راستی‌آزمایی: آیا ایران کمکهای بین‌المللی را رد می‌کند؟
آمریکا بار دیگر حکومت ایران را متهم کرد که با رد کردن کمکهای بین‌المللی برای مهار شیوع ویروس کرونا، به مردم ایران آسیب می‌زند.
در مطلبی که روز جمعه در وب‌سایت موسوم به "سفارت مجازی ایالات متحده در ایران" منتشر شده، به نقل از مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا آمده است: "رهبران ایران از پذیرش پیشنهاد کمکهای ایالات متحده نیز امتناع ورزیده اند، در حالی که به دروغ ادعا می‌کنند که تحریم‌های ایالات متحده مانع از دسترسی تجهیزات پزشکی به مردم ایران می‌شوند."
در این مطلب به اظهارات میشل اولیویه لاشاری، از مقام‌های سازمان پزشکان بدون مرز اشاره شده که بیش از ۱۰ روز پیش، از برخورد مقام‌های ایرانی با محموله کمکهای این سازمان اظهار شگفتی کرده بود.
به گفته آقای لاشاری، این سازمان آماده بود تا یک بیمارستان صحرایی ۵۰ تختخوابی در ایران احداث کند، اما با مخالفت مقام‌های ایرانی روبه‌رو شد.
این نخستین بار نیست که آمریکا مقام‌های ایرانی را به رد کمکهای بین‌المللی و دروغگویی درباره اثرات تحریم‌ها متهم می‌کند. اما این ادعا تا چه اندازه صحت دارد و مقام‌های ایرانی کمکهای بین‌المللی را رد کرده‌اند؟
پزشکان بدون مرزپرسروصداترین مورد رد کمکهای بین‌المللی از سوی مقام‌های ایرانی، ماجرای دو هواپیمای ارسالی سازمان غیردولتی پزشکان بدون مرز است که قرار بود در اصفهان بیمارستانی بسازند.
به گفته این سازمان، ۹ تن از اعضای تیم کمکهای فوری پزشکان مرز، شامل دو پزشک متخصص آی‌سی‌یو به همراه دو هواپیمای حامل کمکهای پزشکی، با تمام مجوزهای لازم به ایران ارسال شدند. آنها می‌گویند حتی برخوردهای نخستین مقام‌های ایرانی نیز استقبال از این کمکها بوده.
اما دو روز بعد از ورود این تیم به ایران، وزارت بهداشت مجوزهای این سازمان را باطل کرد و اعلام کرد که اصفهان به بیمارستان صحرایی نیاز دارد.
حق نشر عکس ISNAدر مقابل میشل اولیویه لاشاری گفت که این سازمان می‌تواند به شهرهای دیگر کمک کند. در غیر اینصورت هرچه سریعتر تجهیزات و پرسنل را از ایران خارج می‌کند چون بسیاری به این کمکها نیاز دارند.
ماجرای مبهم کمک سازمان پزشکان بدون مرز به عنوان یک سازمان خیریه بین‌المللی که پیشتر هم بارها در ایران در شرایط اضطراری کمکهایی انجام داده، هنوز پرسش‌های بی‌پاسخ فراوانی دارد.
عدم هماهنگی میان مقام‌های حکومتی، بی‌برنامه بودن دولت در قبال پذیرش کمکها، مداخله سپاه در مساله کرونا یا زورآزمایی نهادهای موازی در ایران، همگی تحلیل‌های آمیخته به حدس و گمانی بودند که در ارتباط با این موضوع منتشر شد.
اما در نهایت، این بخش از سخنان دولت آمریکا درباره سازمان پزشکان بدون مرز کاملا صحیح است.
- کرونا؛ میدان نبردی جدید برای ایران و آمریکا
- دوست و دشمن‌های ایران در بحران کرونا
- کمک به ایران برای مقابله با کرونا؛ پزشکان بدون مرز مرکز فوریت‌های پزشکی راه می‌اندازد
- شیوع کرونا؛ ایران از صندوق بین‌المللی پول ۵ میلیارد دلار کمک درخواست کرد
- ایران، عصر کرونا و بیم و امیدهای آن
وزیر خارجه آمریکا می‌گوید که ایران کمکهای این کشور را رد کرده است. این حرف هم تا‌اندازه‌ای صحیح است. در موضع‌گیری رسمی، ایران اعلام کرد که همه کمکها به جز کمکهای کشورهای آمریکا و اسرائیل را می‌پذیرد. به بیان دیگر حتی قبل از هرگونه پیشنهاد واشنگتن به تهران، ایران دست رد به سینه آمریکا زد.
اما این مورد شباهتی به ماجرای کمکهای سازمان پزشکان بدون مرز ندارد و بیشتر یک لفاظی سیاسی و اظهارنظرهای سیاسی و تبلیغاتی است. در واقع واشنگتن هرگز برای کمک به مبارزه با شیوع کرونا به شکل مستقیم کمکی به ایران ارسال نکرد که رد شده باشد.
مساله "کمکهای آمریکا" چیزی فراتر از توییت‌ها یا اظهارنظرهای مایک پومپئو نیستند که بیشتر جنبه اعلام آمادگی آمریکا برای ارسال کمک بشردوستانه را دارد.
