اخبارجعلی و متعارض درباره کرونا و تکلیف مردم

به گزارش خبرنگار مهر، دکتر اکبر نصراللهی رئیس دانشکده ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز در یادداشتی که در اختیار مهر قرار داده است درباره تعارض در پخش اخبار مربوط به شیوع کرونا در رسانه ملی و واکنش مخاطبان این رسانه این اخبار مواردی را متذکر شده است. این یادداشت را در ادامه می‌خوانیم:

اطلاع‌رسانی صحیح به مخاطبان، از مهم‌ترین کارکردهای خبری رسانه‌هاست؛ «قالب و ظرفیت‌های مختلف ارائه پیام» باید مکمل هم باشند و در محتوای آنها نباید تناقض و تعارضی مشاهده شود. تناقض و تعارض در خبرها، انواع مختلفی دارد (تعارض با واقعیت، تعارض با سیاست‌های کلی رسانه، قانون اساسی و نظام سیاسی، تعارض محتوا با ماهیت رسانه یا بخش خبری، تعارض با و بین رسانه‌ها، شماره‌ها و بخش‌های خبری، تعارض با مؤلفه‌های تصویری و زیرنویس و کرال و…).

بدیهی است انطباق کامل اجزای مختلف خبر، انتقال پیام را تسهیل و اثرگذاری آن را افزایش می‌دهد و برعکس وجود تعارض، مخاطبان را سردرگم می‌کند، به اطلاع‌رسانی صحیح آسیب می‌رساند و به بی‌اعتمادی مخاطب، مخاطب‌گریزی و کاهش اثرات پیام می‌انجامد.

باوجود اهمیت این موضوع، بخش‌های مختلف به این مهم توجه ناکافی دارند که نمونه اخیر آن، پخش اخبار جعلی در اخبار شبکه سه سیما است؛ در این بخش از قول سازمان بهداشت جهانی گفته شد «ویروس کرونا در هوا هم منتشر می‌شود و حدود ۸ ساعت ماندگاری دارد»

مراجعه و بررسی وبگاه و صفحات سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد این سازمان بر ماندگاری ناچیز ویروس کرونا در هوا تاکید دارد و توصیه می‌کند فقط برای بیماران و کسانی که علائم عطسه و سرفه دارند و مراقبان بیماران از ماسک استفاده کنند؛ علاوه بر این، منابع مختلف از دکتر یونسیان معاون‌علوم پزشکی تهران و دکتر جهانپور سخنگوی وزارت بهداشت این خبر را تکذیب اما هنوزبخش‌های خبری که این خبر را پخش کردند، آن را تکذیب نکرده‌اند.

انتشار مطالب جعلی و متعارض در شرایط بحران‌های فراگیر در فضای مجازی اگرچه بی‌سابقه و دور از انتظار نیست اما حتی تولید و انتشار کم آن در بخش‌های رسمی و در شرایط فعلی (بعد از رفتار غیرصادقانه و تعارض در حرف و عمل مسئولان و رسانه‌های رسمی در بحران‌های گذشته)، خطرناک‌تر از کرونا است و به فراگیر شدن ابربحران ویروس بی‌اعتمادی می‌انجامد.

شواهد مختلف از رفتار و تعامل مردم و دولت، مشاهده تعارض در حرف و عمل و شنیدن اخبار متعارض در موضوعات مربوط به سلامت مردم از جمله راست و دروغ ماندگاری ویروس کرونا در هوا، ضرورت و یا لازم نبودن قرنطینه و استفاده کردن یا نکردن از ماسک نشان می‌دهد مردم فقط با ویروس کرونا مواجه نیستند بلکه با ویروس‌های مختلف و خطرناک بی‌تدبیری، تعارض، تعلل در اقدامات پیشگیرانه، شایعات و اخبار جعلی مواجهه هستند که با فعال کردن «ویروس قدیمی‌اعتماد ناکافی یا بی‌اعتمادی مردم»، هرگونه کارهای خوب و ایثارگرانه جاری را عقیم، به امنیت روحی مردم خدشه وارد و بحران‌های موجود را تشدید می‌کند.