جهان ما را با ادبیات می‌شناسد/نیازی به برندسازی نیست

جهان ما را با ادبیات می‌شناسد/نیازی به برندسازی نیست
خبرگزاری مهر
خبرگزاری مهر - ۱۴ مرداد ۱۴۰۰

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، مراسم افتتاح کتابخانه عمومی شهید چمران ویژه ادبیات داستانی عصر دیروز چهارشنبه ۱۳ مرداد با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوب دهقانکار مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، علیرضا مختار پور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، همایون امیرزاده رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی محمدی مشاور و مدیرکل حوزه وزارتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا اسماعیلی مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و معاونان خانه کتاب و ادبیات ایران در محل این کتابخانه برگزار شد.

صالحی در ابتدای این‌مراسم گفت: همزمانی افتتاح کتابخانه عمومی شهید چمران ویژه (ادبیات داستانی) با روز مباهله را به فال نیک می‌گیریم. ایده راه‌اندازی کتابخانه ادبیات سال‌ها پیش از زمانی که در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خدمت می‌کردم، مطرح بود و بسیار خوشحالم که در روزهای پایانی دولت دوازدهم محقق شد و طبق تفاهم و توافق نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و خانه کتاب و ادبیات ایران این ایده اجرایی شد. لذا مشتاقانه در این آیین حضور پیدا کردم و به دست‌اندرکاران اجرایی این ایده دست‌مریزاد می‌گویم.

وی افزود: این کتابخانه در تهران شروع به کار کرد اما باید در سایر استان‌ها و شهرستان‌ها نیز تداوم پیدا کند تا شاهد حلقه‌ای از کتابخانه ادبیات در کشور باشیم. ادبیات داستانی و به طور عام ادبیات از چند جنبه مهم است؛ جایگاهی که ادبیات در فرهنگ مطالعه بالفعل و فرهنگ مطالعه بالقوه دارد باید بررسی شود. بر اساس پیمایش مصرف کالاهای فرهنگی در ایران که در سال ۱۳۹۸ محقق شده است سهم اول مطالعه با میانگین ۴/۳۵ به رمان و داستان اختصاص دارد.

"ادبیات داستانی و به طور عام ادبیات از چند جنبه مهم است؛ جایگاهی که ادبیات در فرهنگ مطالعه بالفعل و فرهنگ مطالعه بالقوه دارد باید بررسی شود"این سهم در سن‌های پایین‌تر ( ۱۵ تا ۲۵ سال ) ۷/۴۱ و در سن‌های ۲۵ تا ۴۰ سال به ۹/۳۸ می‌رسد. به عبارتی در سنین آینده‌ساز و تاثیرگذار آینده کشور این آمار افزایش پیدا می‌کند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه گفت: تحلیل آمارهای نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران که در سال گذشته برگزار شد نشان می‌دهد که به لحاظ مبلغ، رقم اول به ادبیات و به لحاظ نسخه ابتدا کتاب‌های کودک و نوجوان و سپس به ادبیات اختصاص پیدا کرده است. سهم ادبیات از لحاظ مطالعه سهم بسیار بالایی است. در نتیجه مطالعه کتاب‌های ادبیات و به طور خاص داستان، دریچه‌ای برای عادت و شروع به مطالعه است. تاکیدی که مقام معظم رهبری همیشه به آن اشاره می‌کردند، ذائقه، طعم، عشق و شور به خواندن از کتاب‌های ادبی شروع می‌شود.

در نتیجه ادبیات در فرهنگ بالفعل مطالعه و فرهنگ بالقوه مطالعه نقش مهمی دارد.

صالحی با اشاره به جایگاه توسعه ادبیات به طور عام و ادبیات داستانی به طور خاص گفت: صنایع خلاق در جهان و در حوزه توسعه کشورها و اقتصاد جهانی نقش مهمی دارد و ارزش افزوده‌ای که صنایع خلاق ایجاد می‌کنند پیش از آنکه بر مبنای امکانات و ماده باشد به ایده‌های میانبُر تکیه دارند؛ جایگاه صنایع خلاق در توسعه اقتصاد و پیشرفت جهانی بسیار بالا است. موتور محرک صنایع خلاق، هنر است و بخش پیشران، محرک و بنزین این موتور، ادبیات است. در هر حوزه‌ای از حوزه‌های صنایع خلاق با شاخه‌های مختلف و متنوع، سهم جذابیت‌آفرینی آن از مبدا و سرچشمه ادبیات ناشی می‌شود. در نتیجه ادبیات علاوه بر مطالعه‌آفرینی، جامعه را به سمت پیشرفت نیز سوق می‌دهد.

وی به جایگاه هویتی ادبیات به طور عام و ادبیات داستانی به طور خاص اشاره کرد و گفت: ادبیات از ابعاد داخلی و بین‌المللی برای ما منشا هویت است؛ در ابعاد داخلی بخش زیادی از فضای فرهنگ عمومی و اجتماعی از مسیر و کانال ادبیات اعم از شعر، داستان، ضرب‌المثل و... می‌گذرد.

"بر اساس پیمایش مصرف کالاهای فرهنگی در ایران که در سال ۱۳۹۸ محقق شده است سهم اول مطالعه با میانگین ۴/۳۵ به رمان و داستان اختصاص دارد"بخشی از هویت‌سازی ما از کانال و مسیر ادبیات اتفاق می افتد. در بخش هویت سازی، استمرار و بقای هویت، فرآوری هویت به اقتضای نیازهای جدید زمان می توانیم از ادبیات کمک بگیریم.

