‌كدام به صورت مجرد قابل افتخار نيست. ما علاقه‌مند بوديم و هستيم كه دولت هرچه سريع‌تر بتواند كابينه خود را تكميل كند و با قدرت كارهاي زمين‌مانده ضروري كشور را در بخش‌هاي اقتصادي، عمراني، سياست‌هاي داخلي و خارجي پيگيري كند. ما براي راي اعتماد به وزرا خود را ملزم مي‌دانيم به تك‌تك آنها اعتماد كنيم. راي اعتماد به وزرا نمي‌تواند تابع اعتماد نمايندگان به رئيس‌جمهور باشد. درباره مخالفت يا موافقت با كابينه در همان جلسه راي اعتماد هم گفتم در رابطه با كليات برنامه دولت يا به صورت مخالف مي‌توانيم صحبت كنيم يا موافق و اين برعهده گوينده است. به آن معنا نيست كساني كه به‌عنوان مخالف صحبت مي‌كنند با كل كابينه مخالف هستند يا بالعكس، مهم اين است كه هر نماينده بخواهد درباره كداميك از اعضاي كابينه صحبت كند؛ مثل خود من كه درباره سه يا چهار نفر از وزيران و برنامه‌هايشان به‌عنوان مخالف صحبت كردم. شبكه خبر دانشجو: پس از اظهارنظر اخير شما كه گفته بوديد اگر نامه رهبري نبود هشت نفر از وزيران راي اعتماد نمي‌آوردند تعدادي از نمايندگان حامي دولت به شما انتقاد كردند. آيا اين نامه محرمانه بوده است؟ اصلا بحث نامه مطرح نبوده كه بخواهد محرمانه يا غيرمحرمانه باشد. بحث پيام شفاهي مقام رهبري بود. بعضي از نمايندگان تحليل‌هاي متفاوتي درباره راي اعتماد به وزيران داشتند. تصور من در روزهاي اول اين بود كه ٦-٥ نفر از آنها موفق به كسب راي اعتماد نخواهند شد. البته برخي از طرفداران تصور مي‌كردند چون من اين تحليل را مي‌كنم همه تلاشم را به‌كار گرفته‌ام تا اين تعداد راي نياورند در حالي كه آن فقط يك پيش‌بيني بود. پس از ادامه كار باز هم عده خوشبين بودند برخي هم معتقد بودند تا ١٠ نفر راي نمي‌آورند. من همان موقع گفتم توقع داريم حداقل ١٤-١٣ نفر از آنها راي بياورند تا دولت بتواند كار خود را شروع كند و همواره مخالف راي نياوردن ٩-٨ نفر از وزيران بودم. مقام معظم رهبري دو روز قبل از اينكه مجلس وارد اخذ راي شود از طريق رئيس مجلس پيامي را براي نمايندگان فرستادند كه نظر مشورتي ايشان اين بود كه وزيران راي بياورند. البته همان‌جا هم تاكيد شده بود كه اين يك حكم حكومتي يا دستور نيست و نمايندگان بايد به وظيفه خود عمل كنند. من پس از اين پيام نظرم عوض شد و رويكردم به افراد معرفي‌شده تغيير يافت و تلاش كردم اكثريت آنها راي بياورند. اگر اين مساله به صورت دستوري از سوي مقام معظم رهبري مطرح مي‌شد اكثريت قريب به اتفاق مجلس به كابينه راي مي‌دادند. با توجه به سطح راي وزرا نظرم اين بود اگر مشورت مقام رهبري نبود احتمال اينكه بين هفت تا ١٠ نفر از  وزرا راي نياورند وجود داشت كه خوشبختانه آن پيغام رسيد و خوشبختانه آغاز به‌كار دولت بدون مشكل بود. ايلنا: مقام معظم رهبري در ديدار با دولت جديد بر لزوم استحكام رابطه دولت با علما و مراجع تاكيد كردند، فكر مي‌كنيد دغدغه مقام رهبري چه بود كه چنين توصيه‌اي به دولت داشتند؟ كلا رابطه دولت با مراجع تقليد را چگونه مي‌بينيد؟ در نظام ما جايگاه شخصيت‌ها و نهادهاي مدني، مذهبي و مراجع فكري مردم كاملا تعريف‌شده است. ما يك نهاد تحت عنوان رهبري داريم كه اختيارات آن در اصل ١١٠ قانون اساسي ذكر شده و علي‌رغم اين اصل در قانون اساسي تاكيد شده اختيارات ولي‌فقيه از نظر شرعي و قانوني مطلقه است. در عين حال مساله مراجع تقليد در كشور ما جايگاه حساس و ويژه‌اي در عمق نسل‌هاي گذشته ما دارد. نقش مرجعيت در حركت‌هاي يكصدساله اخير مردم و مبارزات ضداستبدادي ويژه بوده است. بر همين اساس امام راحل و مقام معظم رهبري ضمن اينكه جايگاه رهبري را برعهده داشتند اما نسبت به احترام و رعايت شأن و جايگاه مراجع تقليد مرتب تذكر مي‌دادند و هيچ زماني اجازه ندادند به بهانه‌هاي مختلف كسي با تكيه بر نظرات رهبري انقلاب بخواهد موقعيت مراجع تقليد را سست كند يا تنزل دهد. اين توصيه مقام معظم رهبري هم  در راستاي سياست‌هاي راهبردي نظام است كه مراجع را در كنار حاكميت و در قلب مردم مي‌بيند. البته ايشان در تذكراتي كه مي‌دهند حتما احساس ضرورت مي‌كنند. مهر: شاهد تغييرات گسترده در وزارتخانه‌ها هستيم، از ديدگاه شما اين تغييرات تا چه اندازه براي كشور مثبت و سازنده است؟ تغيير در مديريت‌هاي اجرايي در دولت نهم نشان داد سياست راهبردي رئيس‌جمهور است. معتقدم ترميم كابينه فرصتي براي دولت‌ها است كه بعضا مي‌توانند با برخي از چالش‌هاي جامعه روبه‌رو شوند و بخشي از مشكلات را حل كنند به شرطي كه اين ترميم كابينه يك يا دو بار در طول عمر دولت صورت بگيرد. اگر قرار باشد مستمر باشد به‌گونه‌اي كه مديران استراتژيك، كلان و مياني احساس ثبات نكنند، اين را نه‌تنها فرصتي براي دولت تلقي نمي‌كنم كه تهديدي براي دولت مي‌دانم. من خود اين روش را نمي‌پذيرم و نمي‌پسندم كه مديران مرتب در حال تغيير باشند. آنها بايد با احساس آرامش به وظايف خود عمل كنند. بايد ببينيم سياست آقاي احمدي‌نژاد در دوره دهم همان سياست‌هاي دوره نهم  خواهد بود يا اين تغييرات بيشتر در شروع به كار دولت است و شاهد يك ثبات نسبي در مديريت‌ها خواهيم بود. ايسنا: در ماه‌هاي اخير به حفظ آرامش توصيه‌هاي زيادي شده است. با توجه به اينكه اخيرا تعدادي از افراد بازداشت شده‌اند فكر مي‌كنيد اين مدل رفتارها درنهايت مي‌تواند منجر به حفظ آرامش شود؟ معتقدم در اين مسائل بايد متهماني كه مجرم هستند، به سرعت از آنها كه بي‌گناه هستند تفكيك شوند. ما راضي نيستيم به متهمي كه اتهام دارد اما درنهايت ثابت مي‌شود كه جرمي را مرتكب نشده است. از طرفي عده‌اي عالما يا عمدي براساس تحليل‌هاي سياسي و اطلاعات غلط مرتكب جرم‌هايي شدند كه مردم، نظام و عدالت‌خواهي اجازه نمي‌دهد اين مجرمان بدون مجازات يا تنبيه آزاد شوند و به كار خود احتمالا ادامه دهند. مهم‌ترين قدم براي ايجاد آرامش اين است كه اين دو نوع متهم به سرعت از يكديگر جدا شوند. حتي عده‌اي هم هستند كه جرم‌هاي اندكي از روي ناآگاهي انجام دادند كه نظام حتما بايد با رأفت اسلامي با آنها برخورد كند. اما برخي هستند كه با يك عمل مجرمانه هم خسارت‌هاي سنگيني به اموال، آبرو و آرامش مردم زدند و هم عده زيادي را كه بي‌گناه و بي‌تحليل بودند وادار به برخي رفتارها كردند كه بايد پاسخگو باشند اما درمجموع فكر مي‌كنم فضا بايد از حالت راديكالي خارج شود و پرخاش‌هايي را كه در رسانه‌ها انجام مي‌شود بايد كاهش داد. متاسفانه بداخلاقي‌هاي زيادي از طريق رسانه‌ها و سايت و حتي برخي افراد منتشر مي‌شود. رسانه‌ها نقش بسيار مهمي براي خاموش كردن پرخاش‌ها دارند، البته نظام و دست‌اندركاران آن هم بايد كار را دنبال كنند. درخصوص بازداشت‌هاي اخير هم بايد بگويم يك‌سري اتهامات خيلي سنگين از طرف آقاي كروبي عليه نظام و مسوولان نظام مطرح شده بود. در يك ماه گذشته ما از راه‌هاي مختلف چون قوه