دولت جز در مسائل جزئی، اختیاری ندارد

هنوز مشخص نیست که حسن روحانی٬ رییس یازدهمین دولت جمهوری‌اسلامی٬ تا چه حد برای حل مسایل و مشکلات میان ايران و غرب٬ اختیارات دارد. گرچه به نظر می‌رسد که روحانی٬‌ اختیاراتی از رهبر جمهوری‌اسلامی دریافت کرده٬ اما برخی اصول‌گرایان بر این باورند که دولت جز در مسائل جزئى، اختيارى ندارد.

اصول‌گرایان در روزهای گذشته و پس از مطرح شدن احتمال ملاقات میان حسن روحانی و باراک اوباما٬‌ تلاش کرده‌اند که این دیدار را به ضرر دولت روحانی و منافع جمهوری‌اسلامی توصیف کنند.

وب‌سایت ایران هسته‌ای٬ به نقل از یک "منبع آگاه" نوشته است که حسن روحانی "با اختیارات کامل" به نیویورک سفر کرده و "در سطح بالای نظام در این باره تصمیم گیری شده و روحانی از امکان مانور وسیعی برخوردار است. روحانی هم می تواند گزینه ها را تغییر بدهد و هم ما به ازاها را. تغییر لحن هم که به نحو بی سابقه ای اتفاق افتاده است. همچنین وی در زمینه تعامل با امریکا اختیارات وسیعی دارد… در عین حال، خطوط قرمز کاملا مشخص و غیر قابل مذاکره ای هم ترسیم شده است".

این در حالیست که پیش از این حسن روحانی گفته بود در مذاکرات هسته‌ای دارای اختیار تام است.

این اما تنها اظهارنظر پیرامون اختیارات روحانی نیست. حسین مظفر٬ نماینده مجلس٬ گفته است: "مقامات باید با استفاده از رهنمودهای مقام معظم رهبری سخنان خود را بیان کنند… طبیعی است که باید مواضعی مطرح شود که ضمن دوری از تنش، حقوق حقه ملت ایران احیا شود… در «نرمش قهرمانانه» باید در عین انعطاف در مسائل جزئی بر مسائل اساسی و اصلی انقلاب تاکید کرد، البته این نگاه از ابتدا موضع جمهوری اسلامی بوده است".

اما محمد کوثری٬ عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس٬‌ نظری دیگر دارد. او در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد٬ پیرامون امکان مذاکره با آمریکا و اختیارات روحانی٬ گفته است: "نرمش قهرمانانه اين نيست كه ما از سياست‌هاي كلان خود در عرصه سياست خارجي دست برداشته‌ايم و تنها در روش و تاكتيك تغييراتي ايجاد شده و مقام معظم رهبري در زمينه تاكتيكي دست آقاي روحاني را باز گذاشته و ايشان تنها در اين زمينه مي‌تواند فعاليتي داشته باشد… مذاكره با امريكا صورت نخواهد گرفت. ما مذاكره‌يي با امريكا نخواهيم داشت، اگر مي‌خواستيم مذاكره داشته باشيم كه اين همه شهيد نمي‌داديم".

از سوی دیگر٬ روح‌الله حسینیان٬ از نمایندگان عضو جبهه پایداری٬‌ درباره امکان انجام مذاکره میان ایران و آمریکا از سوی دولت روحانی٬ گفته است: "دکتر روحاني بدون مشورت با رهبري و اجازه از ايشان بعيد مي‌دانم چنين كاري را انجام دهد… به هر دليلي اگر قرار براين شد كه آقاي روحاني از طرف نظام جمهوري اسلامي وارد مذاكره شود بايد همه حمايت كنند".

روزنامه کیهان نیز در سرمقاله امروز خود نوشت: "ادعاهایی که درباره تغییر رفتار ایران یا عقب‌نشینی در برابر تحریم‌ها و امثال آن از سوی تحلیلگران بی‌بی‌سی، صدای آمریکا، رویترز، گاردین و... مطرح می‌شود دچار یک تناقض استراتژيک است. برای اینکه این تناقض و ادعای واهی آنها علیه ایران آشکار شود شاخصی به نام مسئله سوریه وجود دارد. مسئله‌ای که مربوط به گذشته نیست و چند هفته قبل خبر اول دنیا بود".

پیش از این حسام‌الدین آشنا٬ مشاور حسن روحانی٬ در صفحه فیس‌بوک خود در همین زمینه٬ چنین نوشته بود: "فضای رسانه‌ای به‌گونه‌ای پُر شتاب، مطالبات از سفر را بالا برده است؛ از این در باغ سبز غربی‌ها باید ترسید… برخی دوستان داخل فکر می‌کنند که نکند کوتاهی‌هایی در دفاع از مصالح کشور صورت گیرد؛ با آنها همدلی می‌کنم ولی مطمئن هستم تیم دیپلماتیک فعلی خط قرمزهای خود را به خوبی می شناسد، برآورد روشنی از اهداف و توان حریف دارد و می‌داند چه دارد و چه می خواهد".

وب‌سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی٬ نيز هفته گذشته با پرداختن به امکان مذاکره میان ایران و آمریکا٬‌نوشته بود: "اگر بنا باشد دولتمردان جمهوری اسلامی برخلاف خواست مکرر مقام معظم رهبری سیاست وادادگی را در این مسئله دنبال نمایند بی تردید باید انتظار تبعات تماماً منفی از شرایط جدید را داشته باشند به گونه ای که نه تنها امنیت فیزیکی کشور بلکه امنیت هنجاری، هستی شناختی و در یک کلام امنیت معنایی دولت جمهوری اسلامی نیز به مخاطره خواهد افتاد. همانگونه که رهبر انقلاب بارها بدان تاکید نموده اند هر گونه رابطه ایران با کنشگران بین المللی باید با رعایت سه اصل "عزت، حکمت و مصلحت" مورد پیگیری قرار گیرد. اشاره دقیق ایشان به موضوع "نرمش قهرمانانه" در عرصه دیپلماسی نیز دقیقاً در ذیل رعایت همین سه اصل ازسوی دولتمردان جمهوری اسلامی ایران قابل تبیین است. نتیجه آنکه پیامدهای برقراری رابطه ایران با آمریکا "فقط و تنها فقط" در گرو نوع کنش دولتمردان ایران است. بر این اساس رابطه با آمریکا نه "شر مطلق" و نه "خیر مطلق" است".

هفته گذشته همچنین منصور حقیقت‌پور٬ عضو هیات‌رییسه کمیسیون امنیت ملی مجلس٬ در گفت‌وگویی با باشگاه خبرنگاران جوان - وابسته به صدا و سیما - درباره رابطه احتمالی میان ایران و آمریکا٬ چنین گفته بود: "اصلاح رابطه ايران و آمريكا كمر رژيم صهيونيستي و مرتجعين منطقه را خواهد شكست… اگر امروز رژيم صهيونيستي در دل اروپايي‌ها و آمريكايي‌ها جاي دارد به خاطر ايران هراسي است اما هنگامي كه ما ديپلماسي فعالي را در دنيا ارائه دهيم و اين مسئله محرز شود كه به دنبال حقوق واقعي خود بوده و در پي ماجراجويي نيستيم مطمئنا نه تنها رژيم صهيونيستي بلكه ديگر مرتجعين منطقه نيز از ناراحتي خواهند مرد".