«خود قربانی‌پنداری» سیاست رسمی جمهوری اسلامی: حکومتی که مدام کینه و انتقام را تبلیغ می‌کند، شیرین عبادی - Gooya News

جمهوری اسلامی از بدو تاسیس همواره برای پیشبرد اهداف خود در داخل کشور و همچنین در سطح منطقه، به شکل گسترده از انواع عملیات روانی برای تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی استفاده کرده است. از میان روش‌های گوناگونی که در این مسیر به کار گرفته شده، «خود قربانی‌پنداری» یا Self-Victimization مهم‌ترین شیوه و شاید سیاست رسمی‌ای بوده که هویت امروز جمهوری اسلامی را شکل داده است. این روش که در عرصه روانشناسی سیاسی موضوع تازه‌ای نیست، به دلایل مختلف و به اشکال گوناگونی مورد استفاده قرار می‌گیرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

الف: به منظور توجیه سواستفاده‌های صورت گرفته

۱- عملی که به واسطه آن می‌توان جایگاه انسانی قربانی را متزلزل یا کلاً انکار کرد و در نتیجه ظلم و ستمی که بر او روا می‌شود را توجیه کرد. مانند آنچه که نظام فاشیستی آلمان نازی علیه یهودیان، کولی‌ها و معلولان اعمال می‌کرد و با دادن القابی مثل: سوسک، انگل و... تلاش داشت جایگاه انسانی قربانیان را تنزل بدهد. در جریان سرکوب‌های پس از انقلاب ۵۷ یا اعدام‌های گسترده سال ۶۷ جمهوری اسلامی نیز همین شیوه را در پیش گرفت و با کافر یا حیوان خواندن مخالفان، کشتار آن‌ها را توجیه می‌کرد.

این شیوه در تمام سال‌های گذشته ادامه داشته و حکومت برای توجیه سرکوب مدافعان حقوق بشر، فعالان حقوق زنان، اقلیت‌های دینی و مذهبی (مانند دراویش یا بهاییان) و... با تبلیغات گسترده در صداوسیما، آن‌ها را مخالف اصول اسلام، بی‌دین و افرادی بدون تعهد اخلاقی معرفی کرده و سعی داشته علاوه بر توجیه برخوردهای غیرقانونی خود با آن‌ها، مردم را نیز به نوعی در مقابل این گروه‌ها قرار دهد.

۲- انحراف توجه افکار عمومی از اعمال غیرقانونی، سواستفاده، یا جنایت. در این حالت فرد مرتکب با این توجیه که اقدام صورت گرفته اساساً به دلیل رفتار/کار اشتباه فرد قربانی بوده، سعی در مشروع جلوه دادن عمل خلاف خود می‌کند. اخیراً برجسته‌ترین شکل این استدلال را در فاجعه شلیک به هواپیمای مسافربری اکراینی و کشته شدن بیش از ۱۷۰ مسافر آن شنیده‌ایم. در نخستین روزهایی که مسئولان مربوطه مجبور به پذیرش مسئولیت خود شدند، عنوان کردند که: مقصر اصلی آمریکایی‌ها بودند چون آن‌ها با ایجاد بحران و جنگی‌کردن شرایط کشور، باعث شدند ما چنین کاری را مرتکب شویم!