قضاييه و كميته پيگيري مجلس از ايشان خواهش كرديم چون مساله خيلي خطير است و براي نظام هزينه دارد هرچه زودتر مستندات را ارائه دهيد تا نظام دنبال افراد خاطي رود يا اينكه مشخص شود اين اتهامات واهي است. پس از مدت‌ها معلوم شد كه ٥ نفر نشسته‌اند، دو تا CD با يك‌سري از آدم‌هاي ناشناس درست كرده‌اند و مصاحبه كردند، و اين CD را توليد كرده‌اند طبيعي است كه بايد با اين آدم‌ها برخورد و مشخص شود نيت آنها از اين نوع كارها چه بوده و با چه قيمتي مي‌خواستند حرف‌هاي خود را به كرسي نشانند. ما تلاش سنگيني براي به نتيجه رسيدن وضعيت فعلي انجام مي‌دهيم، مخصوصا اينكه آيت‌الله لاريجاني مساله را خيلي جدي پيگيري مي‌كنند. فرهيختگان: با توجه به اينكه بسياري از ژنرال‌هاي جبهه اصلاحات در زندان به سر مي‌برند و ما آنها را در دادگاه‌ها مي‌بينيم، تحليل شما از آينده اين طيف سياسي گسترده چيست؟ اعتقاد ندارم يكي از جناح‌هايي كه درگيري سياسي با هم دارند به‌طور كامل حذف شود. اتفاقا اين جناح‌ها بايد باشند، يكديگر را نقد يا حتي تخطئه كنند و حتي رفتار قواي سه‌گانه را نقد كنند و چند صدا وجود داشته باشد. كسي بر اين مسائل ترديدي ندارد و بنده هم مشخصا اعلام كرده‌ام مدافع حضور طيف‌هاي مختلف در صحنه سياسي هستم. اما يك طيف سياسي را اداره كردن با ساختارشكني دو مقوله جدا از هم هستند. همه حكومت‌ها اپوزيسيون دارند؛ اگر اين اپوزيسيون درون نظام و در چارچوب قانون اساسي تلاش كند ما بايد از حقوق آنها دفاع كنيم اما اگر اپوزيسيون بخواهد در خارج نظام باشد و با كليت نظام و نهادهاي اساسي حكومت مثل امنيتي و قضايي و اساس حكومت درگير شود مي‌شود اپوزيسيون خارج از نظام كه تكليف آن با اپوزيسيون داخلي فرق مي‌كند. متاسفانه برخي از اين ژنرال‌هايي كه شما گفتيد هم اقرارها و هم عملكردهاي آنها نشان داده دنبال ساختارشكني بودند. من الان به هيچ‌وجه نمي‌خواهم محاكمه‌اي انجام دهم يا قضاوتي كنم. كما اينكه اگر عده‌اي از آنها هم دنبال ساختارشكني نبود بايد زودتر آزاد شوند و از آنها حتما عذرخواهي شود. اما آنهايي كه مجرم هستند بايد آمادگي تحمل مجازات رفتار مجرمانه خود را داشته باشند. در مجموع وضعیت حاکم بر دادگاه‌ها و ادامه آنرا چگونه ارزیابی می کنید؟ هيات سه‌نفره‌اي كه رئيس قوه قضاييه منصوب كرده – شامل دادستان كل كشور، معاون اول قوه قضاييه و مديركل حوزه رياست- مسوول شده‌اند كه ماجراي دادگاه‌ها را پيگيري كنند و به صحت و سقم آنها وارد شوند. تا آنجا كه من اطلاع دارم، قرار شده اين دادگاه‌ها تا اطلاع ثانوي از حالت علني خارج شود كه از استفاده‌هاي تبليغاتي كه از آنها قرار بوده بشود جلوگيري به عمل آيد تا به نتيجه واقعي برسيم و رفتار مجرمانه آنها كه عمل مجرمانه انجام داده‌اند را با رفتارهاي غيرمجرمانه اما قابل نقد برخي تفكيك كنيم. پس از مشخص شدن نتيجه دادگاه‌ها هركدام از طرفين مي‌توانند از آن بهره‌برداري تبليغاتي كنند تا مواضع خود را به كرسي نشانند اما معتقدم در حين رسيدگي به اتهامات نبايد كاري تبليغاتي انجام شود. البته اگر در برخي اعتراف‌ها و اقرارها دقيق شويم ممكن است برخي از آنها اعتراف به يك نوع تحليل اشتباه باشد. اين مساله متفاوت است با اعتراف به عمل مجرمانه كه در بحث قضا بايد از يكديگر تفكيك شوند. يكي اقرار مي‌كند تحليل من در گذشته درست نبوده و براساس آن يك‌سري كارهايي انجام مي‌دادم و حالا تحليل خود را عوض كردم؛ اين يك اقرار تبليغاتي است. چطور به این افراد رسیدند؟ ببينيد، برخي از شخصيت‌هايي كه اسم برديد و ما شنيديم قاعدتا آنها به اين سادگي به تغيير تحليل نمي‌رسند يعني هم از نظر جامعه شناخته‌شده هستند و هم از نظر طيف‌هاي سياسي، به نظر مي‌رسد با بعضي از شايعات و حرف‌ها نمي‌توان آنها را وادار به زدن حرف‌هايي كرد كه اعتقاد به آنها ندارند، چون اين داستان بالاخره پشت ابر نمي‌ماند و چند ماه ديگر تكليف روشن مي‌شود. به نظر مي‌رسد برخي از اين اقرارها حرف‌هاي متين و عميقي است كه خب شجاعت هم هميشه اصرار بر حرف گذشته نيست. گاهي اوقات برگشت از حرف گذشته شجاعت مي‌خواهد كه برخي از آنها اين شجاعت را داشته‌اند. برخي از آنها هم چون آدم‌هاي سياسي نبودند حال و حوصله ادامه بحث‌ها را ندارند و در پي اين هستند كه به گونه‌اي زودتر دنبال زندگي خود و آنچه دنبالش بودند بروند و راحت شوند و برخي جرم‌هايي كه انجام دادند را بپذيرند بنابراين يك‌سري اقرارهايي مي‌كنند تا مجازات‌شان كاهش يابد كه بستگي به نيت افراد دارد. فرهيختگان: بسياري معتقدند آن جريان اصلاح‌طلبي كه به آقايان خاتمي، موسوي و كروبي ختم مي‌شد از صحنه سياسي ايران حذف خواهد شد و نظام اصلاح‌طلبان جديدي امثال شما، آقاي لاريجاني، قاليباف و... به وجود مي‌آورد كه بيشتر در چارچوب باشند و طيف آقاي احمدي‌نژاد به عنوان اصولگرا و طيف شما به عنوان اصولگرايان اصلاح‌طلب در موضع رقيب آن جريان قرار بگيرد. ما كه اصلاح‌طلب نمي‌شويم. (خنده) علاقه زيادي دارم اسامي اين افرادي كه ذكر كرديد در چارچوب نظام كار كنند و رهبري طيف اصلاح‌طلبان را برعهده داشته باشند و كار را دنبال كنند. قطعا از آن مسير هم بهتر مي‌توانند مواضع خود را حاكم و تبليغ كنند. بالاخره آقاي مهندس موسوي كه پس از ٢٠ سال غيبت از صحنه‌هاي سياسي كشور ظرف سه، چهار ماه كار مي‌كند و ١٥-١٤ ميليون راي جمع مي‌كند حيف است كه اين راي را با بلندپروازي و تحليل‌هاي غلط يا با زياده‌طلبي‌ها، عوض اينكه در چارچوب نظام كار سياسي و روشنگري كند به سمت اپوزيسيون بيرون از نظام بكشاند و حرف‌‌هايي را بزند كه اين حرف‌ها نه قابل اثبات و نه خوشايند منافع ملي باشد. يا مثلا آقاي كروبي. من هنوز هم برخي اوقات نمي‌توانم تصور كنم با آن سوابق و لوايق اتهام بي‌پايه و اساسي عليه نظام مطرح كند و پس از يك يا دو ماه نتواند هيچ مستندي در رابطه با حرفش ارائه دهد. اگر كروبي نتواند ادعاي خود را اثبات كند جرم بسيار بزرگي مرتكب شده و قاعدتا نمي‌توان هركس هر طور كه خواست نظام را هزينه كند و بعد هم در يك حاشيه امن قرار بگيرد و فكر كند هيچ‌كس نمي‌تواند با او برخورد كند. يك نيرويي مثل بنده، اصولگرايي كه هميشه به اصولگرا بودن خودم افتخار مي‌كنم، اصلاح‌طلب نمي‌شوم. ممكن است ادعاي اصولگرايي من بيش از اصولگرايي واقعي من باشد اما براي بنده كه هميشه علاقه‌مند به حركت در چارچوب اصولگرايي بودم قابل تصور نيست تغيير موضع دهم. البته درون جبهه اصولگرايي اختلاف نظر وجود دارد و ما چون در كشورمان حزب نداريم اين طيف‌هاي سياسي در درون خود طيف‌هاي گسترده‌اي از افراد راديكال تندرو تا ميانه‌رو و محافظه‌كار دارند. ما معتقديم سرمايه‌هاي طيف‌هاي مختلف سياسي با كارهاي غيرمعقول و ساختارشكني از بين نرود كه هم خودشان ضرر مي‌كنند و هم هزينه‌هاي سنگيني به طرفداران خود وارد مي‌آورند.