استفاده از قضات باسابقه برای آموزش در دانشکده حقوق/ رویکرد پژوهشگاه مدیریت پژوهش است

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه قوه قضاییه، سید حجت اله علم الهدی در مراسم انعقاد تفاهم نامه با واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه پژوهشگاه قوه قضاییه برای رفع نیاز‌های دستگاه قضایی، حول محور مباحث حقوقی، فناوری اطلاعات و آمار، آرای قضایی، مدیریت و اقتصاد، جامعه‌شناسی، روانشناسی و علوم تربیتی، فلسفه و تاریخ فعالیت می‌کند، اظهارکرد: تاکید ریاست قوه قضاییه بر این بوده که نه تنها از ظرفیت پژوهشگاه بلکه از تمام ظرفیت‌های بیرون از مجموعه نیز استفاده شود.

وی همچنین با اشاره به تاریخچه تاسیس پژوهشگاه قوه قضاییه در سال ۱۳۹۱، گفت: ۶ پژوهشکده در پژوهشگاه قوه قضاییه فعال است که به حوزه‌های حقوقی محدود نیستند و فراخور نیاز‌های قوه قضاییه در سایر رشته‌ها نیز ورود می‌کنند.

پژوهشگاه اتاق فکر دستگاه قضا محسوب می‌شود

رییس پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه این پژوهشگاه یک نهاد علمی وابسته به نهاد حاکمیتی است، گفت: یکی از اتفاقات خوب در مجموعه این بوده که مطالعات، نیازسنجی‌ها و پژوهش‌ها، کاربردی، عملیاتی و تقاضامحور است و ما به نوعی اتاق فکر محسوب می‌شویم.

وی با اشاره به اینکه سعی داریم از ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی استفاده کنیم، افزود: پژوهشگاه قوه قضاییه نقش واسطه‌گری بین مراکز علمی و قوه قضاییه را ایفا می‌کند.

تقویت ارتباط قوه قضاییه با نهاد‌های علمی

دکتر علم الهدی در ادامه عنوان کرد: ما از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری در جهت رفع نیاز‌های قوه قضاییه حمایت کرده و دانشگاه‌ها نیز می‌توانند از ظرفیت دستگاه قضا در زمینه شرکت در کارگاه‌های علمی و پژوهشی و همچنین بازدید از مراکز قضایی بهره‌مند شوند.

رییس پژوهشگاه قوه قضاییه با اشاره به ارتباط دانشجویان حقوق با قوه قضاییه، گفت: این ارتباط دو سویه با دستگاه قضا، نه تنها مطالبه استادان و دانشجویان بوده بلکه یک نیاز محسوب می‌شود تا دانشگاهیان، دانش حقوق خود را به صورت کاربردی مشاهده کنند.

وی با بیان اینکه رویکرد جدید قوه قضاییه، افزایش ارتباط با نهاد‌های علمی و استفاده از ظرفیت آن‌ها است، گفت: باید در جهت تقویت و کاربردی شدن پژوهش‌ها و ارتباط با نهاد‌های علمی گام‌های موثرتری برداریم.

رویکرد پژوهشگاه مدیریت پژوهشی است

رییس پژوهشگاه قوه قضاییه با بیان اینکه رویکرد این پژوهشگاه مدیریت پژوهشی است، افزود: تلاش ما این بوده که با مراکز آموزشی و پژوهشی مکاتبه کرده و از آن‌ها در امور پژوهشی حداکثر استفاده را داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه دانشگاه آزاد ظرفیت منحصر به فردی دارد که در این زمینه می‌تواند ارتباط و هماهنگی بیشتری با دستگاه قضایی داشته باشد، افزود: در این ارتباط دو سویه نیز دانشگاه‌ها می‌توانند از ظرفیت‌های قوه قضاییه استفاده کنند، به طورکلی ما به عنوان واسطه بین نهاد‌های علمی و قوه قضاییه عمل کرده و اکنون برای همکاری بیشتر اعلام آمادگی می‌کنیم.

