شب قدر، شب رسیدن به امام است

به گزارش خبرگزاری مهر، متن زیر گفتارهایی از آیت الله سیدمحمدمهدی میرباقری است که به مناسبت شبهای قدر بیان شده است.

مهم‌ترین حاجت ماه مبارک رمضان، جدا شدن از اصحاب نار و اصحاب اولیای طاغوت است. شب قدر شب رسیدن به امام است. امام معصوم (ع) در شب قدر مأمور می‌شود که منزلتی از قرآن را در عالَم جاری کند.

حضرت رسول (ص) برای هدایت مردم دو چیز آوردند: یکی قرآن کتاب الهی و دیگری هم امام (ع). قرآن از طریق امام (ع) در عالَم و جامعه و باطن انسان جریان پیدا می‌کند. اگر فردی بخواهد به حقیقت قرآن برسد، از طریق امام (ع) می‌رسد. جامعه و عالَمِ تکوین هم همین‌گونه است. امام (ع) طریق جریان هدایت قرآن است و امام (ع) است که قرآن را در عالَم جاری می‌کند.

امام است که در شب قدر، آن منزلتی از قرآن که باید در عالَم جاری بشود، به ایشان می‌رسد و حضرت مأمور به تحقق و جریان قرآن در عالَم می‌شوند که کدام کلمه از قرآن و کدام انوار باید جاری بشود. درهایی که در شب قدر به روی مؤمنین باز می‌شود هیچ زمان دیگری باز نمی‌شود. در همه شب‌ها باب رحمت الهی باز است، ولی شب قدر رزق خاصی دارد که با تمام سال متفاوت است.

در شب قدر که قلب ماه رمضان است رزق خاص و ویژه‌ای برای مؤمنین قرار داده می‌شود. درهایی که در شب قدر به روی مؤمنین باز می‌شود هیچ زمان دیگری باز نمی‌شود. اگر خدای متعال محبت اهل بیت (علیهم‌السلام) را روزیِ انسان کند آن فرد به خیرِ دنیا و آخرت رسیده است.

رزق‌های خاص مثل رزق همراهیِ یاران امام حسین (علیه السلام) در کربلا و شهادت در مسیر ایشان، در چنین شب‌هایی مقدر می‌شود. مهم‌ترین روزیِ این شب‌ها این است که انسان بتواند در جبهه مؤمنین قرار بگیرد. از حضرت بخواهیم که ما را در جبهه کفار و منافقین قرار ندهد. امشب شبی است که این امر را از خدا بخواهیم که در صف یاران حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه) و در زمره مقربین قرار گیریم.

باید از خدا بخواهیم موانعی که انسان را از خودش و اولیائش جدا می‌کند را از مسیرمان بردارد. اگر کسی می‌خواهد همراه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) باشد باید از دنیا بزرگ‌تر شود و دل بکَنَد؛ چون جلوه‌های دنیا انسان را از ولی خدا جدا می‌کند. مؤمن باید با دنیا تصفیه‌حساب کند و دنیا و مادیات در نگاهش کوچک باشد تا بتواند به مقام معیت امام زمانش برسد.

«خَلِّصْنَا مِنَ النَّارِ یَا رَبِّ»، یعنی طلبِ رهایی از محیطِ ولایت طواغیت. «یکی از اموری که در شب قدر تقدیر می‌شود، «عِتق من النار» است؛ اینکه دعای جوشن کبیر را می‌خوانیم و هزار اسم خدا را واسطه قرار می‌دهیم، از خدا چه می‌خواهیم؟ می‌خواهیم که ما را از آتش جهنم نجات بدهد. این «عِتق من النار» و خلاصی از آتش، که در دعاهای ماه رمضان مکرر آمده است، یعنی چه؟ این همان ورود به وادی ولایت است. کسی که اقتحام به وادی ولایت می‌کند و وارد وادی ولایت می‌شود از «نار» نجات پیدا کرده است (فَإِنَّ اَللَّهَ فَکَّ رِقَابَکُمْ مِنَ اَلنَّارِ بِوَلاَیتِنَا أَهْلَ اَلْبَیتِ).

گویا این نار، باطنِ ولایتِ طاغوت است؛ در روایات آمده: «وَلَایةُ عَدُوِّ آلِ مُحَمَّدٍ هِی النَّارُ» (نار ولایت دشمنان نبی اکرم (ص) و اهل بیت (ع) است). باطن دشمنان نبی اکرم (ص) و اهل بیت (ص) که اولیا طاغوت هستند، «نار» است. آیه قرآن همین را می‌گوید: «أُولئِکَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فیها خالِدُونَ»؛ وقتی از خدا رویگردان‌اند حاصلش این است که دل به این اولیا می‌بندند؛ چون راه سومی نیست. وقتی دل بستند خودشان برده آتش می‌شوند.»

