شجاع باش: اختصاص بخشی از موزه مقاومت آمستردام به معرفی نسرین ستوده

رادیو زمانه

رادیو زمانه - ۱۲ اسفند ۱۳۹۹

به مناسبت هشادمین سالگرد واقعه تاریخی اعتصاب فوریه هلند، نمایشگاه ویژه‌ای در موزه مقاومت آمستردام با عنوان «شجاع باش» آغاز به کار کرده است. یکی از قسمت‌های اصلی این نمایشگاه به معرفی نسرین ستوده اختصاص یافته است.

موزه مقاومت هلند در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد. این موزه از ابتدای تاسیس هر سال شاهد نمایشگاه‌ها و رویدادهای مرتبط با مقاومت، صلح و حقوق بشر بوده است.

امسال در موزه مقاومت هلند نمایشگاه «شجاع باش» به طور ویژه به سه شهروند آمستردامی که نقش فعالی در مقاومت برابر آزار و اذیت یهودیان توسط نازی‌ها داشتند، پرداخته است.

اعتصاب فوریه ۱۹۴۱در خلال جنگ دوم جهانی در کشور هلند و علیه حکومت نازی رخ داد. اعتصابی که از کارگران فلزکار آمستردام شروع شد و پس از آن شهرهای اوترخت، هارلم، فلسن، زاندام و هیلفرسوم را فراگرفت.

"به مناسبت هشادمین سالگرد واقعه تاریخی اعتصاب فوریه هلند، نمایشگاه ویژه‌ای در موزه مقاومت آمستردام با عنوان «شجاع باش» آغاز به کار کرده است"در نتیجه این اعتصاب ۹ نفر کشته و تعداد زیادی مجروح و بازداشت شدند.

از آنجا که موزه مقاومت به دلیل محدودیت‌های مرتبط با همه‌گیری کرونا دست‌کم تا ۱۵ مارس نمایش عمومی نخواهد داشت، نمایشگاه «شجاع باش» ۲۴ فوریه با سخنرانی مارک روته (نخست وزیر مستعفی هلند) به صورت مجازی افتتاح شد.

اکنون از هر کجای دنیا می توانید از طریق این آدرس به صورت مجازی موزه مقاومت هلند را ببینید:

تور مجازی موزه مقاومت هلند، نمایشگاه شجاع باش!

داستان مقاومت نسرین ستوده

در نمایشگاه «شجاع باش» موزه مقاومت هلند بخش ویژه‌ای به معرفی نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر در بند ایرانی اختصاص پیدا کرده است.

این موزه در معرفی این بخش اینگونه نوشته که «هم‌اکنون نیز مردم همچنان در برابر بی عدالتی ایستاده‌اند. به همین دلیل شجاع باشید! این داستان نسرین ستوده، وکیل حقوق بشر ایرانی است.»

لیسبت ون در هورست (Liesbeth van der Horst) ، مدیر موزه مقاومت در آمستردام درهمین ارتباط گفته است: «ما امیدواریم که توجه بین المللی زیادی به وضعیت او شود، امری که می تواند به او کمک کند.»

منصوره شجاعی، از بنیان‌گذاران موزه جنبش زنان ایران درباره اهمیت قرارگرفتن نام نسرین ستوده در موزه مقاومت به زمانه می‌گوید:

«موزه‌ها و نمایشگاه‌ها درواقع نوعی تریبون و رسانه هستند، که در یکی از معتبرترین اشکال رسانه‌ای به معرفی یک فرد یا یک کشور و یا یک اثر می پردازند. وقتی فردی به درجه‌ای از ارزش اجتماعی یا علمی یا هنری می‌رسد، طبیعتا نمایشگاه‌ها وموزه‌های معتبر جهانی هم به سراغش می‌روند. حالا درنظر بگیرید که در این بحبوحه بیماری و گرانی و بیکاری و سرکوب که گریبان مردم ایران را گرفته، اسم ایران همچون یک سرزمین و اسم نسرین همچون زنی از این سرزمین درموزه‌ای که به معرفی نمادهای جهانی مقاومت، صلح وحقوق بشر اختصاص دارد، ثبت می‌شود.

هرچند شیوع کرونا مانع بازدید عمومی از موزه شد اما به هرحال نمایش آنلاین موزه بسیار مورد توجه قرار گرفت.»

به گفته منصوره شجاعی نوع مقاومت نسرین ستوده درمبارزه برای کسب حقوق فردی خود و موکلانش، محبوبیت او درمیان گروه‌های زیادی از مردم، روشنفکران و فعالان جنبش‌های مدنی درایران و خارج از ایران، پایداری او در دفاع از حقوق بشرو حقوق موکلانش علی‌رغم احکام سنگین و فشارهایی که بر او و خانواده اش وارد شد و استقلال رای او و عدم وابستگی به جریان‌های برچسب‌دار سیاسی از دلایل انتخاب مسئولان موزه مقاومت برای اختصاص بخش ویژه‌ای از نمایشگاه شجاع باش به نسرین ستوده بوده است.

به اعتقاد منصوره شجاعی، پرونده تلاش‌های نسرین ستوده معرف او به موزه مقاومت بوده است:

«دوسال پیش وقتی حکم ۳۲ سال زندان و ۱۶۴ ضربه شلاق نسرین اعلام شد، سازمان عفو بین الملل در هلند در تظاهراتی عمومی و مسالمت آمیز و آرام نوعی نمایش خیابانی با صدای ضربات شلاق اجرا کرد و رسانه‌های هلندی زبان هم درباره حکم نسرین و مجازات شلاق برای یک وکیل گزارش‌های دقیقی تهیه کردند. درواقع نسرین یک چهره‌ی شناخته شده جهانی است و نام ایران و زن ایرانی با نام او و زنانی چون او رقم خورده است. افزون براین اهداف موزه مقاومت دراساس متوجه موضوع پایداری، حقوق بشر، صلح،‌ عدالت و برابری است و نسرین در تمام این سرفصل ها کارنامه درخشانی دارد.»

