گلایه کابل از "دید سطحی" تهران به روابط دو کشور

وزارت خارجه ایران اعلامیه‌ای در باره اختلافات ناشی از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان داده که در آن نسبت به اثرات غیرقابل پیش‌بینی این اختلاقات بر ثبات داخلی و منطقه‌ای، اعلام خطر شده است. در این اعلامیه آمده که ایران وضعیت پیش آمده را ناشی از "بی‌توجهی دولت امریکا به مشکلات موجود در برگزاری انتخابات‌‌ در افغانستان و غفلت از درس‌های گرفته شده از آن‌ها خصوصاً انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴  آن کشور می‌داند."

وزارت خارجه ایران گفته که واشنگتن پس از اختلاف بین محمداشرف غنی و عبدالله عبدالله، سیاست‌های یک‌جانبه خود برای تامین اهداف تبلیغاتی ترامپ را با قربانی کردن مصالح ملی مردم افغانستان ادامه داده و این نوع سیاست‌ها افغانستان را در "مسیر تعمیق بحران و افزایش تنش‌های سیاسی" سوق داده‌اند.

تهران هم‌چنین آمریکا را متهم کرده که برای نیازهای تبلیغاتی ترامپ در انتخابات نوامبر، مذاکرات صلح را غیرمسئولانه و شتابزده به پیش برده و منافع، امنیت منطقه و مسائل داخلی افغانستان را مورد توجه قرار نداده است.

وزارت خارجه ایران در این اطلاعیه، از رهبران سیاسی افغانستان و کشورهای منطقه دعوت کرده که برای مصالح عمومی مردم افغانستان و حفظ صلح و ثبات این کشور، تمام ظرفیت‌های خود را برای برون‌رفت از اختلاف پیش آمده میان عبدالله و غنی به کار گیرند. تهران ابراز امیدواری کرده که دولتی فراگیر با مشارکت همه جناح‌ها و گروه‌های سیاسی افغانستان ایجاد شود تا زمینه گفت‌وگوهای بین‌الافغانی با حضور همه گروه‌های سیاسی به شمول طالبان فراهم آید.

وزارت خارجه افغانستان واکنشی گلایه آمیز و کوتاه به این اطلاعیه داشته و توییت کرده است: «جمهوری اسلامی افغانستان روابط رو به توسعه با جمهوری اسلامی ایران دارد. هردو كشور مشتركات زياد تاريخی، دينی و فرهنگی دارند. با اين وصف توقع نمی‌رفت كه جمهوری اسلامی ايران چنين ديد سطحی نسبت به قضايا و مسايل افغانستان داشته باشد.»

از شواهد امر بر می‌آید که تهران از انتخاب اشرف غنی خرسند نیست. جمهوری اسلامی پیروزی او در انتخابات را تبریک نگفت و برای مراسم تحلیف غنی نیز نماینده‌ای نفرستاد. وزارت خارجه ایران گفته که از مصالحه عبدالله و غنی و تشکیل یک دولت فراگیر استقبال می‌کند. 

اطلاعیه وزارت خارجه ایران کمی پس از اخراج دو دیپلمات ایرانی به اتهام "فعالیت‌های اطلاعاتی" از کابل صادر شده است. شبکه خبری "طلوع" در افغانستان روز ۱۹ مارس گزارش داد که محمد رضا عبدالله ‌آبادی، رایزن فرهنگی سفارت ایران در کابل و جعفر فتح آبادی، عضو سپاه و کنسول سابق در ننگرهار، به دلایل "فعالیت‌های استخباراتی و عضویت در شاخه سپاه قدس" از این کشور اخراج شدند.

تهران نیز در واکنش به این اقدام، یک دیپلمات افغانستان را از سفارت این کشور در تهران و دیپلمات دیگری را از کنسولگری افغانستان در مشهد اخراج کرد. هیچ‌یک از مقامات دو کشور توضیحی در باره دلایل این اخراج‌ها ندادند و چیزی درباره تیرگی مناسبات نگفتند. سخنگوی وزارت خارجه ایران، این تغییرات را جابجایی‌های متداول خواند و بحث اخراج دیپلمات‌ها را منتفی دانست. مسئولان افغانستان نیز اعلام کردند که مناسبات دو کشور عادی است.