آیا کرونا، کرونیک می‌شود؟

تاخیر در تصمیم گیری درست، یعنی در هر ساعت صدها انسان جدید آلوده می‌شوند و عده‌ای دیگر جانشان فدا می‌شود. 

مردن در راه کرونا هیچ قداست و افتخاری ندارد، که بخواهیم با الگو سازی از جنگ دل مردم را برای رفتن در میدان نبرد با ویروسی که با چشم هم دیده نمی‌شود و با بی توجهی خود ما وارد کشورمان شده است، تشویق کنیم.

نمی‌توان کادر درمانی را با حداقل امکانات در معرض خطر جدی قرار داد ولی در تصمیم گیری کلان حتی اجازه نداد استان‌ها و شهرها خودشان را با قرنطینه حفاظت کنند.

توصیه به ماندن در خانه برای بخشی از مردم از طرفی و مجبور کردن بقیه به سر کار رفتن یعنی چه؟ در کشوری که میزان کار مفید کارمندانش فقط ۲۲ دقیقه است، با کدام استدلال باید صدها هزار کارمند را به سرکار برد تا هم آنها در معرض آلودگی قرار گیرند و هم اثر خانه مانی بقیه خنثی شود.گ

انجام دستورات بهداشت فردی فقط در صورتی موفق است که بخشی از یک پکیج بزرگ برای مهار کامل ویروس در سطح کشور باشد. بر اساس تجربه زندگی و سفر به ۲۰ کشور دنیا، به طور قطع و یقین می‌گویم که ایرانی‌ها در بهداشت فردی یکی از تمیزترین مردم جهان هستند. پس اشکال از مردم نیست؛ اشکال از دولت و مدیران به شدت آشفته‌ای است که به دلیل چند لایه‌ای بودن تصمیمات در کشور، توان حل هیچ مشکلی را ندارند.

اقتصاد کشوری که تا به حال به نفت و بهره کشی از منابع طبیعی وابسته بوده و رفاه و آسایش مردم در اولویت نبوده است،  مسئولین را عادت داده است که راه حل های علمی و کارشناسانه‌ در آن با سه سرنوشت مواجه شوند: اول، در مسیر چرخدنده‌های پیچیده تصمیم گیری گیر کنند؛ دوم، گاهی به اجبار بسیار دیر در مورد آن ها تصمیم گرفته شود که دیگر به درد هم نخورند؛ و سوم، راه حل آنقدر مچاله و ساییده شده باشد که خود مشکل ساز و فاقد کارایی باشد.

کرونا نه قوچ است که با یک گلوله شکار شود، نه منتقد و مخالف است که با یک حکم قضایی و یا باتوم سرکوب شود و نه ترامپ تاجر است که سود اقتصادیش و پیروزی در انتخابات برایش مهمتر باشد. کرونا یک ویروس خطرناک و بسیار کم شناخته است که برای سرکوب کردنش فقط دو راه است: اول، سلاح علم که بتوان آن را مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر مهار کرد؛ دوم، مانع شدن از ورود به بدن که در شرایط فعلی به دلیل شدت واگیری هیچ راه حلی جز به حداقل رساندن ارتباط انسان‌ها برای آن وجود ندارد.

اگر می‌خواهید راه حل‌های همیشگی خود را در کرونیک سازی مسائل بروید، بدانید که کرونیک شدن این ویروس همان و ایجاد موتان‌های جدیدی که می‌تواند بقای بشریت را با خطر جدی مواجه سازد همان. کاش تا دیر نشده دو میلیارد دلاری که بنابود از چین بگیرید و با آن سد بختیاری را درست کنید، یا ۵ میلیارد دلاری که بنابود از روسیه بگیرید و در پروژه‌هایی مانند انتقال آب خزر به سمنان خرج کنید را برای قرنطینه کردن دو ماه برای مقابله با کرونا استفاده کنید و نشان دهید که جان مردم و خودتان از حفظ صندلی‌هایتان مهمتر است.

* کرونیک (chronic) به مزمن شدن یک بیماری و یا یک مشکل گفته می شد.

* استاد دانشگاه تهران
* منتشر شده در کانال تلگرام نویسنده . ۲۱ اسفند ۱۳۹۸