حقایق کلیدی درباره تنگه هرمز و نفت ایران

پس از اعمال تحريم‌ هاي جديد آمريكا و تهديد ايران به بستن تنگه هرمز تنش بين دو كشور افزایش یافته است، در همین راستا در این گزارش به حقايق كليدي درباره تنگه هرمز و نفت ايران پرداخته شده است.

به گزارش اشراف، موسسه صلح ايالات متحده در ژانويه 2012 گزارشی تحت عنوان «حقايق كليدي درباره تنگه هرمز و نفت ايران» به قلم "آنيكا فولكسون" را منتشر کرده است.

چند هفته پس از اعمال تحريم‌ هاي جديد آمريكا و تهديد ايران به بستن تنگه هرمز، تنش بين دو كشور شدت يافته است. در ذيل به حقايق كليدي درباره اين تنگه و نفت ايران اشاره خواهيم نمود:

حقايق كليدي درباره تنگه هرمز

•    تنگه هرمز مهم ‌ترين گذرگاه جهان است كه در سال 2011 روزانه حدود 17 ميليون بشكه نفت و طي سال هاي 2010-2009 روزانه بين 16-15.5 ميليون بشكه نفت در آن جريان داشته است.

•    سال 2011 تقريباً 35 درصد نفت معامله شده در دريا يا حدود 20 درصد كل نفت معامله شده جهان از طريق تنگه هرمز جريان داشته است.

•    سال 2011 به طور ميانگين روزانه 14 نفتكش حامل نفت ‌خام در تنگه هرمز تردد داشتند كه البته به همين تعداد نيز نفتكش خالي براي انتقال محمولات جديد وارد تنگه هرمز مي ‌شدند. بيش از 85 درصد صادرات نفت ‌خام وارد بازارهاي آسيايي شده كه در اين ميان ژاپن، هند، كره ‌جنوبي و چين مقاصد اصلي اين انرژي هستند.

•    حدود سه چهارم واردات نفت ژاپن و تقريباً 50 درصد نفت چين از طريق اين تنگه تامين مي ‌شود.

•    در باريكترين نقطه، عرض تنگه‌ هرمز 21 مايل است اما عرض خط عبور كشتي در هر دو جهت فقط 2 مايل است كه بوسيله يك منطقه حائل دو مايلي نيز جدا مي ‌گردند. آب هاي تنگه هرمز عميق است و عرض آن براي عبور بزرگ ترين نفت‌كش هاي حامل نفت‌ خام جهان نيز كافي است. لازم به ذكر است كه تقريباً دو سوم محمولات نفتي جهان بوسيله نفت‌كش هايي با ظرفيت بيش از 150000 تن حمل مي‌ گردند.

•    بستن تنگه هرمز به معناي استفاده از مسيرهاي جايگزين طولاني ‌تر و هزينه ‌هاي بيشتر حمل ‌و نقل است.

•    از جمله مسيرهاي جايگزين، خط لوله انتقال 745 مايلي معروف به خط لوله انتقال شرق به غرب است كه از ميدان نفتي ابقيق در عربستان سعودي تا درياي سرخ امتداد دارد. خط لوله انتقال شرق به غرب ظرفيت اسمي تقريباً 5 ميليون بشكه در روز را داراست. خط لوله انتقال گاز طبيعي مايع ابقيق به ينبو كه به موازات خط لوله نفتي به درياي سرخ كشيده شده است ظرفيتي در حدود 290000 بشكه در روز دارد.

•    مازاد نفت خام را مي‌ توان به طرف شمال يعني از طريق خط لوله عراق – تركيه به بندر جيحان در درياي مديترانه پمپاژ كرد اما با انسداد خط لوله استراتژيكي كه شمال و جنوب عراق را به يكديگر متصل مي ‌كند، حجم انتقال نفت نيز كاهش يافته است.

•    امارات متحده عربي در حال تكميل خط لوله ابوظبي با ظرفيت 1.5 ميليون بشكه در روز است كه از شيخ ‌نشين ابوظبي عبور كرده و به بندر فجيره در جنوب تنگه هرمز خواهد رسيد. از ديگر مسيرهاي جايگزين مي ‌توان به خط لوله غيرفعال عراق با ظرفيت 1.65 ميليون بشكه در روز كه از خاك عربستان سعودي مي‌ گذرد و خط لوله غيرفعال "تاپلاين"(Tapline) از ميدان نفتي ابقيق تا لبنان با ظرفيت 0.5 ميليون بشكه در روز اشاره كرد.

•    ناوگان پنجم نيروي دريايي آمريكا مشتمل بر بيش از 20 كشتي است كه هواپيماهاي جنگنده، 15000 خدمه در دريا و 1000 پرسنل ديگر در ساحل از آن پشتيباني مي ‌كنند.

حقايق كليدي درباره نفت ايران

•    ايران چهارمين توليدكننده بزرگ نفت‌ خام و دومين توليدكننده بزرگ گاز طبيعي جهان است. اما تحريم ‌هاي بين‌ المللي و شرايط نامطلوب سرمايه ‌گذاري مانع از پيشرفت جمهوري اسلامي در حوزه انرژي گرديده است.

•    ايران دومين كشور توليدكننده نفت سازمان اوپك و سومين كشور صادركننده نفت‌ خام در جهان است.

•    ايران حدود 137 ميليارد بشكه ذخاير نفتي ثابت شده يعني 9.3 درصد كل ذخاير نفت جهان و بيش از 12 درصد ذخاير نفت سازمان اوپك را داراست.

•    عربستان سعودي كه سال هاست روزانه حدود 10 ميليون بشكه نفت توليد نموده، كل ظرفيت توليد آن روزانه بالغ بر 12 ميليون بشكه است و تنها عضو سازمان اوپك است كه ظرفيت مازاد كافي براي جبران كمبود اساسي بازار انرژي جهان را دارد.

•    اما جمهوري اسلامي ايران– چهارمين كشور توليد كننده نفت‌خام جهان– روزانه حدود 4 ميليون بشكه نفت استخراج مي‌ كند و اين بدان معناست كه كشورهاي حوزه خليج ‌فارس براي جبران نفت ايران بايد توليد خود را افزايش دهند.

•    حدود 80 درصد درآمد عمومي ايران از محل فروش نفت‌ خام تامين مي‌ گردد و تحريم يا حتي اقدامات پيشدستانه تهران براي جلوگيري از ورود نفت ‌خام به بازار انرژي جهان، اقتصاد پرنوسان ايران را به اضمحلال مي ‌كشاند.

•    چين كه طي 11 ماه اول سال گذشته 11 درصد نفت خود را از ايران خريداري نموده، واردات نفت از ايران را در ماه ژانويه امسال تا حدود 285000 بشكه در روز، يعني بيش از نصف 550000 بشكه در روز طبق قرارداد سال 2011 كاهش داده است.

•    چين، ژاپن، هند و كره جنوبي جمعاً بيش از 60 درصد صادرات نفت ايران را به خود اختصاص مي‌ دهند.

منبع: اداره اطلاعات وزارت انرژي آمريكا (EIA)

منبع خبر: تابناک

اخبار مرتبط: فاکس‌نیوز: استفاده از «دلفین» برای مقابله با ایران در تنگه هرمز