آژانس یو‌اس‌اید USAID که از ابزارهای دیپلماسی عمومی واشنگتن - زیر مجموعه وزارت خارجه این کشور - محسوب می‌شود اعلام کرده که آمریکا نزدیک به ۲۷۴ میلیون دلار به کشورهای نیازمند کمک می‌کند. اما این آژانس نیز هرگز اعلام نکرد که آیا قصد کمک به ایران را دارد یا نه و اگر چنین طرحی دارد، رقم این کمک چقدر خواهد بود و به چه شکل به ایران ارسال می‌شود.
البته این آژانس پیشتر در موارد استثنایی مانند زلزله بم به شکل مستقیم به ایران کمکهایی ارسال کرده است و برای این کار نیز از هواپیماهای نظامی آمریکایی بهره برده است.
کمکهای دیگر حق نشر عکس Getty Imagesاما به جز مورد سازمان پزشکان بدون مرز و کمکهای آمریکا و اسرائیل، ایران باقی کمکهای بین‌المللی را پذیرفته و در تصویر کلی، ادعای واشنگتن مبنی بر اینکه ایران کمکها را رد می‌کند صحت ندارد.
برعکس با اوج‌گیری بحران و عبور از مرحله تکذیب‌های رسمی، دولت ایران استراتژی خود را به کلی تغییر داد و اعلام کرد که به دلیل کمبودها به کمکهایی نیاز دارد.
ایران همچنین از صندوق بین‌المللی پول درخواست یک وام پنج میلیارد دلاری کرده است؛ درخواستی که با حمایت اتحادیه اروپا روبه‌رو شده است.
اما نگاهی به فهرست بلندبالای کمکهایی که تا امروز به ایران شده نشان می‌دهد که بین این کمکها و رقم ۵ میلیارد دلاری که دولت ایران می‌گوید به آن نیاز دارد، قرابتی دیده نمی‌شود.
در واقع مجموع کمکها از ارقام چند ده میلیون دلاری فراتر نرفته است.
یکی از بزرگترین کمکها تاکنون از سوی مجموعه ۲۷ کشور اتحادیه اروپا تعیین شده. رقم این کمک ۲۰ میلیون یورو است که در واقع تعهد یک کمک محسوب می‌شود و هنوز روشن نیست اصولا در غیاب تبادلات بانکی میان ایران و اروپا این پول چگونه به دست دولت ایران خواهد رسید.
البته به جز این کمک ۲۰ میلیون یورویی، کشورهای فرانسه، بریتانیا و آلمان در کمکی دیگر تعهد کردند که پنج میلیون دلار به ایران بپردازند. چنانکه حمید بعیدی‌نژاد، سفیر ایران در لندن گفته است این سه کشور کمکهای دارویی نیز به ایران ارسال کرده‌اند.
دولت ژاپن نیز در ابتدای بحران تعهد کرد که معادل دو و نیم میلیارد ین - ۲۳ میلیون دلار - به ایران کمک پزشکی ارسال کند.
در میان کشورهای همسایه، جمهوری آذربایجان یکی از نخستین کشورهایی بود که اعلام کرد در راستای روابط دیرینه دو کشور برای مبارزه با کرونا به ایران کمک می‌کند. روز ۱۷ اسفند باکو تعهد کرد که پنج میلیون دلار کمکهای بشردوستانه به ایران ارسال کند.
اما در میان کشورهای عربی، کویت یکی از نخستین کشورهایی بود که اعلام کرد ۱۰ میلیون دلار به ایران کمک می‌کند. در همین روزها دومین محموله کمکهای دولت قطر نیز وارد ایران شد. قطر در کنار کمکهای پزشکی، با فعال نگاه داشتن شرکت هواپیمایی قطرایرویز نیز به ایران کمک کرد. این پروازها همچنان یکی از راههای ارسال کمکهای بشردوستانه به ایران هستند.
بخش عمده باقی کمکهای بین‌المللی نیز در واقع همین محموله‌های کمکهای بشردوستانه شامل اقلام پزشکی، تست‌های کرونا و ماسک و تجهیزات حفاظتی هستند.
اگرچه در این مدت آمار این کمکها به شکل منسجم و یکپارچه منتشر نشده، اما نگاهی به خبرهای پراکنده خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که در میان کشورهای جهان، چین از جمله کشورهایی است که بیشترین محموله اقلام پزشکی را به ایران ارسال کرده و تعداد پروازها، بالغ بر دهها مورد بوده است.
حق نشر عکس TASNIMدر کنار چین، دولت ترکیه نیز به طور مرتب کمکهایی به ایران ارسال کرده است.
امارات متحده عربی، گرجستان، ازبکستان و روسیه نیز از جمله کشورهایی بوده‌اند که تا امروز اخباری درباره کمکهای بشردوستانه‌شان به ایران منتشر شده است.
منبع خبر: بی بی سی فارسی 
اخبار مرتبط: راستی‌آزمایی: آیا ایران کمکهای بین‌المللی را رد می‌کند؟
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران
