رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا می تواند تا دو میلون نفر به تعداد بیکاران کشور اضافه کند/ سال ۹۹ سال طلایی برای قطع وابستگی به نفت

رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا می تواند تا دو میلون نفر به تعداد بیکاران کشور اضافه کند/ سال ۹۹ سال طلایی برای قطع وابستگی به نفت
خبرگزاری دانشجو

به گزارش خبرنگار دانشگاهی خبرگزاری دانشجو حجت الله عبدالملکی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و دبیر شورای اقتصاد سازمان صدا و سیما در سلسله جلسات اینترنتی بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف که با عنوان نگاهی به وضعیت فعلی اقتصاد کشور و چشم انداز سال جهش تولید برگزار شد گفت: سال ۹۸ برای ما پرحادثه‌ترین سال در دهه‌های گذشته بوده به گونه‌ای که این حوادث بر روی اقتصاد کشور نیزاثرات مثبت و منفی داشته اند.

وی افزود: ما سال ۹۸ را با سیل شروع کردیم. سیل از یک جهت یک نعمت بزرگ و از یک جهت نیز خسارت بود. نعمت سیل از این جهت است که حدود ۵۰ میلیارد متر مکعب نزولات جوی با ارزش ۵۰ میلیارد دلار نصیب کشور شد؛ البته اگر می‌توانستیم از آن به درستی استفاده کنیم اگرچه با آبیاری اراضی و دشت‌ها بخش کشاورزی رشد قابل توجهی داشت. از طرفی خسارت‌های سیل سنگین بود، چون آمادگی برای رویارویی با این اتفاق را نداشتیم به همین دلیل بین ۳۰ تا ۳۵ هزار میلیارد تومان خسارت دیدیم.

عبدالملکی با بیان اینکه افزایش قیمت بنزین یک شوک اقتصادی بود، تصریح کرد: اغتشاشاتی که در آبان ماه اتفاق افتاد باعث شد تا اقتصاد کشور در یک مقطعی دچار کندی و لطمه شود. همچنین بانک‌ها به دلیل لطمات زیادی که به آن‌ها وارد شد تا ۲۰ هزار میلیارد تومان خسارت دیدند.

وی با اشاره به اینکه شهادت سردار سلیمانی اگر چه تلخ بود، اما سرمایه اجتماعی را در اقتصاد بالا برد، افزود متاسفانه ویروس کرونا از اوایل اسفند اقتصاد کشور را درگیر خود کرد و به اصطلاح ما را در حاشیه یک رکود اقتصادی قرار داد و اگر این شرایط در سال ۹۹ مدیریت نشود می‌تواند یک رکود بسیار سنگینی را ایجاد کند به گونه ای که باعث می‌شود حداقل یکی دو میلیون نفر به تعداد بیکاران کشور افزوده شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: معتقدم سال ۹۸ از نظر رونق تولید سال بدی نبود به گونه‌ای که هم تولیدات کشاورزی رشد داشت و هم تولید در صنعت ساختمان با رشد نسبتاً خوبی همراه بود از طرفی خیلی از کارخانه‌های تعطیل شده به چرخه تولید برگشتند.

عبدالملکی تصریح کرد: رشد کل اقتصاد در سال ۹۸ منفی بود و دلیل کاهش رشد این روش نیز فروش نفت و کاهش قیمت آن بود البته ما هر چه رشد اقتصادی به دلیل کم شدن درآمد‌های نفتی و کم شدن فروش نفت منفی باشد را نا مطلوب نمی‌دانیم، چون وابستگی به نفت را چه اجباراً و چه برنامه‌ریزی شده و سیاست گذاری شده کم می‌کند.

وی با بیان اینکه بنده خیلی قائل به این نیستم که سیاست‌های اقتصادی دولت در سال ۹۸ منجر به افزایش تولید شد، تصریح کرد: البته دولت هم کار‌هایی را در جهت افزایش تولید انجام داده، ولی سیاستی را که موثر باشد و موجب شود تولید تکانی بخورد در عمل سراغ ندارم؛ البته دولت می‌تواند در سال ۹۹ اقدامات خیلی جدی را انجام دهد تا به جهش تولید کمک کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: در سال ۹۹ دو اتفاق در حوزه نفت می‌افتد نخست بحث کاهش فروش نفت به دلیل تشدید تحریم‌ها و عدم التزام دولت به روش‌های فروش نفت با دور زدن تحریم‌ها است و دیگری بحث کاهش قیمت نفت است به گونه‌ای که در حال حاضر هر بشکه نفت به زیر ۳۰ دلار رسیده است؛ البته ما در این سال یک سال طلایی برای به صفر رساندن فروش نفت خام پیش رو داریم.