جهان ما را با ادبیات می‌شناسد

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نقش ادبیات در ابعاد بین‌المللی گفت: جهان ما را با حوزه ادبیات می‌شناسد و هویت ایرانی در حوزه بین‌المللی به نحوی با ادبیات پیوند خورده است و لازم نیست در این حوزه برندسازی کنیم؛ بعضی از جوامع در این زمینه هزینه می‌کنند تا برندی از خودشان در عرصه بین‌المللی بسازند. اما ایران یک نشان تاریخی و ادبی از خود دارد و تداوم این هویت ادبی برای ایران روان‌تر و ممکن‌تر است. همیشه این سوال مطرح بود که تمدن‌های مختلف ایرانی، رومی، یونانی و... از کجا شروع کردند و نقطه جهش و آغازشان از کجا بود؟ به نظر من تمدن اسلامی از کتابخانه‌ها شروع شد و تمدنی مبتنی بر کتاب قرآن و ساختار سازمانی آن مبتنی بر کتابخانه است؛ با این نگاه ایده کتابخانه‌ با رویکرد ادبیات داستانی مهم است از این جهت که فرصتی برای فرهنگ مطالعه و حرکت توسعه‌ای در کشور مهیا می‌کند.

از طریق کتابخانه‌های ادبیات داستانی، هنر به عنوان موتور محرک فعال‌تر می‌شود و پیش می‌رود. همچنین بخش‌های هویتی ما زمینه استمرار، ارتقاء و نوآوری‌های مثبت پیدا می‌کند.

صالحی در پایان سخنانش گفت: ایده راه‌اندازی کتابخانه‌ها با رویکرد ادبیات داستانی آغاز شده و امید می‌رود با همت و اهتمام در استان‌ها و شهرهای دیگر ادامه پیدا کند و کتابخانه‌ها علاوه بر اینکه در آگاهی عمومی نقش دارند در موتور تمدن‌سازی انقلاب در گام دوم انقلاب اسلامی ایران نیز موثر باشند.

کتابخانه تخصصی ادبیات داستانی در سایر استان‌ها راه اندازی شود

جوادی نیز در این آیین گفت: همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و در راس آن آقای مختار پور برای راه‌اندازی کتابخانه با رویکرد تخصصی ادبیات داستانی ستودنی است. همدلی، تفاهم و توافق بین خانه کتاب و ادبیات ایران و نهادکتابخانه‌های عمومی کشور باعث شد راه برای راه‌اندازی کتابخانه با رویکرد تخصصی شکل بگیرد. این ایده نه تنها در تهران بلکه در سایر شهرها و استان‌ها نیز باید شکل بگیرد تا برای کسانی که اهل فرهنگ و ادب هستند فضایی برای رشد فراهم شود.

وی افزود: سرزمین ما ایران از گذشته تاکنون محل همیشگی ادیبان بوده است و امیدوارم شاهد باشیم که از دل این کتابخانه ها، شاعران و ادیبانی رشد کنند که دوباره نام ایران را در سطح جهانی مطرح کنند. قدردان زحمات کسانی خواهیم بود که چنین فضاهایی ایجاد کردند و شاید در آینده ما نباشیم اما این افراد و ادبیات رشد خواهند کرد.

"این سهم در سن‌های پایین‌تر ( ۱۵ تا ۲۵ سال ) ۷/۴۱ و در سن‌های ۲۵ تا ۴۰ سال به ۹/۳۸ می‌رسد"

نقش مهم محافل ادبی در دوران کرونا

در ادامه مختارپور گفت: افتتاح این کتابخانه و تنظیم جدیدی که در منابع آن صورت گرفت مکملی است بر نشست‌ها و محفل‌های ادبی که در طول سال‌های گذشته نهادکتابخانه‌های عمومی کشور برگزار کرده است؛ از نشست‌های کتابخوان تا محافل ادبی شعر و داستان که در دوران کرونا نقش مهمی در ارتباط با نویسندگان و شعرای کشور داشتند.

وی در پایان سروده جدیدی از میلاد عرفان پور خواند.

ضرورت راه‌اندازی کتابخانه برای حوزه کودک

رمضانی هم دیگر سخنران این‌مراسم بود که به چگونگی شکل‌گیری کتابخانه با رویکرد ادبیات داستانی اشاره کرد و گفت: به لحاظ تعاریفی که از جهت فنی و تخصصی برای نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور شکل گرفته است، امکان شکل‌دهی کتابخانه تخصصی وجود ندارد اما امکان تقویت رویکرد وجود دارد؛ کما اینکه کتابخانه‌هایی با رویکرد حوزه کودک و نوجوان در سراسر کشور داشتیم. با همین استدلال و با پیگیری معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران این اتفاق شکل گرفت. در نتیجه کتابخانه‌هایی در استان تهران که امکان تغییر این رویکرد در آن ها وجود داشت معرفی و طی فرآیندهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند و نتیجه آن افتتاح کتابخانه عمومی شهید چمران بخش ویژه ادبیات داستانی شد.

وی افزود: حدود ۲۷ هزار جلد کتاب وارد این کتابخانه شد که بیش از ۱۳ هزار جلد آن با تغییر این رویکرد اتفاق افتاده است. امیدوارم بخش کودک و نوجوان را نیز با همین رویکرد در این کتابخانه داشته باشیم و الگویی برای سایر کتابخانه‌ها در سراسر کشور باشیم.

در پایان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه عمومی شهید چمران ویژه ادبیات داستانی را افتتاح و از بخش‌های مختلف آن بازدید کرد.

منابع خبر

اخبار مرتبط