دکتر علم الهدی در ادامه با بیان اینکه هدف ما این است که نیرو‌های مستقر در پژوهشگاه بتوانند سایر نیرو‌ها را مدیریت و بر پژوهش آن‌ها نظارت کنند، گفت: ما در پژوهشگاه، تیم چابکی برای پیگیری اقدامات پژوهشی داریم.

وی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های قوه قضاییه برای دانشگاه‌ها، افزود: برگزاری دادگاه‌های مجازی، نشست‌های علمی و جلسه نقد آرای قضایی با حضور قضات و استادان دانشگاه برگزار می‌شود که این امر خود ارتباط با دانشگاه‌ها بوده و خوشبختانه مورد استقبال دانشجویان نیز قرار گرفته است.

ظرفیت دانشگاه‌ها در خدمت قوه قضاییه

در ادامه دکتر رضا مسعودی، رییس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی یکی از آسیب‌های جدی پژوهش در دستگاه‌های اجرایی را بحث متولی‌گری دانست و اظهارکرد: معمولاً بسیاری از دستگاه‌ها و وزاتخانه‌ها مانند وزارت صنعت و معدن، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و حتی وزارت راه و شهرسازی، اقدامات پژوهشی انجام می‌دهند، اما تنها نتیجه آن تحمیل هزینه سنگین است.

وی در ادامه با اشاره به اقدامات پژوهشی و همکاری با دانشگاه‌ها، بیان کرد: بهترین اقدام این است که پژوهشگاه قوه قضاییه در حوزه مدیریت پژوهشی ورود کند به این شکل که پل ارتباطی سیستم قضایی با دانشگاه باشد نه متولی امر؛ درواقع در مباحث پژوهشی نقش نظارتی داشته باشد.

دکتر مسعودی با اشاره به اینکه پژوهشگاه می‌تواند در راستای آینده پژوهی حوزه قضا در کشور گام برداشته و به عنوان مغز متفکر دستگاه قضا در این حوزه محسوب شود، افزود: در این میان پژوهشگاه با تشکیل کارگروه مشترک با دانشگاه می‌تواند بر پایش مسائل نظارت کند.

وی در ادامه با اشاره به نقش پژوهشگاه قوه قضاییه در بحث آمار نیز، گفت: این پژوهشگاه می‌تواند به دستگاه قضا در خصوص تصمیم گیری‌ها، خوراک آماری ارائه دهد که البته این امر با همکاری دانشگاه‌ها امکان پذیر خواهد بود.

رییس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اولویت‌های قوه قضاییه در حوزه‌های مختلف باید تعریف و استادان و دانشجویان به خدمت دستگاه قضا گرفته شوند، اظهارکرد: برای این منظور می‌توانیم در مراکز رشد با پژوهشگاه همکاری داشته باشیم به این شکل که شرکت‌های خدماتی در مراکز رشد دانشگاه‌ها مستقر شوند و هدایت آن‌ها در جهت کاهش بار قوه قضاییه بر عهده پژوهشگاه باشد.

دکتر مسعودی در ادامه با اشاره به اعلام آمادگی در زمینه هرگونه همکاری با پژوهشگاه، گفت: موضوع دیگر این بوده که اگر پژوهشگاه قوه قضاییه مسائل مورد نیاز خود را به عنوان پژوهش به استادان بارز ما ارائه دهد و آن‌ها در این زمینه نقشه راه را مشخص کنند، بسیاری از مشکلات و چالش‌های قوه قضاییه حل خواهد شد.

استفاده از قضات در دانشکده حقوق

رییس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با بیان اینکه همکاری ما با سیستم چابک پژوهشگاه می‌تواند خدمات خوبی به قوه قضاییه ارائه دهد، گفت: تشکیل کارگاه‌ها با همکاری دانشگاه برای قضات می‌تواند از دیگر اقدامات مشترک باشد.

