ام‌اس ۱۳؛ تبهکاران لس‌آنجلسی که قاتلان مثلث شمالی شدند

حق نشر عکس Getty Images Image caption یکی از اعضای گروه ام اس ۱۳ در هندوراس

حدود یک ماه پیش، ۲۰ مرد مسلح در روز روشن به دادگاهی در شهر ال پرگروسوی هندوراس وارد شدند، الکساندر مندوزا را که برای محاکمه به دادگاه آورده شده بود، آزاد کردند و بدون به جا گذاشتن ردپایی گریختند.

به گفته نیروهای امنیتی هندوراس، درگیری بین پلیس و مردان مسلح بسیار کوتاه بود که به کشته شدن چهار پلیس و یکی از افراد مسلح منجر شد. در تبادل آتش بین پلیس و گروهی که برای آزاد کردن مندوزا آمده بود، سه پلیس دیگر نیز زخمی شدند.

تمام این داستان از ابتدا تا انتها بیشتر به فیلم‌های سینمایی شبیه است. اما چنین حوادثی در کشورهای آمریکای مرکزی و به ویژه در کشورهای «مثلث شمالی» شامل هندوراس، گواتمالا و السالوادور امری کمابیش عادی تلقی می‌شوند.

در این کشورها، گروه‌های خلافکار دارای نفوذ و سیطره وسیعی هستند که آزاد کردن یکی از سرکردگان دربندشان را به امری نه چندان پیچیده تبدیل می‌کند. الکساندر مندوزا نیز یکی از این سرکردگان محلی گروه بدنام ام اس ۱۳ در هندوراس به شمار می‌رود که در حال گذراندن دوران محکومیت خود بود اما حالا دقیقا معلوم نیست که در چه مکانی به سر می‌برد.

• تبه‌کاران مسلح با ورود به کاخ دادگستری رئیس‌شان را آزاد کردند و بردند
• بحران در زندان‌های هندوراس؛ جمعه ۱۸ زندانی و یکشنبه ۱۶ زندانی کشته شدند
• آمریکا برای اخراج مهاجران غیرقانونی به هندوراس توافق کرد
• مکزیک مانع ورود صدها مهاجر به مقصد آمریکا شد

هر چند سابقه فعالیت ام اس ۱۳ به بیش از چهار دهه پیش برمی‌گردد اما اسم این گروه با انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهوری آمریکا بر سر زبان‌ها افتاد. ترامپ برای اجرای سیاست‌های ضدمهاجرت، مهاجران کشورهای آمریکای لاتین را به عضویت در ام اس ۱۳ و تلاش برای نفوذ در خاک آمریکا و بر هم زدن امنیت این کشور متهم کرد.

با همین تبلیغات، ترامپ توانست سیاست‌های حمایت از مهاجران السالوادوری در آمریکا را، بعد از پنج دهه، در شهریور سال ۱۳۹۸ متوقف کند. با انجام فعالیت رسانه‌ای گسترده، ساکنان تازه کاخ سفید این گروه را به عنوان تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا معرفی کردند.

این تبلیغات به اندازه‌ای تاثیر گذار بود که بر اساس نظرسنجی‌های منتشر شده در هافنینگتن پست، بیش از ۷۸ درصد از کسانی که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ به دونالد ترامپ رای داده‌اند، عمیقا بر این باور هستند که ام اس ۱۳ امنیت آنها را مخدوش کرده است.

اما ام اس ۱۳ چیست و اصلا از کجا آمده است؟

«محصول صادراتی» لس‌آنجلس

ماجرای شکل گیری گروهی به نام ام اس ۱۳ به سال‌های پایانی دهه ۱۹۷۰ میلادی و زمانی باز می‌گردد که بسیاری از شهروندان کشورهای مثلث شمالی، به ویژه ساکنان السالوادور، برای فرار از درگیری‌های خونین سیاسی به سمت آمریکا سرازیر شدند.

این مهاجران تازه از راه رسیده وقتی در محله‌های فقیرنشین لس‌آنجلس ساکن شدند، فهمیدند که برای جان سالم به در بردن از دست دیگر گروه‌های خلافکار هیچ راهی جز این ندارند که برای خودشان تشکیلاتی دست و پا کنند و به محافظت از خودشان بپردازند.

