ورود شستا به بورس، الگویی برای خصوصی سازیهای بعدی

در این بین گاه واگذاری تصدی ها از طریق مذاکره با خریداران در پشت درهای بسته، گاه از طریق دست به دست کردن سهام از وزارت خانه ای به سازمانی وابسته به نهاد عمومی دیگر و گاه نیز از طریق فرابورس به صورت واگذاری سهام در قالب بلوک سهام روی داد. لیکن بدون شک منصفانه ترین و شفاف ترین نوع واگذاری و خصوصی سازی در قالب عرضه سهام در بورس اوراق بهادار میباشد که ممیزی ها و ارزش گذاری از روش های کاملاً استاندارد پیروی نموده و فرآیند خرید و فروش، خریدار و فروشنده در تالار شیشه ای بورس مقابل یکدیگر معامله را انجام میدهند.

حدود سه دهه از تاسیس شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی سپری میشود و در این سه دهه دارایی این صندوق معظم بین نسلی که هدف آن حفظ ارزش دارایی بیمه شدگان سازمان تامین اجتماعی است، به اندازه ای بزرگ شد که امروز به یکی از سرمایه دارترین هلدینگ های خاورمیانه تبدیل شده است. این ثروت عظیم اما طی این سالها در فضای مه آلود بین خصوصی یا دولتی بلاتکلیف باقی مانده بود و همواره در اذهان عمومی و سطح رسانه ها به عنوان "حیاط خلوت" دولتها برای انتصاب نزدیکان و محلی برای مدیران مبرای از پاسخگویی به نهادهای نظارتی تلقی میگردید. فارغ از اینکه این قضاوت تا چه حد با واقعیت های موجود در شستا و شرکت های زیرمجموعه تطابق داشته یا خیر، موجبات عدم اطمینان به صندوقی که ذینفعان آن جمعیتی بالغ بر 45 میلیون بیمه شده تامین اجتماعی میباشند را فراهم آورده بود.

موضوع واگذاری ها در شستا نیز از اوایل دهه نود با انتصاب مدیران عامل از گرایشات مختلف سیاسی و سوابق متنوع مدیریتی همواره پیگیری شده و هربار شرایط به گونه ای رقم خورد تا مدیران این جراحی بزرگ را به تاخیر اندازند و در بهترین اقدامات خود بجای مواجهه با آن از سیاست های کوچک سازی، ادغام و یا اقدامات مشابه در شرکت ها و هلدینگ های زیرمجموعه به عنوان تسکین های مقطعی بهره جویند.

دولت نیز به شکل عام و شخص رییس محترم جمهور به طور خاص طی شش سال گذشته بر سیاست کلی واگذاری در مجموعه شستا پایفشاری نموده و شاید یکی از دلایل تغییرات پیاپی در مدیریت این شرکت نیز عدم دریافت پاسخ در قبال این خواسته راهبردی بوده است. امروز پس از سالها کشمکش و سنگ اندازی ها در خصوص واگذاری دارایی شستا در بورس اتفاق بزرگی رخ داد که میتوان از آن به عنوان الگویی جهت سایر واگذاری های دولت و نهادهای عمومی غیر دولتی استفاده کرد. از این پس تاریکخانه مبهم و مرموز شستا در مرعا و منظر عمومی قرار میگیرد و عملاً شفافیت مالی مورد انتظار مردم در قالبی حرفه ای از طریق بورس قابل رصد خواهد بود و بسیاری از حواشی طرح شده در خصوص این شرکت محو خواهد شد. ضمن آنکه با تزریق نقدینگی که در جهت تولید و توسعه و کاهش بار دولت در شرایط سخت تحریم و رکود ناشی از آن به کار گرفته میشود، بسیاری از نگرانی ها از بحران تامین اجتماعی که سالهاست اقتصاددانان هشدارش را داده اند رفع خواهد شد.

آنچه امروز درباره شستا و نوع مدیریت عرضه سهام آن که از بسیاری جهات ریزبینانه، به شکل منطقی و عادلانه ای در حال رخ دادن است بر می آید میتوان استنباط نمود الگوی قابل ارائه جهت خصوصی سازی در شرایط پر تنش از لحاظ تهدیدات اقتصادی خارجی و داخلی است که قابلیت تسری به بسیاری از بخشهای عمومی و دولتی دیگر را دارد تا از این مجرا ضمن شفاف نمودن بخشهای اقتصادی تحت نفوذ دولت، نقدینگی جامعه نیز جایگزین مناسبی در جهت رشد صنعت و جهش تولید یافته و مانع از سوداگری نقدینگی در بخش های غیر مولد و تورم زا گردد.

*کارشناس بورس

1717