دکتر مسعوی در ادامه با اشاره به استخراج داده و آمار در زمینه حل مشکلات قوه قضاییه، گفت: با تحلیل آماری نه تنها مباحث و مشکلات دستگاه قضا بلکه موضوعات مربوط به کشور نیز قابل حل خواهد بود.

وی با اشاره به اقدام ارزشمند پژوهشگاه در زمینه مطالعات بین رشته‌ای، ادامه داد: ترکیب پژوهش در آمار و حقوق و روانشناسی و... در کنار یکدیگر بسیار ارزشمند بوده و به نوعی می‌تواند در کشور بسیاری از مسائل را حل کند.

رییس واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آموزش در دانشکده حقوق، اظهارکرد: از به کارگیری قضات باسابقه برای آموزش در دانشکده حقوق استقابل می‌کنیم؛ درواقع دانشکده حقوق ظرفیت بسیاری داشته و ما می‌توانیم با همکاری با پژوهشگاه و به کارگیری قضات باسابقه، خبره و بارز شاهد تحول در این دانشکده باشیم.

وی در ادامه با اشاره به برگزاری کارگاه‌های دو روزه برای قضات با همکاری دانشگاه نیز، گفت: درواقع با حضور قضات در این کارگاه‌ها و آموزش‌های لازم به آن‌ها می‌توانیم شاهد تحول در دستگاه قضا باشیم.

دکتر مسعودی با اشاره به اینکه به دنبال عملیاتی شدن تفاهم نامه هستیم، افزود: موضوع دیگر که حائز اهمیت بوده، موضوع مسئله‌محوری و پایش محتوا است که با همکاری دانشگاه و پژوهشگاه می‌توان مسائل را شناسایی و در جهت حل آن‌ها اقدام کرد.

به دنبال نهایی شدن سامانه "تناد دو" هستیم

در ادامه روح‌الله قلی خانی، رییس پژوهشکده استخراج و انتشار آرا و رویه قضایی پژوهشگاه قوه قضاییه، بیان کرد: درست است که وجه غالب پژوهشگاه قوه قضاییه حقوقی است، ولی این مجموعه در زمینه مطالعات پایه، آمار و فناوری اطلاعات و سایر رشته‌ها نیز فعالیت می‌کند.

وی با بیان اینکه در مطالعات پایه موضوعاتی از جمله حقوق و اقتصاد، حقوق و روانشناسی، حقوق و فلسفه، حقوق و تاریخ و حتی آینده پژوهی مورد بررسی و پژوهش قرار می‌گیرند، گفت: در این میان با استفاده از مطالعات پایه می‌توان بسیاری از مشکلات کشور را با روش آرا و استقرایی، آسیب شناسی و حل کرد.

قلی خانی در ادامه با بیان اینکه سالانه حدود ۷ میلیون رای صادر می‌شود که فرآیندمحور بوده و کاهش آن با پژوهش مطالعات پایه امکان‌پذیر است، گفت: با استفاده از بانک اطلاعات آرای قضایی در قوه قضاییه، مطالعات پایه و آماری، می‌توان موضوعات در تمام زمینه‌ها را شناسایی کرد، لذا کار پژوهشی تنها مربوط به بعد حقوقی نیست.

رییس پژوهشکده استخراج و انتشار آرا و رویه قضایی پژوهشگاه قوه قضاییه با اشاره به اینکه به دنبال نهایی شدن سامانه "تناد دو" هستیم، افزود: باید مشکلات را از کف میدان شناسایی و حل کنیم.

قلی خانی با اشاره به اینکه باید با اولویت بندی و مسئله یابی مشکلات را حل کرد، ادامه داد: در خصوص موضوع زبان شناسی نیز باید بگویم که در نقد آرا باید رویکرد ساختاری، زبانی و محتوایی مورد توجه قرار گیرد؛ در حقیقت در نقد آرا، "زبان‌شناسی حقوق" می‌تواند در ارتباط متهم و قاضی کمک شایانی داشته‌باشد.