شب قدر یعنی یک شب که با ولیّ‌ِ خدا سالک باشی، بهتر از هزار ماه است که خودت راه بروی. درک شب قدر، غیر از بیدار بودن است. ممکن است آدم بیدار باشد، ابوحمزه بخواند، دعای جوشن کبیر بخواند، همهٔ کارها را بکند ولی به درک شب قدر نرسیده باشد.

درک شب قدر امر دیگری است؛ ورود به محیط ایمن الهی است. اگر انسان توانست خودش را به ولیّ‌ِ خدا برساند، در کنار او بیش از هزار ماه جلو رفته است و اگر نرساند، هزار ماه هم که خودش بدود آن کار را نمی‌کند. یک شب که با ولیّ‌ِ خدا سالک باشی و به آن وادی أیمن راه یابی، آن یک شب از هزار ماه که خودت راه بروی بهتر است. انسان اگر به درک شب قدر رسید، سال بعدش سال غنی و پرباری خواهد بود. انسان اگر مراقبۀ در روز نداشته باشد ممکن است به شب‌زنده‌داری موفق نشود.

انسان در طول سال باید مراقبه کند تا برای شب قدر آماده شود. حداقل این چند شب را مواظب باشیم، به روزهایش بیشتر دقت کنیم، غفلت نکنیم، مراقب خواب و غذا و چشم و گوش و زبانمان باشیم تا آماده شویم تا از شب‌ها برخوردار شویم.

چه بسا انسان یک غفلت در روزش مانع از برخورداری از شبش می‌شود. شخصی به حضرت عرض کرد: من موفق به نافله شب نمی‌شوم. حضرت فرمودند: گناهانت تو را زندانی کرده است: «قَیدَتکَ ذُنُوبُک». انسان اگر مراقبۀ در روز نداشته باشد ممکن است به شب‌زنده‌داری موفق نشود. کما اینکه اگر شب‌زنده‌داری نکند، زمینه برای لغزش روز مهیا می‌شود. انسان باید در طول سال آمادگی پیدا کند تا به درک شب قدر برسد و البته اگر به درک شب قدر رسید سال بعدش سال غنی و پرباری خواهد بود.

علی أی حال اگر کسی الحمدلله از ماه رجب شروع و مواظبت کرده و مراقبه‌های لازم را انجام داده است گوارای وجودش باد. ولی اگر این کار نشده است لااقل در این چند روز که باقی مانده است مقداری مواظب چشم، زبان، گوش، اخلاق و رفتارش باشد، و خدا را مراقب خود ببیند تا إن شاء الله خدای متعال به فضل خودش همین مقدار کم را از ما بپذیرد و ما را مهمان خود در شب قدر قرار دهد.

کل فرصت دنیا فرصت کوتاهی است. در کل این فرصت، ما باید اهل سرعت و سبقت باشیم. لااقل در شب‌های قدر باید اهل سبقت و سرعت باشیم. نترسیم. پا روی خواسته‌هایمان بگذاریم، به امام گره بخوریم. هر چه پیش آید خوش آید.

مثل زهیر و حر شویم. وقتی به امام گره خوردی هرچه پیش آید خوش آید؛ دیگر غصه چیزی را نخوریم. درک شب قدر یعنی انسان در طرح امام و برنامه امام قرار بگیرد و امام یک جایگاهی برای ما در برنامۀ خودشان در نظر بگیرند و کاری به ما بدهند. در شب قدر، پنهانی‌ترین نقشه‌های دشمنان نیز روی میز حضرت قرار دارد و آن حضرت دربارۀ آنها تصمیم می‌گیرند.

ما در تاریخ به ولایت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) امتحان شده‌ایم و باز هم داریم امتحان می‌شویم. ریاضتِ چنین و چنان، اگر با تولّی و تبرّی همراه نباشد، در دستگاه خدا ارزشی ندارد. ابلیس دو رکعت نماز خواند و ۴۰۰۰ سال طول کشید، اما این نماز در ترازوی خدای متعال هیچ وزنی ندارد. هم نماز معاویه جهنم است و هم عسل معاویه جهنم است.

عِتق مِنَ النّار یعنی خارج شدن از محیط ولایت طاغوت و قطع تعلق به دنیایی که شیاطین ایجاد کرده‌اند. شب قدرِ اصلی بلاتکرار است و شب قدرِ هر سال، نازله‌ای از آن شب قدرِ واحد است. ما یک شب قدری در هر سال داریم که تکرار می‌شود و تردیدی در آن نیست؛ «تَنزَّلُ الْمَلَئکَةُ وَ الرُّوحُ». هر سال، ملائکه همراه با روح در شب قدر بر امامِ دوران نازل می‌شوند. ولی یک شب قدری هم در کلِ عالم داریم که ظرف نزول قرآن است و حقایق در آن نازل شده است. این شب قدر، به وجود مقدس حضرت زهرا (س) تفسیر شده است.