البته عده‌ای از پژوهشگرانی که درباره ام اس ۱۳ تحقیق کرده‌اند بر این باور هستند که هسته اولیه شکل گیری این گروه در داخل زندان‌های کالیفرنیا و زمانی شکل گرفت که زندانی‌های آمریکای مرکزی ناچار بودند از خودشان در برابر زندانی‌های دیگر محافظت کنند و بعد از آزادی از زندان همین سیاست را در خیابان‌های لس‌آنجلس نیز ادامه دادند.

تا سال‌های اولیه دهه ۱۹۹۰ میلادی که جنگ داخلی در السالوادور و کودتاهای پی‌درپی در گواتمالا و هندوراس ادامه داشت، اعضای ام اس ۱۳ نیز در ایالات متحده به فعالیت‌های غیر قانونی خود ادامه می‌دادند. اما از سال ۱۹۹۲ اخراج آن دسته از مهاجران این کشورها که دارای سابقه کیفری بودند از آمریکا آغاز شد.

اعضای گروه‌های خلافکاری که به السالوادور، گواتمالا و هندوراس باز می‌گشتند، آداب و رسوم خلافکاران آمریکایی را نیز به کشورهای زادگاهشان بازگرداندند. این کشورها که پس از سال‌ها جنگ داخلی و بی‌ثباتی سیاسی هنوز دارای دولت‌های مرکزی قدرتمندی نبودند به زمینی حاصلخیز برای رشد و پرورش فعالیت‌های گسترده‌تر ام اس ۱۳ تبدیل شدند.

حق نشر عکس Getty Images Image caption سلاح‌های کشف شده از یک مخیگاه اعضای ام اس ۱۳ در هندوراس

به این ترتیب یک گروه خلافکار خیابانی در لس‌آنجلس ، تبدیل شد به شبکه‌ای خشن از تبه‌کاران مسلح که این روزها فعالیت خود را نه تنها به کشورهای مثلث شمالی بلکه به مکزیک هم گسترش داده‌اند.

این پیشینه تاریخی ام اس ۱۳ موجب شد برخی از تحلیلگران و کارشناسان جرم‌شناسی آمریکا که به بررسی کارتل‌های مواد مخدر و آدم‌کشی در آمریکای مرکزی می‌پردازند، گروه ام اس ۱۳ را یک محصول صادراتی ایالات متحده آمریکا قلمداد کنند.

برای مثال دان وینزلو، نویسنده آمریکایی و روزنامه‌نگار جنایی، در بررسی فعالیت‌های ام اس ۱۳ تبلیغات ترامپ درباره این گروه را بدون مبنای تاریخی می‌داند. او می‌نویسد: «ما این گروه خلافکار را صادر کردیم ...» و ادامه می‌دهد: «ام اس ۱۳ سازمانی از خودمان است، متولد آمریکاست.»

یکی از دوره‌های مهم در تاریخ‌نگاری این گروه به سال‌های اولیه دهه ۱۹۹۰ میلادی مربوط می‌شود که ام اس ۱۳ را از نظر میل به خشونت وارد مرحله تازه‌ای کرد. در آن زمان ارنستو دراس به یکی از رهبران قدرتمند ام اس ۱۳ در السالوادر تبدیل شد و شاخه‌ای که رهبری آن را بر عهده داشت تا بن دندان مسلح کرد و با غلبه بر گروه‌‌های رقیب، ام اس ۱۳ را تبدیل کرد به آن چیزی که این روزها آن را می‌شناسیم.

اما ارنستو دراس که بود و چطور توانست ام اس ۱۳ را به یک سازمان مسلح تبه‌کاری تبدیل کند؟

مثلث شمالی در آتش جنگ

ارنستو دراس یکی از سربازان جوانی بود که در دهه ۱۹۸۰ میلادی و در جریان جنگ‌ داخلی السالوادور به عنوان عضوی از گردان‌های واکنش سریع دیکتاتوری نظامی این کشور با «جبهه آزادیبخش ملی فارابوندو مارتی» می‌جنگید. دراس مانند دیگر هم‌رسته‌ای‌های خود در نیروهای واکنش سریع، در پادگان نظامی آمریکا در پاناما زیر نظر کلاه سبزهای ایالات متحده آموزش دیده بود.

وقتی دراس از آمریکا سر درآورد، همین آموزش‌های نظامی به او کمک کرد تا به سرعت پله‌های ترقی را در رده‌های خلافکاران خیابانی طی کند و به رهبری یکی از گروه‌های السالوادوری در سن فرناندوی کالیفرنیا برسد. در آن زمان دست کم ۷۵ گروه کوچک خلافکار دیگر نیز در این منطقه فعال بودند و دانش نظامی و خشونت دراس تنها چیزی بود که گروه او را در بین دیگر تبه‌کاران به موفقیت رساند.

