فواید حفظ جان کری و جواد ظریف

دیپلماسی ایرانی: اولین تماس تلفنی رئیس جمهور منتخب، هیلاری کلینتون صبح روز بعد از انتخابات، با فرض این که او برنده انتخابات شود، باید با وزیر امور خارجه، جان کری باشد. هیلاری باید از کری بخواهد که حداقل به مدت شش ماه تا یک سال به عنوان نماینده ویژه او در امور ایران به کارش ادامه دهد. پچ پچه هایی وجود دارد که هیلاری کفش های فاگی باتم (نام مستعاری برای وزارت امورخارجه آمریکا) را دوباره به تن کری خواهد کرد، باید منتظر ماند و دید، چرا که هیلاری به عنوان رئیس جمهور خودش حق انتخاب دارد. اما رابطه منحصربه فرد کری با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، و تجربه گران بهایی که در مذاکرات هسته ای به دست آورده عواملی است که نشان می دهد باید توجه خاصی به او کرد. او می تواند در دولت بعدی به خوبی در نهادینه کردن پیشرفت دیپلماتیک با ایران که تا به امروز پایه هایش ساخته شده است خدمت کند.

اگرچه کلینتون ایران را به عنوان یک چالش استراتژیک بلندمدت می بیند و از رقیب اصلی دموکراتش برنی ساندرز، به علت حمایت از عادی سازی روابط با تهران انتقاد می کرد. کلینتون اما به اجرای توافق هسته ای متعهد است. در این زمینه هم انتصاب کری به عنوان فرستاده و نماینده ویژه رئیس جمهور در امور ایران به مدت حداقل شش ماه تا یک سال، برای کمک به عبور بی خطر و آرام در رابطه نوپای بین ایالات متحده و ایران، به نفع منافع استراتژیک ایالات متحده است.

انتصاب عضوی از کابینه دولت قبلی در یک نقش در دولت جدید بی سابقه نیست. در واقع، دولت اوباما این کار را حداقل دوبار انجام داده است. در سال 2009، اوباما، لری سامرز را که به عنوان وزیر خزانه داری در دولت بیل کلینتون فعالیت می کرد به عنوان رئیس شواری اقتصاد ملی کاخ سفید منصوب کرد. جایی که سامرز به دولت اوباما برای غلبه بر رکورد بزرگ کمک کرد. مهم تر از این، اوباما بلافاصله بعد از سلف خود، رابرت گیتس را تا سال 2011 در سمت وزارت دفاع حفظ کرد. این تصمیم در آن زمان به طور گسترده ای مورد تقدیر قرار گرفت چرا که تداوم حضور وی در آن پست حساس، بازتابش را در جنگ عراق و افغانستان نشان داد. به شکلی مشابه، اهمیت تداوم حضور موفق دیپلماتیک در زمان کنونی نمی تواند اغراق آمیز باشد. ادامه پیشرفت از طریق توافق هسته ای موجود و در کنار آن گسترش تعاملات بین ایالات متحده و ایران می تواند مزایای قابل توجهی را برای هر دو کشور در پی داشته باشد.

قابل توجه است که کری و ظریف یک رابطه کاربردی، موثر و تولیدی را در طول یک سال در پس زمینه ای از عدم اعتماد متقابل بین ایران و ایالات متحده توسعه دادند. این رابطه چیزی است که منجر به توافق تاریخی در سال گذشته شد و از آن زمان روابط دوجانبه به سطح بی سابقه ای ارتقا پیدا کرد و حتی زمان هایی بود که بسته به شرایط سه بار در روز بین این دو رابطه برقرار می شد. برای این که از امضای برنامه طرح جامع اقدام مشترک (برجام) به عنوان نتیجه ای از روابط کری ـ ظریف مطمئن شوید باید در نظر داشته باشید که دعوت رسمی از ایران برای پیوستن به مذاکرات صلح وین درباره سوریه، آزادسازی سریع و امن ملوانان آمریکایی بازداشت شده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، تبادل زندانیان و بازگشت آنان به خانه، حل و فصل شدن یک اختلاف مالی 35 ساله و پیاده سازی توافق هسته ای با وجود نگرانی های موجود درباره تشدید دوباره تحریم ها هیچ کدام با دقت و تلاش دوجانبه کری و ظریف امکان پذیر نبود.

انتصاب کری به عنوان نماینده ویژه ریاست جمهوری می تواند نقطه اطمینانی باشد از انتقال آرام روابط بین ایران و دولت جدید، که ادامه اجرای برجام و تعامل در مورد مسائل و دغدغه های مشترک مانند حل درگیری های سوریه از طریق مذاکره را در پی خواهد داشت. حضور کری می تواند مانند یک خط تلفن ثابت و امن بین ایران و آمریکا باشد که بحران های بالقوه را خنثی خواهد کرد، به خصوص وقتی که تندروها در دو طرف بخواهند با عناصر تحریک آمیز جنگی سیاسی به راه بیندازند. به عنوان نماینده ویژه ریاست جمهوری، کری می تواند رئیس جمهور جدید را در پیچیدگی های روابط ایالات متحده و ایران یاری دهد و همچنان به عنوان پلی در روابط بین وزارت امور خارجه ایران و جایگزینش در وزارت امور خارجه آمریکا حضور پیدا کند و روابط وزیر جدید با ظریف را توسعه دهد. این انتقال آرام با توجه به این که انتخابات ریاست جمهوری در ایران در پایان فصل بهار برگزار خواهد شد و می تواند به پایان دوران ظریف بیانجامد بسیار مهم خواهد بود. در این سناریو حفظ کری و تجربه ظریف به عنوان یک دیپلمات ارشد ایرانی، می تواند دو وزیر جدید را در استمرار و ثبات روابط یاری دهد.

علی رغم وجود مشکلات پابرجا در راه بهبود روابط ایالات متحده و ایران، پیشرفت دیپلماتیک قابل توجهی در طول چند سال گذشته انجام شده که تا حد بسیار زیادی به دلیل رابطه کری و ظریف بوده است، پیشرفتی که ارزش حفظ کردن را دارد. به عنوان معاون مشاور امنیت ملی دولت اوباما، بن رودز در مورد ایران گفت: «هیچ دلیلی وجود ندارد که چرا ما باید در یک چرخه درگیری باقی بمانیم.» این چرخه درگیری ممکن است با شروع دولت بعدی دوباره آغاز شود و باقی ماندن کری، حتی برای یک دوره کوتاه می تواند به شکستن این چرخه کمک کند.

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: روزبه آرش