نگرانی «جدی» آژانس اتمی از «عدم همکاری» ایران

آژانس بین‌المللی انرژی روز جمعه نسبت به ادامه ممانعت ایران از بازرسی برخی سایت‌ها ابراز «نگرانی جدی» کرد و گفت ممکن است فعالیت‌هایی که قبلا در این سایت‌ها صورت گرفته است، در راستای «برنامه تولید سلاح‌های هسته‌ای» بوده باشد.

خبرگزاری رویترز می‌نویسد آژانس و سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا بر این باور هستند که جمهوری اسلامی برنامه مخفی مدونی برای تولید سلاح‌های هسته‌ای تا سال ۲۰۰۳ داشته است و آنچه اسرائیل دستیابی به «آرشیو گسترده اطلاعات» از برنامه‌ هسته‌ای ایران نامیده، اطلاعات بیشتری درباره فعالیت‌های سابق هسته‌ای ایران نشان می‌دهد.

بیشتر در این باره: کمالوندی: دلایلی قوی برای پاسخ ندادن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داریم

اسرائیل می‌گوید که با اجرای عملیاتی در بهمن ۱۳۹۶ آرشیو اتمی ایران را به تل‌آویو انتقال داده است.

بنیامین نتانیاهو در بهار ۱۳۹۷ در یک کنفرانس خبری از حدود ۵۰ هزار سند و هزاران لوح فشرده از آرشیو اتمی ایران رونمایی کرد.

نخست وزیر اسرائیل در آن زمان گفت هدف اولیه ایران از راه‌اندازی برنامه اتمی‌ خود، دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده و در حالی که سال ۱۳۹۴ با کشورهای جهانی برجام را امضا کرد، این اسناد را از بین نبرد و آن را در انباری در شورآباد در حومه تهران پنهان کرد.

بعد از آن، اسرائیل اعلام کرد ایران در سایت «تورقوزآباد» در نزدیکی تهران انبار مواد هسته‌ای داشته، موضوعی که وزارت امور خارجه ایران آن را «دروغ، نسنجیده و بی‌محتوا» خواند و عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران هم گفت که به باور او «عده‌ای نتانیاهو را سر کار گذاشته‌اند».

اما آژانس بعد از یک بازرسی از این سایت ردپای اورانیوم غنی‌سازی شده در آن را تایید کرد و از ایران خواست منشا اورانیوم را اعلام کند؛ موضوعی که بعد از حدود دو سال، ایران نه توضیحی به آژانس داده و نه با بازرسی دوباره از این سایت موافقت کرده است.

آژانس در گزارش جدید خود می‌گوید خواهان دسترسی به سه سایت در ایران است، اما جمهوری اسلامی برای ماه‌هاست که مانع می‌شود. این نهاد نام سایت‌ها را منتشر نکرده است، اما گفته است در یکی از سایت‌ها که در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ تخریب شده، احتمالا ایران ذخیره اورانیوم طبیعی داشته است و عملیاتی برای از بین بردن رد اورانیوم انجام شده است.

در سایت دیگری نیز که آن نیز مورد تخریب قرار گرفته احتمال می‌رود آزمایش انفجاری، شامل تست حفاظتی برای آشکارسازهای نوترونی در سال ۲۰۰۳ انجام گرفته باشد.

درباره سایت سوم هم گفته می‌شود عملیات تخریب بخشی از آن از ژوئیه پارسال آغاز شده است.

آژانس از ایران خواسته است فورا با این نهاد همکاری کند و اجازه بازرسی از این سایت‌ها را بدهد.

این گزارش همچنین می‌گوید ایران کماکان از بخشی از تعهدات هسته‌ای برجامی خود عدول می‌کند و ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده خود را که قرار بود زیر ۲۰۳ کیلوگرم نگه دارد به هزار و ۵۷۱ کیلو رسانده است.

ایران از اردیبهشت پارسال طی چند مرحله بخش‌هایی از تعهدات هسته‌ای برجامی خود را در واکنش به تحریم‌های آمریکا معلق کرد.