وی ادامه داد: زبان حقوقی، ادبیات خاص خود را دارد و ما باید زبان‌شناسی در دادرسی‌ها را مدنظر قرار داده و در این زمینه با دانشگاه‌ها همکاری داشته تا شاهد تحول در دستگاه قضایی باشیم.

همکاری در زمینه برگزاری همایش‌های ملی و بین المللی

در ادامه این نشست محمودرضا کریمی، مدیرروابط‌عمومی پژوهشگاه قوه قضاییه بیان کرد: در پژوهشگاه قوه قضاییه ظرفیت خوبی برای همکاری با دانشگاه‌ها وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه راه‌اندازی مرکز نوآوری قوه قضاییه در دستور کار قرار دارد، گفت: پژوهشگاه قوه قضاییه قرار است با هماهنگی‌های به عمل آمده با معاونت علمی ریاست جمهوری به عنوان ارزیاب کار‌های استارت آپ‌های خلاق در زمینه حقوقی باشد که در این امر می‌تواند همکاری‌های مشترک و خوبی به خصوص در توسعه فعالیت‌های نوآورانه در رشته انسانی به ویژه حقوق داشته باشیم.

مدیرروابط عمومی پژوهشگاه قوه قضاییه همچنین بیان کرد: پژوهشگاه آمادگی این را دارد تا در زمینه‌های حقوقی، بین المللی و مباحق اقتصادی و مبارزه با مفاسد و مباحث بانکی کارگاه، نشست‌ها و همایش‌های ملی و بین المللی را به صورت مشترک و با همکاری دانشگاه برگزار کنیم.

کریمی با اشاره به اینکه پژوهشگاه قوه قضاییه از جایگاه ممتازی در قوه قضاییه و نهاد‌های دولتی و حاکمیتی برخوردار است، خاطرنشان کرد: با توجه به جایگاه پژوهشگاه استادان و قضات بارز و با سابقه‌ای مشغول فعالیت هستند که می‌توان در یک همکاری مشترک از ظرفیت ویژه آن‌ها در بحث آموزشی دانشگاه استفاده کرد.

زبان شناسی در رشته حقوق

همچنین در ادامه دکتر سید بابک فرزانه، مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد با اشاره به بحث زبان‌شناسی گفت: موضوع زبان‌شناسی مغفول مانده است، بنابراین می‌توانیم در این راستا با همکاری پژوهشگاه قوه قضاییه پروژه‌های تحقیقاتی داشته باشیم.

وی در ادامه با بیان اینکه زبان‌شناسی در رشته حقوق بسیار موثر است، اظهارکرد: این حوزه باید در کنار مباحث مطالعات پایه مورد توجه قرار گیرد.

مدیرکل حوزه ریاست و روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد با اشاره به تحلیل لایحه‌ها و راستی‌آزمایی در قوه قضاییه، گفت: بحث حقوق و زبان‌شناسی در این زمینه بسیار مهم و کارآمد است، چراکه در دستگاه قضایی تمام کشورها، فردی زبان‌شناس برای راستی آزمایی حضور داشته و گفته‌های متهم و قاضی را تحلیل می‌کند؛ درواقع تحلیل گفتمان با زبان‌شناسی صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: تاکنون در رشته‌های حقوق زبان‌شناسی وجود نداشته است که ما امروز برای نخستین بار می‌توانیم، زبان‌شناسی را در رشته حقوق درگیر کنیم.

دکتر فرزانه در پایان در خصوص مسئله‌محوری نیز گفت: در این زمینه با همکاری پژوهشگاه می‌توانیم مسئله و مشکلات را اولویت‌بندی کرده و در جهت حل آن اقدام کنیم و درنهایت برای سایر دستگاه‌ها نیز مدل ارائه دهیم.

لازم به ذکر است دکتر علم‌الهدی پس از امضای تفاهم نامه از مرکز رشد و نوآوری واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی بازدید کرد.