وی افزود: طبق آمار‌هایی که اعلام شده در نیمه دوم سال ۹۸ نفت خام بسیار کمی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار بشکه در روز به فروش رسانده ایم و این رقم بسیار کمی است و از طرفی قیمت نفت خام هم خیلی کم شده پس اگر شرایط با همین روال پیش برود ما روزانه حدود ۱۰ میلیون دلار از فروش نفت خام درآمد کسب می‌کنیم و این رقم بسیار کمی است که می‌توان از آن چشم پوشی کرد؛ بنابراین ما می‌توانیم سال ۹۹ را سال قطع فروش نفت خام تعیین کنیم و شرایط آن نیز کاملاً مهیا است.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اینکه دولت دهم در اوج فروش نفت روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار نفت خام می‌فروخت با این وجود برای یک دولت دل کندن از چنین درآمد راحت الحلقومی سخت است، تصریح کرد: شاید نتوان به راحتی از درآمد نفت روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون دلار گذشت، اما این درآمد امروز به ۱۰ میلیون دلار کاهش یافته و خیلی راحت‌تر می‌توان از آن گذشت؛ لذا این سیاست نه تنها می‌تواند اتفاق بیفتد بلکه باید اتفاق بیفتد و در کنار آن روی صادرات فرآورده‌های نفتی و افزایش ظرفیت‌های پالایشگاهی و پتروپالایشگاهی تاکید کنیم.

عبدالملکی اظهار کرد: بر اساس معلوماتی که در حوزه اقتصاد تحریم داریم فروش نفت خام تا یک میلیون بشکه در روز برای ما میسر است؛ البته به شرط اینکه برای فروش آن تلاش کرده و از تکنیک‌های فروش نفت خام در شرایط تحریم استفاده کنیم اگرچه معتقدم هر چه نفت خام کمتر بفروشیم به نفع مان است. به هر روی این که گفته می‌شود این تحریم است که نمی‌گذارد ما نفت خام بفروشیم بنده خیلی شخصاً معتقد به این حرف نیستم.

وی افزود: مهمترین آسیبی که ویروس کرونا برای ما ایجاد می‌کند رکود اقتصادی است و رکود یعنی کاهش تولید با این وجود کاهش تولید برعکس تمام اثرات مثبتی را دارد که تولید و جهش تولید به وجود می‌آورد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: اگر تولید کم شود با کمبود کالا مواجه خواهیم شد، نرخ بیکاری افزایش می‌یابد، رفاه مردم تحت تاثیر قرار می‌گیرد، تورم افزایش پیدا میکند، وابستگی ما به خارج از کشور زیاد می‌شود، میزان اثرگذاری تحریم‌ها بر روی اقتصاد زیاد خواهد شد و درآمد‌های مالیاتی دولت کم می‌شود و این‌ها همه از تبعات رکود است از طرفی اگر تولید رونق پیدا کند برعکس این اتفاقات را شاهد خواهیم بود.

وی افزود: رکودی را که انتظار داریم در صورت عدم مدیریت اقتصاد کرونایی اتفاق بیافتد متاثر از سه عامل است نخست کاهش تقاضای داخلی است به هر روی وقتی مردم کالا نخرند و دولت نیز به خاطر کاهش خدمات کالا مصرف نکند این کاهش تقاضا خودبه‌خود منجر به کاهش تولید می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: دومین عاملی که منجر به رکود می‌شود کاهش تقاضای خارجی و صادرات است، چون اگر کشور‌های دیگر کالای ما را نخرند خود به خود تولید کم خواهد شد. همچنین تصلب نقدینگی یا نچرخیدن نقدینگی در اقتصاد سومین عاملی است که موجب رکود می‌شود این اتفاق نیز به دو دلیل رخ می‌دهد نخست کاهش تقاضا و دوم از طریق شبکه بانکی است، چون شبکه بانکی تسهیلات در گردش و نقدینگی را به تولید کننده تزریق می‌کند به هر روی اگر تقاضای داخلی و خارجی دچار چالش شود و از طرفی چرخش نقدینگی هم متوقف شود باید انتظار رکود را داشته باشیم.

