اندیشه و عمل علامه سید منیرالدین حسینی در مصیر بررسی شد

به گزارش خبرگزاری مهر، دوازدهمین قسمت از فصل جدید از برنامه تلویزیونی «مصیر» کاری از گروه اجتماعی شبکه چهار سیما، یک‌شنبه ۱۱ اسفند ماه با موضوع «اندیشه و عمل علامه سید منیرالدین حسینی» روی آنتن رفت.

مهمانان این قسمت از برنامه حجت الاسلام سید معزالدین حسینی، برادر آیت الله سید منیرالدین حسینی و سید داوود ساجدی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی بودند.

سید معزالدین حسینی درباره آیت الله سید منیرالدین حسینی گفت: زمان انقلاب هرگاه از ایشان می‌پرسیدند نقش شما در انقلاب چیست می‌گفت من فیلسوف انقلاب هستم. حقیقتاً فلسفه انقلاب اسلامی بدون توجه به افکار ایشان کامل نمی‌شود. ایشان رسیدن از ساخت فردی احکام اسلامی به ساخت اجتماعی احکام را طراحی کردند که اگر به کمال اجرایی برسد بسیاری از مشکلات را شاهد نخواهیم بود.

حسینی درباره شرایط خانوادگی آیت الله سید منیرالدین حسینی گفت: خانواده ما یک خانواده روحانی به شدت سیاسی بودند. امام بارها به هر روحانی متهعدی می‌گفتند آخوند سیاسی. جد ما چهره مشروطه مشروعه فارس هستند. پدر ما به واسطه پرورشی که نزد جدشان داشتند یک روحانی سیاسی بسیار پخته بودند. پخته به این معنا که دارای افکار منسجم و قوی و عملکرد مناسب در دوران مشروطه بودند. روحیه برادر من هم پرورده نوع اخلاقی است که پدر داشتند و باورها و آرمان‌هایی که از پدر به او انتقال پیدا کرده است. یکی از چیزهای مهمی که آموختند اصالت احکام الله است. تا پایان عمر نسبت به اینکه احکام اسلامی حقیقی و حقانیت و دربردارنده سعادت دنیا و آخرت همه انسان‌ها است باور داشتند. دوم دستیابی به احکام الهی از طریق اجتهادی که در حوزه‌های علمیه به صورت یک امر علمی پذیرفته شده و نتیجه آن در سخن امام فقه صاحب جواهری است. سوم اینکه اسلام در هر شرایط تاریخی قابل تحقق است.

وی ادامه داد: ایشان سال ۱۳۴۶ به نجف مشرف شدند. در آن زمان سوسیالیسم وجه روشنفکری بود. ایشان متوجه شدند که فهم اقتصاد اسلامی یک پایه اساسی برای ایجاد ممکلت اسلامی است. هنگامی که به ایران برگشتند و در ایران هم با فعالیت‌های سوسیالیستی مواجه شدند، ۱۰ سال به ضروریات انقلاب پرداختند. سال ۱۳۵۲ از شیراز به قم آمدیم. ایشان آماده شروع سلسله جلسات روحانیون بودند و این موقعیت را فراهم کردند. افرادی چون آیت الله یوسف طباطبایی، حسین طباطبایی و حجت کشفی و… در این جلسات حضور داشتند. ایشان همزمان هم در کلاس درس آیت الله مرتضی حائری شرکت می‌کردند. درس ولایت فقیه امام شروع یک روشنفکری و روشن بینی عمیق‌تر از دیدگاه سیاسی و اجتماعی به احکام اسلام بود. آیت الله سید منیرالدین حسینی گمشده خود را در آنجا پیدا کرد. نظام فکری ایشان براساس ولایت فقیه امام منعقد شد.

داوود ساجدی درباره آشنایی خود با آیت الله سید منیرالدین حسینی گفت: سال ۵۵ با ایشان آشنا شدم. دانشجو بودم و آن زمان جریانات مارکسیستی نفوذ زیادی داشتند و طبعاً سوالات زیادی داشتم و به دنبال پاسخ آنها بودم. در تهران افراد زیادی بودند اما شخصاً به دنبال پاسخی بودم که من را قانع کند و بتوانم عکس العمل مناسبی داشته باشم. از طریق دوستان و آشنایان با ایشان آشنا شدم. آنچه باعث شد نزد ایشان بمانیم و سایر مباحث را هم ادامه دهیم، ویژگی‌های ممتاز ایشان بود. برای مثال تا قبل از این به ما زیاد خواندن را یاد می‌دادند اما ایشان می‌گفتند چرا بزرگی شخصیت‌ها باعث می‌شود خودتان را نادیده بگیرید. ببینید به نظرتان کدام درست و حق است و از آن حرف بزنید. بخوانید اما حرف بزنید و تفکر کنید. یک ویژگی دیگر ایشان این بود که معتقد بودند روش شما در برخورد با موارد مختلف مهم است. با یک روش نمی‌توانید به سراغ هر چیزی رفت. ایشان روش اجتهاد را منتقل می‌کردند. رویکرد ایشان مصون سازی در برابر این هجوم سوسیالیسم در جامعه بود. به محض شروع انقلاب رویکرد ایشان تغییر کرد. تلاش برای رفع خلأ تئوریک انقلاب اسلامی برای اداره جامعه مطالبه جدی ایشان از ما بود و دغدغه ایشان بود.

