حذف خلیج فارس و نقشه ایران از بازی‌های اسلامی

تابناك: هفتم ارديبهشت سال جاري همزمان با حضور هيات ناظر فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي براي نظارت بر نحوه آماده‏سازي و تدارك ايران براي ميزباني دومين دوره بازي‌هاي كشورهاي اسلامي كه قرار بود به ميزباني تهران، مشهد و اصفهان برگزار شود، يك شائبه بزرگ به وجود آمد و آن عدم برگزاري دومين دوره بازي‌هاي كشورهاي اسلامي در ايران در پي درخواست مسوولان فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي براي حذف واژه Persian gulf - خليج فارس از روي مدال، بروشور و پوستر اين دوره از مسابقات بود. كميته نظارتي فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي كه غير از ٤ عضو ايراني‌اش (حسن ميرزاآقابيك، علي كفاشيان، دكتر عليمرادي و دكتر شريف)، ١٥ عضو خارجي (اكثرا از كشورهاي عربي) دارد، با ١٣ نفر كه در راس اين كاروان، بشير طرابلسي رئيس ليبيايي (ISSF) قرار داشت به كشورمان آمد تا در جريان آخرين پيشرفت‌هاي كشورمان براي ميزباني اين بازي‌ها قرار بگيرد. طرابلسي در همان جلسه اولش با مسوولان ستاد اجرايي بازي‌ها، نسبت به كلمه خليج فارس واكنش نشان داد و به اين تربيت دعواي طرفين كه تا پيش از اين اينچنين جدي نبود، علني شد. موضوع زماني جدي‏تر شد كه روزنامه فرامنطقه‏اي الشرق‏الاوسط گزارش داد: «عربستان سعودي كه در سال ٢٠٠٥ ميزبان بازي‌هاي كشورهاي اسلامي بود به خاطر احترام به كشورهاي منطقه به‌ويژه ايران بر مدال‌ها تنها از واژه خليج استفاده كرد و اگر ايران اصرار به استفاده از واژه خليج فارس دارد احتمال تحريم اين بازي‌ها از سوي كشورهاي عربي زياد است و عملا ايران اين امتياز مهم را از دست خواهد داد.» در پي انتشار چنين اخباري در سطوح داخلي و بين‏المللي، مسوولان ايراني‏ برگزاري بازي‌ها ضمن رد خبر تابناك مبني‌بر لغو بازي‌ها مدعي شدند كه مسوولان عرب اين فدراسيون، پذيرفته‏اند كه نام خليج‏فارس بر يك سوي مدال‏هاي اين دوره از رقابت‏ها كه منقوش به نقشه ايران بود، درج شود. در ادامه نيز با رونمايي از نشان‏ها در حضور رسانه‏هاي گروهي چنين القاء شد كه هيچ مشكلي از اين حيث وجود ندارد اما هنگامي كه با گذشت مدت قابل توجهي خبر رونمايي از نشان‏هاي اين دوره از رقابت‏ها در بخش عربي سايت بازي‌ها درج نشد، شائبه‏ها نزد پيگيري‏كنندگان وضعيت اين رويداد افزايش يافت. مكاتبه رسمي ستاد برگزاري بازي‌ها در ايران با فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي مبني‌بر عدم حذف نام خليج‏فارس از روي نشان‏ها اما پاسخي به همراه داشت كه نشان داد نگراني‏ها بي‏دليل نبوده و با يك شوي تبليغاتي نمي‏توان همه چيز را طبيعي جلوه داد و واقعيت‏ها را از ديد عموم مردم پنهان نگه داشت. مسوولان فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي در پاسخ به نامه امتناع ايران از حذف نام خليج‏فارس، به صفحه يازده صورتجلسه اجلاس جده اشاره كردند كه در يكي از بندهاي آن ايران متعهد شده، در يك سوي نشان‏ها، پوسترها، كتابچه‏ها و ساير موارد مربوطه، نقشه ايران بدون آب‏هاي مرزي نقش ببندد! اين صورتجلسه به امضا چه كسي از ايران رسيده بوده و در واقع پذيرفته كه نقشه ايران بدون نام خليج‏فارس بر روي نشان‏هاي بازي‌ها درج شود؟ پاسخي كه كوتاه بود و ماه‏ها به كميته ملي المپيك فرصت داده شد تا بيان شود يك نام بود؛ حسن ميرزاآقابيك دبير ستاد بازي‌هاي كشورهاي اسلامي. مسوولان در ابتدا مدعي شدند، ميرزاآقابيك تنها يكي از صفحات صورتجلسه مذكور را امضا كرده و ساير صفحات به امضاي وي نرسيده است اما واقعيت آن بود كه صفحات اين صورتجلسه در تمامي نسخه‏هاي شماره‌شده بوده و براي مثال ١١ از ١٥ بوده است. به همين دليل نمي‏توان ادعاي مسوولان را مبني‌بر افزوده‌شدن اين صفحه پس از امضا ميرزاآقابيك پذيرفت، چرا كه او در حالي صفحه آخر متون و ماقبل ضمائم صورتجلسه را مورد امضا قرار داده كه با توجه به شماره بودن صفحات مشخص است صفحاتي قبل و بعد صفحه مذكور قرار دارد و امضا‌كننده به همه موارد مذكور كه حذف نام خليج‏فارس تحت عنوان حذف آب‏هاي مرزي يكي از