با پایان جنگ داخلی السالوادور، دراس به همراه هزاران هم میهن دیگر خود به السالوادور بازگردانده شد. جایی که هنوز سابقه‌ای از فعالیت سازمان‌دهی شده تبه‌کاری در آن دیده نمی‌شد. اما بازگشت دراس و صدها عضو دیگر گروه‌‌های پراکنده ام اس ۱۳، بلای تازه‌ای به جان السالوادور و دیگر کشورهای مثلث شمالی انداخت.

به محض پایان جنگ داخلی السالوادور، ماموران مهاجرت آمریکا چهار هزار نفر از دارندگان تابعیت السالوادور را که در آمریکا زندگی می‌کردند و دارای سوابق کیفری بودند، سوار هواپیما کردند و به کشورشان بازگرداندند. شمار اخراجی‌های السالوادوری از ایالات متحده از آن زمان تا پایان سال ۲۰۱۸ به بیش از ۸۱ هزار نفر رسید.

Image caption هندوراس، گواتمالا و السالوادور در آمریکای جنوبی به نام کشورهای «مثلث شمالی» شناخته می‌شوند

در گواتمالا نیز اتفاق مشابه‌ای روی داد و جنگ داخلی ۳۶ ساله این کشور که در سال ۱۹۹۶ به پایان رسید، سرنوشت مشابهی برای این کشور رقم زد. در گواتمالا، کودتای طراحی شده از سوی آمریکا در سال ۱۹۵۴ حکومت نظامی کارلوس کاستیو را به قدرت رساند که تا سال چهار دهه بعد از آن سران نظامی یکی بعد از دیگری در این کشور به قدرت رسیدند.

حکومت نظامیان و درگیری آنها با بومیان مایا و کشاورزان گواتمالا موجب شد گروه زیادی از ساکنان این کشور به ایالات متحده فرار کنند که بسیاری از آنها سرنوشتی مشابه السالوادوری‌ها پیدا کردند.

هر چند در هندوراس، جنگی داخلی به مفهوم کلاسیک آن رخ نداد اما کودتای مورد حمایت آمریکا در سال۱۹۶۳ و حضور نظامی ایالات متحده در هندوراس برای مبارزه با ساندنیست‌های نیکاراگوئه، این کشور را نیز درگیر بی‌ثباتی و ناآرامی‌های پی‌درپی کرد.

تمامی این درگیری‌ها موجب شد تا در طول سه دهه گروه بزرگی از ساکنان مثلث شمالی، خانه و زندگی خود را رها کنند به ایالات متحده مهاجرت کنند. اما با پایان این درگیری‌ها، مهاجران و خلاف‌کارانی که در آمریکا رشد کرده بودند، با هم به کشورهای‌شان بازگشتند. کشورهایی که هنوز از ساز و کاری قدرتمند برای اداره خودشان برخوردار نبودند و بهترین بستر را برای رشد سازمان‌های تبه‌کاری مانند ام اس ۱۳ به وجود آوردند.

در این میان چه اتفاقی برای آمریکا افتاد؟ شاید خیلی‌ها تصور کنند که دست‌کم ایالات متحده با این سیاست توانست خودش را از دست مهاجران کشورهای مثلث شمالی رها کند و تبه‌کاران ام اس ۱۳ را نیز به خانه‌هایشان برگرداند و این همان چیزی است که دونالد ترامپ و حامیانش به شدت بر آن تاکید می‌کنند.

اما واقعیت این است که ام اس ۱۳ هنوز در شهرهای مختلف آمریکا ۱۰ هزار عضو دارد. ضمن اینکه خشونت‌های لجام گسیخته اعضای این سازمان در کشورهای آمریکای مرکزی، موج جدیدی از مهاجران را از خانه و زندگی خود فراری داده و رهسپار ایالات متحده آمریکا کرده است.

این موج جدید در بهار سال گذشته حرکت خود را به سمت مرزهای مکزیک و سپس ایالات متحده آغاز کرد و رسانه‌های جهان بدون اشاره چندانی به پس‌زمینه‌های آن رویداد، از پیاده‌روی چند هزار کیلومتری کاروان‌های بزرگ مهاجران به سمت آمریکا خبردادند.