ویروس کرونا: روند بیماری و چشم انداز اقتصادی

با افزایش شمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا در اروپا، هانس کلوگ، مدیر بخش اروپای سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که زمان کاهش محدودیت های وضع شده برای مقابله با گسترش این بیماری فرا نرسیده است.

در حالیکه بیشترین موارد ابتلای به ویروس کرونا و تلفات آن در هفته های اخیر از ایتالیا و اسپانیا گزارش شده بود، آمار منتشر شده در روزهای اخیر حاکی از کاهش احتمالی در سرعت گسترش این بیماری در این دو کشور بوده است. با اینهمه، طی دو روز گذشته، آمار تلفات مبتلایان در اسپانیا افزایش یافته است هر چند روند کاهش ابتلای به بیماری همچنان رو به کاهش بوده است.

اسپانیا تا کنون مرگ چهاره هزار و پانصد نفر از مبتلایان به ویروس کرونا را گزارش کرده که پس از ایتالیا، بالاترین شمار تلفات گزارش شده در جهان است.

اظهارات آقای کلوگ به منزله هشدار در مورد خوشبینی پیش از حد و احتمال لغو یا کاهش بیش از موعد محدودیت های شدیدی است که اسپانیا و ایتالیا برای مقابله با کرونا به اجرا گذاشته اند.

در بریتانیا، که از نزدیک به سه هفته پیش محدودیت نسبتا شدید رفت و آمد و برنامه "ماندن در خانه" را به اجرا گذاشته، شمار تلفات امروز باز هم افزایش یافت.

به گزارش مقامات بهداشتی این کشور، آمار روزانه تلفات به بیش از نهصد و سی تن رسیده که بالاترین رقم روزانه قربانیان این بیماری تا این تاریخ بوده است.

مقامات بریتانیا امیدوارند که ادامه محدودیت رفت و آمد باعث شود که نقطه اوج ابتلا و مرگ در اثر این بیماری کاهش یابد به نحوی که امکانات پزشکی این کشور توان درمان موثر مبتلایان و نجات جان آنها را داشته باشد. به گفته آنان، به خاطر تاخیر زمانی بین آلودگی اولیه به ویروس و بروز عوارض و شدت گرفتن بیماری، آثار مثبت محدودیت رفت و آمد به سرعت بروز نخواهد کرد.

در حال حاضر، هنوز بیمارستان های بریتانیا دارای ظرفیت کافی برای بستری کردن و درمان مبتلایان به خصوص در بخش مراقبت های ویژه هستند و علاوه بر آن، چند مرکز ویژه درمانی نیز که به تازگی راه اندازی شده در دسترس است.

آنچه که باعث نگرانی شده احتمال کمبود کادر درمانی به خصوص به خاطر لزوم قرنطینه خانگی در نتیجه ابتلای آنان یا اعضای خانواده هایشان به ویروس کروناست.

تبعات اقتصادی: خیلی یا نه چندان بد؟

در حالیکه بیش از یکدهه سال پس از بحران مالی و رکود گسترده سال های 8-2007 اقتصاد جهانی هنوز سلامت کامل خود را باز نیافته بود، شیوع فراگیر ویروس کرونا و لزوم تعطیلی یا کاهش شدید فعالیت های اقتصادی قطعا به بهبود شرایط کمکی نکرده است.

به گفته کارشناسان، تعطیلی طولانی مدت و کاهش رفت و آمد به بسیاری از کسب و کارها آسیب جدی زده و احتمالا شماری از آنها را به ورشکستگی خواهد کشاند.

بعضی بخش های اقتصادی مانند گردشگری و خدمات هواپیمایی عملا زمین گیر شده و شرکت های ضعیف تر در این بخش ها را در معرض نابودی قرار داده است. این وضعیت می تواند به بروز گسترده بیکاری و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن منجر شود.

برای مقابله با این وضعیت، اکثر دولت ها تدابیر ویژه ای را به اجرا گذاشته اند که عمدتا شامل تامین معاش کارگران بیکار و کمک به بقای کسب و کارها به خصوص کسب و کارهای کوچک است. از جمله دولت های ایالات متحده و بریتانیا علاوه بر کمک معیشت برای بیکاران کرونا، بودجه های نسبتا کلانی را برای کمک به صاحبان مشاغل آسیب دیده از شرایط کنونی در نظر گرفته اند.

سازمان تجارت جهانی در گزارشی از احتمال سقوط سیزده تا سی و دو درصدی در تجارت بین المللی سخن گفته و در مورد اخلال در فعالیت های عادی اقتصادی جهان هشدار داده است.

این سازمان گفته است که ممکن است آثار بحران ناشی از فراگیری ویروس کرونا حتی عمیق تر تبعات بحران مالی و رکود اقتصادی یکدهه پیش باشد.

اگرچه شرایط کنونی حاکی از چشم انداز نوید بخشی برای اقتصاد جهانی نیست و خطر وقوع یک رکود عمیق را نمی توان نادیده گرفت، اما برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که شاید در مقایسه با بحران اقتصادی یک دهه پیش، نباید نسبت به شرایط کنونی بیش از اندازه بدبین بود.

بحران اقتصادی دهه پیش ناشی از اختلال اساسی در سازوکار اقتصادی کشورهای پیشرفته و بروز یک حباب اقتصادی عظیم بود که به کاهش اعتماد نسبت به آینده اقتصادی منجر شد.

رکود اقتصادی پیش بینی شده در نتیجه شیوع بیماری کرونا به خاطر توقف اجباری کسب و کار و کاهش اجتناب ناپذیر فعالیت های تولیدی و تجاری بروز خواهد کرد و دوام آن به طول زمان این توقف بستگی دارد.

به عبارت دیگر، در صورت بازگشت اوضاع اقتصادی به شرایط عادی، بعید نیست که اقتصاد بسیاری از کشورها به خصوص کشورهای پیشرفته به سرعت تحرک از دست رفته را باز یابد و بتواند مشکلات ناشی از تعطیلی کسب و کار را جبران کند.

البته تحقق این پیش بینی نسبتا خوشبینانه به آن بستگی دارد که مبارزه با این بیماری چه مدتی به طول انجامد و غلبه بر آن چه زمانی تحقق یابد. طبیعتا هرچه این مدت طولانی تر باشد، مشکلات اقتصادی عمیق تر و حل آنها زمانبرتر خواهد بود.