آنها بود. با اين حال محمد علي‏آبادي كه بهرام افشارزاده را ديرهنگام به‌عنوان قائم‏مقام بازي‌ها منصوب كرد، به گفته‏هاي ميرزاآقابيك اعتماد كرد و پذيرفت كه چنين تعهدي از سوي دبير بازي‌ها به اعراب داده نشده است. با اين حال قذدر دبيركل فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي تغيير صورتجلسه ميزباني دومين دوره بازي‌ها را نپذيرفت و به واسطه عدم برخورد مقتدرانه ايران با اين تشكيلات و عدم طرح قاطعانه اين موضوع با عرب‏ها كه «يا بازي‌ها با نام خليج‏فارس برگزار مي‏شود و يا اصلا ايران تمايلي به برگزاري آن ندارد»، مجددا در نامه‏اي به ايران خواستار آن شد همچون دوره نخست اين بازي‌ها كه در عربستان برگزار شد، نام آب‏هاي مرزي و يا به عبارت واضح‏تر خليج‏فارس از نقشه ايران كه در تمامي ملزومات مسابقات همچون آرم بازي‌ها نقش بسته بود، حذف شود! در بازديدهاي بعدي ستاد نظارتي فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي از ايران نيز ناظران عرب از جمله قذدر مجدداً ضمن امضاء و تاييد كليات دفترچه‏هايي كه منقوش به نام خليج‏فارس بود، با جديت بيشتر بر حذف نام خليج‏فارس از نقشه كشور ايران كه در نقشه، مدال، كتابچه و ساير اقلام مربوط به اين بازي‌ها درج شده بود تاكيد كردند و ستاد برگزاري بازي‌هاي كشورهاي اسلامي در ايران نيز موضعي قاطعانه برابر اين خواست نامشروع به واسطه امضاء صورتجلسه نخست بازي‌ها، از خود به نمايش نگذاشت اما به دليل حساسيت‏هايي كه مردم ايران به نام خليج‏فارس داشته و دارند، عنوان خليج‏فارس نيز حذف نشد و عدم حذف اين نام از روي مدال‏ها به دبيركل عرب اين فدراسيون اطلاع داده نشد. همين امر باعث شد محمد صالح قذدر دبيركل فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي طي گفت‏وگويي كه با تابناك در آخرين حضورش در تهران داشت از عدم مشاهده طرح نهايي مدال‏هاي اين بازي‌ها خبر دهد، حال آنكه از اين نشان‏ها ماه‏ها پيش رونمايي شده بود! در اين شرايط حتي اجازه اين پرسش از قذدر كه تكليف نام خليج‏فارس چه مي‏شود به خبرنگار تابناك داده نشد، تا مشخص شود حساسيت در اين زمينه به اوج خود رسيده است. بر اين اساس در شرايطي كه پس از استعلام سازمان تربيت‏بدني از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، لنكراني وزير بهداشت در هيچ بخشي از پاسخش در نامه شماره ٢١٦٥٢٤، كوچك‏ترين اشاره‏اي به لزوم تعويق بازي‌ها نكرده است و صرفا خواستار انجام هماهنگي همه دستگاه‏ها براي حفظ سلامت شده كه اين رويه چندان پيچيده نبود، در جلسه مورخ ١١ مردادماه ١٣٨٨ هيات وزيران كه در واقع يك روز پيش از مراسم تحليف احمدي‏نژاد براي تحويل گرفتن دولت دهم بود، مصوب شد با توجه به شيوع آنفلوآنزاي خوكي و آثار آن، زمان برگزاري بازي‌هاي همبستگي كشورهاي اسلامي به مدت شش ماه به تعويق بيافتد! اما ماجرا همين جا ختم نشد و اين بار در جلسه هيات رئيسه فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي در رياض در قالب پيشنهاد، خواسته بدتري به ايران تكليف شد كه آقابيك اين موضوع را در بند يازده گزارش اين اجلاس كه براي علي سعيدلو ارسال كرده، چنين آورده است: «د- در مورد مدال‏ها مي‏بايست يك طرف آرم ISSF و طرف ديگر آرم مسابقات باشد.» اين به منزله آن است كه نه‌تنها مسوولان اعزامي ايران به اين اجلاس نتوانستند اعضاي حاضر از ساير دولت‏هاي اسلامي را قانع كنند كه آب‏هاي مرزي روي نقشه ايران باقي بماند بلكه آنچنان ضعيف عمل كرده‏اند كه يك عرب پيشنهاد حذف كل نقشه ايران را از پشت مدال‏هاي اين دوره از بازي‌ها بدهد! اين در حالي است كه در دوره نخست نقشه عربستان بر يك سوي نشان‏ها بوده و در دوره سوم كه به ميزباني جاكارتاي اندونزي برگزار مي‏شود نيز چنين خواهد بود. پس از پايان اين جلسه دو ساعت و نيمه در رياض، مسوولان ورزش ايران بدون هيچ واكنشي در مجمع عمومي فدراسيون همبستگي كشورهاي اسلامي شركت كردند و به ارائه گزارش فعاليت‏هاي خود پرداختند و اين آيا جز پذيرش حذف كل نقشه ايران از محتواي نشان اين بازي‌ها در عوض وادار كردن كشورها به پذيرش حفظ نام خليج‏فارس بر روي مدال‏ها بود؟