عبدالملکی با تاکید بر اینکه در شرایط اقتصاد کرونایی باید به اقتصاد مقاومتی روی بیاوریم، تصریح کرد: اقتصاد غیر مقاومتی اقتصادی است که وقتی با مشکلی مواجه می‌شود متوقف می‌شود و از اهداف خود کوتاه می‌آید. به هر روی در تمام این سال‌ها که بر اجرای اقتصاد مقاومتی تاکید می‌شد خیلی‌ها که طرفدار مذاکرات بودند گفتند ما به اقتصاد مقاومتی نیاز نداریم، چون مشکلات کشور ناشی از تحریم‌ها هستند و ما تحریم‌ها را می‌توانیم با مذاکره حل کنیم؛ البته در آن زمان ما چند نکته را مطرح کردیم که امروز عینیت یافتند مثلا می‌گفتیم مذاکره باعث رفع تحریم‌ها نمی‌شود و شر تحریم به این زودی از سر اقتصاد ایران دور نخواهد شد؛ پس باید بدانیم که تحریم‌ها یکی از مولفه‌های با ثبات اقتصاد ایران هستند به گونه‌ای که این تحریم همچنان وجود دارند و انتظار داریم در سال‌های آینده هم باشند.

وی بیان کرد: نکته دیگر این که اغلب مشکلات ما اصلاً ناشی از تحریم‌ها نبوده و ناشی از سیستم خراب و فرهنگ بد اقتصادی کشور و سیستم بانکی ناکارآمد هستند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) گفت: در این سال‌ها در جهت اجرای اقتصاد مقاومتی تاکید می‌شد که بلایای طبیعی، جنگ و حتی بیماری‌های واگیردار می‌توانند به اقتصاد کشور شوک وارد کرده و در مسیر پیشرفت اقتصادی مانع ایجاد پس باید آماده بود و البته شاهد بروز برخی از این اتفاقات هم بوده ایم.

عبدالملکی با بیان اینکه در این شرایط دولت باید به برنامه‌ای عمل کند که منجر به کاهش تولید نشود، افزود: خیلی از کشور‌ها واردات کالای ایران را به بهانه شیوع کرونا محدود کرده اند و این در حالی است که کالا در یک شرایط بهداشتی به کشور وارد می‌شود پس با کنترل و آزمایش می‌توان این مشکل را نیز در بخش صادرات برطرف کرد و این موضوع نیازمند دیپلماسی است یعنی وزارت امور خارجه باید کشور‌ها را مجاب کند تا واردات کالا از ایران را محدود نکنند.

وی با تاکید بر اینکه صادرات باید با دیپلماسی اقتصادی قوی ادامه پیدا کند و این جا نقش دولت بسیار مهم است، چون صادر کننده به تنهایی نمی‌تواند از عهده مقامات دیپلماتیک کشور مقابل بر بیاید، افزود: دومین کاری که دولت می‌تواند در حمایت از تولید انجام دهد در ارتباط با تصلب نقدینگی است؛ مثلاً دولت هر چه می‌تواند باید به کاهش هزینه‌های تولید کنندگان کمک کند تا آن‌ها با کاهش هزینه‌ها و نقدینگی موجود بتوانند به فعالیت خود ادامه بدهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) تصریح کرد: در وضعیت موجود امهال سه ماهه تسهیلات بانکی تولید کنندگان، تعویق پرداخت حق بیمه توسط کارفرمایان و پرداخت یارانه ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی به افراد فاقد درآمد ثابت از اقدامات خوب دولت هستند، ولی کفایت نمی‌کنند. دولت می‌تواند با اقداماتی نظیر تخفیف‌های مالیاتی تولید کنندگان و کسبه‌های خرد هزینه‌های تولید را کاهش دهد. البته شاید این سوال مطرح شود که دولت در بودجه سال ۹۹ منهای کرونا با کسری ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی مواجه است. معتقدم دولت باید در این برهه تغییر فاز بدهد و به جای مالیات بر تولیدکنندگان کوچک و کسبه به مالیات بر عایدی سرمایه رو بیاورد؛ البته بنده نمی‌گویم از تولیدکنندگان کوچک و کسبه خرد مالیات دریافت نشود بلکه می‌گویم باید امهال تسهیلات بانکی و تخفیف‌های مالیاتی شامل آن‌ها شود.

عبدالملکی با بیان اینکه دولت می‌تواند از عایدی بر سرمایه و سود‌های بادآورده مالیات قابل ملاحظه‌ای بگیرد، اما به این مسئله توجه قابل ملاحظه‌ای نمی‌کند، افزود: دولت از بهار سال ۹۷ تا ۹۸ می‌توانست حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان از سود باد آورده چند هزار نفر مالیات اخذ کند به گونه‌ای که اگر از همین رقم ۲۵ درصد مالیات می‌گرفت رقم آن ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بود و این دو سوم درآمد مالیاتی است که دولت انتظار دارد در سال ۹۹ وصول کند.

منبع خبر: خبرگزاری دانشجو

اخبار مرتبط: رکود اقتصادی ناشی از شیوع کرونا می تواند تا دو میلون نفر به تعداد بیکاران کشور اضافه کند/ سال ۹۹ سال طلایی برای قطع وابستگی به نفت