چالش جدید روابط ایران و پاکستان

حمله انتحاری در سیستان و بلوچستان موجب مرگ بیش از 42 نفر شد حمله انتحاری روز یکشنبه، ۲۶ مهر در استان سیستان و بلوچستان که موجب مرگ بیش از ۴۲ نفر، از جمله چند فرمانده سپاه پاسداران شد، به محک جدیدی در روابط ایران و پاکستان تبدیل شده است. پس از این حمله، یوسف رضا گیلانی، نخست وزیر، آصف علی زرداری، رییس جمهوری و رحمان ملک، وزیر کشور پاکستان، در بیانیه هایی این حادثه را محکوم کردند و حتی رییس جمهوری پاکستان اعلام کرد که این کشور برای خنثی کردن تروریسم، همکاری دوجانبه با ایران را "با صمیمیت" ادامه خواهد داد. ولی این اظهارات از نظر مقامات ایران، راضی کننده نبود. به گزارش ایسنا، محمود احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران، از دولت پاکستان خواسته است تا در دستگیری عوامل اصلی این حادثه، بیش از این معطل نکند. اظهاراتی که نشان می دهد ایران، دولت پاکستان را با عوامل این حمله در ارتباط می داند. محمود احمدی نژاد گفته است که "ما شنیده‌ایم برخی از ماموران در پاکستان، با عوامل اصلی این حادثه همکاری می کنند و این را حق خود می دانیم که این افراد را از آن ها مطالبه کنیم." بشنوید گزارشی علی اصغر رمضان پور پس از این اظهارات بود که سرلشکر محمد علی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اعلام کرد: "دستگاه های امنیتی کشور مدارک جدیدی ارائه کرده اند که نشان می دهد گروه جندالله تحت پوشش و حمایت سازمان های اطلاعاتی آمریکا، انگلیس و پاکستان است." گروه جندالله مسئولیت حمله در سیستان و بلوچستان را به عهده گرفته است. واکنش پاکستان به این موضوع قابل پیش بینی بود. سخنگوی وزارت خارجه این کشور به خبرگزاری فرانسه در اسلام آباد گفت که عواملی که می خواهند روابط ایران و پاکستان را به هم بزنند، مسئول عملیات تروریستی در سیستان و بلوچستان هستند. با این حال، رد ادعای دخالت نیروهای اطلاعاتی پاکستان در حمله انتحاری سیستان و بلوچستان از طرف مقامات پاکستانی، نتوانسته است ایران را قانع کند. در یکی از آخرین واکنش ها سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران در گفت و گو با خبرگزاری فارس، پاکستان را مامن اصلی "ضدانقلاب" توصیف کرده و گفته است: "برخی کشورها مانند آمریکا و انگلیس، اعضای گروه جندالله را در پاکستان آموزش می دهند." عملیات نظامی ایران در خاک پاکستان محمود احمدی نژاد که ریاست شورای عالی امنیت ملی ایران را هم به عهده دارد، ساعاتی بعد از حمله انتحاری در سیستان و بلوچستان، از ماموران امنیتی و انتظامی خواست تا این پرونده را پیگیری و عوامل آن را دستگیر کنند، البته طبق اظهارات مقامات ایران، این دیدگاه وجود دارد که عوامل این حمله در خاک پاکستان حضور دارند. شاید به همین دلیل محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران، خواستار صدور مجوزهای لازم برای برخورد سپاه با تروریست ها در خاک پاکستان شده است. پیش از طرح این خواسته از طرف فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران، منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در باره احتمال اجرای عملیات نظامی از طرف ایران در خاک پاکستان در جمع خبرنگاران گفته بود که "دولت پاکستان در یک سال گذشته سعی کرده است در مقابله با اشرار همکاری پراکنده ای با ایران داشته باشد و در گفت و گوی تلفنی محمود احمدی نژاد و آصف علی زرداری، روسای جمهور ایران و پاکستان هم مقرر شده است تا جدول زمانی برای برخی اقدامات در نظر گرفته شود." این اظهارات با حمایت برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم روبرو شده است، به گزارش خبرگزاری فارس، جواد جهانگیرزاده، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته است که "پاکستانی ها دولت ضعیف و غیرمقتدری دارند و اگر دستگاه امنیتی و نظامی این کشور نمی ‌تواند با تروریست‌ها مقابله کند، باید این امکان را برای نیروهای ایرانی فراهم کند که بتوانند ضعف های دولت پاکستان را در مقابله با تروریست ها جبران کنند." هیاتی که به پاکستان می رود، شواهدی دارد که نشان می دهد اقدامات عبدالمالک ریگی با مجموعه اطلاعاتی پاکستان مرتبط است وزیر اطلاعات ایسنا به نقل از حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات ایران، از سفر هیاتی ویژه به پاکستان برای پیگیری این موضوع خبر داده است. او گفته است: "هیاتی که قرار است به پاکستان سفر کند، شواهد و قرائن بسیار خوبی دارد که نشان می دهد اقدامات عبدالمالک ریگی –رییس گروهی که مسئولیت حمله انتحاری در سیستان و بلوچستان را به عهده گرفته است- با مجموعه اطلاعاتی پاکستان مرتبط است." وزیر اطلاعات تاکید کرده است که "پاکستان باید هرچه زودتر تکلیف خود را در این باره روشن کند." اظهاراتی که ممکن است در شرایط کنونی، چندان برای دولت پاکستان مطلوب نباشد. بخش قابل توجهی از توان ارتش پاکستان در درگیری های اخیر با نیروهای طالبان و القاعده در منطقه وزیرستان در شمال غرب این کشور به کار گرفته شده است و برگزاری عملیات نظامی در حوالی مرز با ایران در جنوب غرب پاکستان، چندان به نفع تصمیم گیران این کشور نیست. با این حال، مقامات ایران مدعی هستند که پاکستان با آن که اعلام کرده است به دنبال هماهنگی و همکاری با ایران در مقابله با تروریست‌ها است، در عمل کاری انجام نمی دهد و به همین دلیل، باید فرصت بیشتری برای عملیات و فعالیت نیروهای ایرانی فراهم شود، هرچند این درخواست هم با در نظر گرفتن دشواری های دولت پاکستان در کنترل منطقه بلوچستان این کشور و درگیری های احتمالی که ممکن است بین نیروهای نظامی و ساکنان این منطقه به وجود آید، برای دولت این کشور چندان مطلوب به نظر نمی رسد.