ساجدی ادامه داد: تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی یکی از دغدغه‌های ما بعد انقلاب بود زیرا تهدیدهایی وجود داشت اما نیروی مسلحانه منسجمی وجود نداشت و ناگزیر شدیم این سازمان را تشکیل دهیم. دغدغه بعدی بحث قانون اساسی بود. یک پیش‌نویس از قانون اساسی تهیه شده بود و یک نسخه هم به ایشان داده بودند برای آنکه اصلاح کنند و نظرشان را بگویند. ایشان به ما گفتند که این پیش‌نویس کاملاً غربی است و باید حدود ۷۰ درصد تغییر کند. من و یکی از دوستان و ایشان، ۳ نفری به یک مسافرخانه رفتیم و بدون آنکه کسی خبر داشته باشد و طی ۱۰ روز تغییرات را اعمال کردیم. برای مثال ولایت فقیه را تحت قوه رهبری اضافه کردیم و…. زمانی که قرار بود مجلس خبرگان قانون اساسی تشکیل شود، حس کردیم برخی بزرگان به اهمیت قانون اساسی واقف نیستند و ممکن است در مجلس حضور نیابند بنابراین همین جمع حرکت کردیم و به خدمت بزرگان شیراز، اصفهان، یزد و همدان رفتیم.

وی درباره نقش آیت الله سید منیرالدین حسینی در انقلاب فرهنگی بیان کرد: دانشگاه در آن زمان توسط نیروهای معاند و به تعبیر آن زمان چریکی تسخیر شد. ما ناچار به تعطیلی دانشگاه شدیم. به همین دلیل عده زیادی از دانشجویان و اساتید متدین آواره شدند. تعدادی از آنها به سراغ ما آمدند و می‌پرسیدند تکلیف چیست؟ یک همایش سه روزه در فیضیه با حمایت جامعه مدرسین برگزار شد و بزرگان زیادی مانند آیت الله یزدی، آیت الله نوری همدانی و … حضور داشتند و صحبت کردند. آیت الله سید منیرالدین حسینی در آن جلسه از همه خواست افشاگری کنند. افشاگری نه به معنای رایج آن زمان که شخصیت خائن یک فرد برملا می‌شد بلکه به این معنا که تعارضات و ضعف‌های علوم انسانی در برابر علوم وحیانی را پنهان نکنند و بیان کنند. ایشان معتقد بودند این شیوه‌های حکومت داری منطبق بر آموزه‌های غربی با یک اعتقادات دیگری است و با آموزه‌های وحیانی تعارض دارد و ما باید خودمان تولید کنیم. نتیجه این سمینار سه روز درخواست تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی بود و خود ایشان هم در آن جلسات شرکت کردند. در آن جلسات طرح می‌شد که علما و دانشمندان به توصیف می‌پردازند و مصلحان اجتماعی به بایدها و نبایدها و ارزش‌ها می‌پردازند. آیت الله سید منیرالدین حسینی مخالف بود و بعد از چند جلسه دیدند که نمی‌توانند با این افراد به ادامه کار بپردازند. در کمیته‌های این ستاد می‌رفتیم و بحث می‌کردیم.

ساجدی اضافه کرد: با وجود این بحث‌ها تصمیم گرفتیم دوره گردی فرهنگی داشته باشیم تا این بحث‌ها همه گیر شود. ۶ سمینار در ۶ نقطه کشور داشتیم و این تبدیل شد به مجامع مقدماتی فرهنگستان علوم اسلامی. ایشان در نظر داشتند یک فرهنگستانی به معنای کار تولیدی و فکری سنگینی شکل بگیرد که یک مقدماتی می‌خواهد. بعد تصمیم گرفته شد به برنامه ریزی دولت نزدیک شویم و ما هفته‌ای یک روز در سازمان برنامه در شورای برنامه ریزی جمع می‌شدیم. در ادامه تصمیم گرفتند در کنار این دو کار، یک کار متمرکز را در قم سامان بدهیم. با دستور دولت و وزارت علوم به دانشگاه‌ها ابلاغ شد اساتیدی که علاقه مند هستند در جریان یک بحث فکری در قم شرکت کنند، بیایند. و این مرکز متمرکز دفتر مجامع مقدماتی فرهنگستان نام گرفت. ایشان تاکید داشتند که فکر نکنید با سرعت می‌توان علوم مورد نیاز زا تولید کرد و ما فقط در مقدمات هستیم.

در این برنامه بخش‌هایی از سخنان ایشان و خاطرات افراد دیگر از علامه سید منیرالدین حسینی پخش شد.

مجموعه‌ی «مصیر» به تهیه کنندگی کاوه امیری جاوید و پژوهشگری هدی محمدی و اجرای محمدمهدی ابراهیمی نصر در گروه اجتماعی شبکه چهار سیما تولید می‌شود.