این روایت را در تفسیر صافی دیدم که حضرت فرمودند در شب قدر، همه حقایق، حتی حقیقتِ ولایت، تقدیر شده است. این یعنی شب قدر خیلی باعظمت است. از این‌جاست که مقدراتِ همه کائنات، از جمله این امر عظیم شکل می‌گیرد.

این شب قدر بلاتکرار است، و شب قدرِ هر سال، نازله‌ای و تجلی‌ای از آن شب قدر واحد است. اگر کسی می‌خواهد از طریق فضل خدا وارد شب قدر شود، از وادی سیدالشهدا (ع) وارد بشود. خوشا به حال آن‌ها که اول ماه رجب حضرت سیدالشهدا (ع) را زیارت کردند و نیز نیمه رجب و نیمه شعبان.

اگر کسی این وادی‌ها را طی نکرده، نزدیک‌ترین راه در شب قدر این است که خودش را به وادی سیدالشهدا (ع) برساند و واقعاً خودش را در دامن سیدالشهدا (ع) بیندازد. اگر کسی این کار را هم نکند، من دیگر نمی‌دانم که باید چه کار کند! اگر کسی نتواند پای مصیبت سیدالشهدا (ع) بنشیند و واقعاً به نحوی وارد این وادی ولاء سیدالشهدا (ع) شود که کوله‌بارش بسته شود، حقیر راه دیگری نمی‌شناسم.

این وادی‌ای است که از فضل خدا باز شده است. اگر کسی می‌خواهد از طریق فضل خدا وارد شود از وادی سیدالشهدا (ع) وارد بشود. کسی که وارد کربلا می‌شود خداوند با فضلش با او برخورد می‌کند؛ وگرنه حُرّ با آن جرمش که قابلِ مغفرت نبود. فضل خدا نه‌تنها او بخشید بلکه او را به حُرّ تبدیل کرد. زهیر هم، که عثمانی بود، در وادی سیدالشهدا (ع) شد زهیر، و فرمانده لشکر امام حسین (ع).

در شب‌های قدر، خودمان را در کشتی امام حسین (ع) بیندازیم و به حضرت قول بدهیم که دیگر از حضرت جدا نشویم. ان‌شاءالله حضرت ما را بپذیرند. شب قدر ما همین باشد که در کِشتی حضرت سوار شویم و عمرمان را در این دریای طوفانی به‌خصوص در فتنه‌های آخرالزمانی در این کِشتی امن باشیم. امام زمان، در شب قدر، منتظر دستگیری از ماست. تصمیم‌ها، قرارها و عهدهای بزرگ مختص به شب قدر است. اگر حضرت در را به روی ما باز کنند، برکاتش آرام‌آرام در طول زندگی ما معلوم خواهد شد.

«شب قدر شبی است که باید بین ما و امام زمان یک تلاقی‌ای شود. إن شاء الله حضرت رضایتی از ما پیدا کنند و در را به روی ما باز کنند. اگر این در به روی ما باز شد، برکاتش آرام‌آرام در طول زندگی ما معلوم می‌شود. استادی داشتیم که می‌گفت انسانِ کباب‌خورده دهانش بو می‌دهد. اگر بابی از انسان به روی ما باز شد آرام‌آرام شیرینی‌ای در زندگی‌اش پیدا می‌شود. امام علیه‌السلام منتظر دستگیری ماست. شب قدر شب دستگیری است، همه چیز آماده است.

امام مراقب‌اند، همیشه حواسشان به ما هست. به امام هادی (ع) گفتند ما چگونه به شما برسیم؟ فرمودند شما دهانتان را باز کنید ما هستیم و آماده‌ایم، بیشتر از این نیاز نیست. ما همیشه در محضر امام هستیم، امام هم مراقب و مواظب ماست. امام صادق (ع) فرمودند شیعیان ما هر کجا از عالم باشند زیر نظر ما هستند، ما متوجهشان هستیم.

کافی است انسان امشب حرکتی کند و قراری با امام زمان (عج) بگذارد. آثارش در زندگی انسان معلوم می‌شود. تصمیم‌ها، قرارها و عهدهای بزرگ مختص به شب قدر است. إن شاء الله باید انسان اهل سرعت و سبقت باشد، فرصت را مغتنم بشمارد، این ساعت و آن ساعت، و امشب و فردا شب نکند، با امام یک معامله جدی کند و به‌سمت امام برود، هرچه پیش آید خوش آید. حال چه می‌شود؟ هر چه حضرت بخواهد می‌شود. آخرش می‌شود مثل حُر! بد شد؟! در وادی امام چیز بدی پیش نمی‌آید.