«در حکومت ایران شکاف‌ها عمیق‌تر و جدی‌تر شده است»

روزنامه وال استریت جورنال با اشاره به گذشت بیش از یک ماه از مذاکرات ژنو بر سر برنامه‌های هسته‌ای ایران می‌نویسد که از آن زمان نشانه‌هایی از شکاف در هر دو سوی میز مذاکرات دیده می‌شود.روزنامه وال استریت جورنال با اشاره به گذشت بیش از یک ماه از مذاکرات ژنو بر سر برنامه‌های هسته‌ای ایران می‌نویسد که از آن زمان نشانه‌هایی از شکاف در هر دو سوی میز مذاکرات دیده می‌شود. به نوشته وال استریت جورنال اردوی آمریکا و متحدانش که سعی می‌کنند در مقابل ایران متحدانه عمل کنند بر سر مهلتی که قبل از شروع تحریم‌های بیشتر بايد به دولت ایران داد دچار اختلاف هستند. ولی در اردوی ایران این شکاف‌ها بسیار عمیق تر و جدی‌تر است. واکنش‌های محافل و شخصیتهای مختلف در هرم رهبری ایران نسبت به توافقی که خود سعید جلیلی مذاکره کننده ارشد دولت ایران در مذاکرات ژنو پیشنهاد کرد نشان می‌دهد که رهبری ایران در این مورد دچار شکاف‌های جدی است. وال استریت جورنال خاطر نشان می‌کند که اگر شکاف و عدم تصمیم‌گیری در حکومت ایران ادامه یابد دولت آمریکا و متحدان آن در هفته‌های آینده با یک سئوال بنیادی روبه‌رو خواهند شد و آن اینکه « آیا این شکاف‌های ایجاد شده در حکومت ایران با ادامه دیپلماسی تشدید خواهند شد و یا با اعمال فشار از طریق تحریم‌های بیشتر؟» از خلال گفت‌وگو با مقام‌های غربی مطلع از مذاکرات و برنامه‌های هسته‌ای ایران می‌توان دریافت که هیچ یک از آن‌ها از نحوه پیچیده تصمیم‌گیری در نهادهای حکومتی ایران تصور و اطلاع دقیقی ندارند. و این سیستم پیچیده و غیرمتعارف تصمیم گیری در هیئت حاکمه ایران تحت تاثیر دسته بندی و شکاف‌های ناشی از بحران سیاسی پس از انتخابات حتی پیچیده‌تر شده است. وال استریت جورنال می‌نویسد نکته مورد اختلاف در میان رهبری ایران آن بخشی از توافقات ژنو است که براساس آن ایران باید بخش اعظم اورانیوم غنی شده خود را به روسیه و فرانسه بفرستد تا به سوخت هسته‌ای غنی شده‌تری برای استفاده در راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل شده و به ایران بازگردانده شود. به نوشته وال استریت جورنال نکته مثبت این توافق برای آمریکا و متحدانش در این است که بخش اعظم اورانیوم غنی شده با عیار پایین که تاکنون در ایران تولید شده است، در کنترل جامعه بین‌المللی قرار خواهد گرفت و بنابراین نمی‌تواند به صورت پنهانی برای تولید سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد. وال استریت جورنال می‌افزاید با وجودی‌که مذاکره‌کنندگان ایرانی این توافق را پذیرفته‌اند به نظر می‌رسد که سایر مراکز قدرت و تصمیم‌گیر در ایران سعی دارند آن را به اشکال گوناگون تغییر داده بدون آنکه صراحتا و قطعا آن را رد کنند. به اعتقاد برخی از مقام‌های غربی هر یک از این گونه اظهارنظرها بیشتر به این معنا تلقی می‌شود که موضع تهران بیشتر فسخ این توافق است و نه پذیرش آن. وال استریت جورنال با توجه به سوابق دولت ایران در طولانی کردن و بی‌نتیجه گذاشتن مذاکرات می‌نویسد که تمام این ضد و نقیض گویی‌ها این بار نیز ممکن است با هدف اتلاف وقت باشد. درحالیکه ایران به صورت پنهانی می‌کوشد برنامه و آزمایش‌های هسته‌ای خود را تکمیل کند. در بخش دیگری از این مطلب وال استریت جورنال می‌کوشد تا جایی که به مذاکرات هسته‌ای مربوط می‌شود، شمایی از دیدگاه‌های ِ محافل و جریان‌های مختلف در هیئت حاکمه ایران بدهد؛ اصلاح طلبان واقعی که خواهان برکناری محمود احمدی نژاد هستند در مجموع نسبت به توافق ژنو برخورد مثبتی دارند، ولی در عین حال نگران مسئله تغییر رژیم از داخل هستند و مسئله اصلی آنها هم اکنون مقابله و جان به در بردن از سرکوب شدید حاکم بر ایران است. محمود احمدی نژاد برخلاف تمامی‌شعارهای ضد غربی خود به نظر می‌رسد که خواهان اجرای توافق ژنو است اما او از سوی محافل دیگر تحت فشار است. به نظر می‌رسد که برای وی تنها راه تحکیم موقعیت خود در افکار عمومی‌ این است که نشان دهد می‌تواند با غرب معامله کند. جریانات محافظه کار و سنتی تر طرفدار فسخ این توافق هستند . آنها از احمدی نژاد که شخصیتی پوپولیست و از نظر آنه به لحاظ فرهنگ و دانش فرومایه تر است بیزارند و نمی‌خواهند که وی به یک موفقیت دیپلماتیک بزرگ دست یابد. و بالاخره آیت الله خامنه ای که تصمیم‌گیر و فرد اصلی در هر گونه مذاکره و توافق با غرب است؛ به نظر می‌رسد که او شخصا به غرب و آمریکا اعتماد ندارد و مهم‌ترین عنصر تردید و مخالفت با هر گونه توافقی است. وال استریت جورنال یادآوری می‌کند که ایجاد چنین شکاف عمیقی در هیئت حاکمه ایران یک پیروزی بزرگ برای باراک اوباما در پیش‌برد سیاست گفت‌وگو با ایران است. همین موضوع با وجود اینکه می‌تواند دستاوردی مثبت تلقی شده و بیانگر وجود اختلافات و ناتوانی حکومت ایران باشد، ولی تا جایی که به اصل ِ مهار برنامه‌های هسته‌ای ایران برمی‌گردد کافی نیست. وال استریت جورنال در پایان یادآوری می‌کند، که اگر حکومت ایران از دادن یک پاسخ صریح طفره رود و یا توان آن را نداشته باشد، در آن صورت در ماه آینده توپ به زمین غرب بازخواهد گشت و آن‌ها باید تصمیم بگیرند که با ایران چه کنند. آمریکا، بریتانیا و فرانسه و تاحدی هم آلمان طرفدار اعمال تحریم‌های وسیع و جدی‌تر هستند، در صورتی‌که چین و روسیه از آن طفره خواهند رفت. در آن حالت شکاف‌های موجود در جامعه بین‌المللی مهم‌تر از شکاف‌های موجود در ایران خواهد شد.