حکایت نشانه‌ها

منصوره شجاعی در ارتباط با کارها و آثاری که از خانم ستوده در این نمایشگاه گردآوری شده است به زمانه می‌گوید:

«کارهایی که از نسرین در این موزه هست درواقع هرکدام حکایتی دارد که درکنار هم تبدیل به یک داستان شده است. مسولان موزه پیشنهاد کردند که آثار نسرین را از مجموعه‌ی نمایشگاه «از اوین با عشق»‌ جدا کنیم و برای نمایشگاه در اختیار موزه قرار دهیم. این پیشنهاد موقعی طرح شد که نمایشگاه ما در بار یک ون مخصوص حمل آثار موزه‌‌ای از آلمان به سوی نروژ درحرکت بود و ایام هم ایام کرونا است. من به مسولان موزه گفتم که این کار امکان‌پذیر نیست چرا که اولا نمایشگاه در راه نروژ است و دوما اصلا نمی‌شود مجموعه نسرین را از کل مجموعه جدا کرد.

"یکی از قسمت‌های اصلی این نمایشگاه به معرفی نسرین ستوده اختصاص یافته است.موزه مقاومت هلند در سال ۱۹۸۴ تاسیس شد"بنابراین به این نتیجه رسیدیم که با کمک رضا خندان تعدادی از نامه‌های نسرین را با دست خط خودش انتخاب کنیم وهمراه با اسناد و مدارک در دسترس در اختیار موزه بگذاریم.

«در همین اثنا بود که خبر رسید که چون نروژ عضو اتحادیه اروپا نیست، طبق مقررات دوران کرونا سفر به آن کشور و به ویژه حمل بار و اشیا موزه‌ای نیاز به اجازه گمرکی دارد. به همین دلیل قرار شد که یک ماشین دیگر از نروژ بیاید و بار را از آلمان تحویل بگیرد و من هم می‌بایست در اداره گمرک هلند در شهرمرزی ونلو حضور داشته باشم تا مدارک تایید شده نمایشگاهی که در ایران ساخته شده اما سودای جهانی دارد را به ماموران گمرک تحویل دهم. درگمرک شهر ونلو متوجه شدم که من باید یک به یک اشیای موزه را با فهرستی که یک نسخه در دست من و نسخه دیگرش در دست مامور گمرک است چک کنم تا اجازه عبور از مرز صادر شود. خلاصه با کمک با راننده کامیون نروژی وسط بارها مشغول چک کردن جعبه‌ها بودیم که ناگهان یادم افتاد یکی از عروسک‌هایی که نسرین به تازگی برای ما فرستاده بود و ما به مجموعه اضافه نکرده بودیم باید در میان همین بارها باشد. خلاصه از آن لحظه جستجوی ما چند منظوره شد تا بالاخره رسیدیم به عروسک مذکور که هوادار محیط زیست بود و نسرین خانم ستوده به یاد هواداران زیست محیطی زندانی ساخته بود.

این عروسک که یک دستش گلدان است و یک دستش آب پاش ، نمادی است از فعالین زیست محیطی اعم اززندانی و جانباخته! انگار عروسک سخنگو، همان که صمد بهرنگی ‌پیش از اینها برایمان گفته بود.

موزه مقاومت هلند – عروسک دست‌ساز نسرین ستوده در زندان – عکس از مایک بینک – Mike Bink

«خلاصه عروسک هوادار طبیعت را با مراقبت از این که آب پاش و گلدان از دستش نیفتد بغل کردم و دوتایی به سمت لاهه برگشتیم. به محض رسیدن، خبر پیدا کردن عروسک را درمیان آن همه جعبه برای مسولان موزه گفتم. همگی سرذوق آمده بودیم. درجلسه بعدی بود که راستش در مقایسه با مدارک و اسنادی که از دوشخص دیگری که درنمایشگاه همراه نسرین معرفی می‌شدند به این نتیجه رسیدم که ما نیاز به سندهای بیشتری داریم. همان موقع پیشنهاد کردم که لوح جایزه قضات آلمان را که به تازگی به نسرین اهدا شده بود هم اضافه کنیم و در صورت امکان سراغ جوایز دیگر نسرین هم برویم.

"اعتصابی که از کارگران فلزکار آمستردام شروع شد و پس از آن شهرهای اوترخت، هارلم، فلسن، زاندام و هیلفرسوم را فراگرفت" خب این مهم بدون کمک‌های رضا خندان، پرستو فروهر،‌ صبری نجفی، مسعود مافان و عبدالکریم لاهیجی امکان پذیرنبود. همگی کمک کردند و گواهینامه و الواح را از کشورهای مختلف جمع کردیم. رضا خندان علاوه بر کمک‌های فراوان برای گردآوری جوایز، تعدادی از نامه‌های نسرین که به مهراوه و نیما نوشته بود را هم برایمان ارسال کرد. »

نمایشگاه «شجاع باش» همچنین این امکان را برای افراد دارای اختلالات بینایی فراهم آورده که از این نمایشگاه بتوانند بهره ببرند.